محسن معارفی رایزن فرهنگی کشورمان در این مراسم با اشاره به موضوع «نقش منجی در بستر تاریخ اسلام»، با بیان اینکه ایده مهدویت یکی از عقاید مشترک ادیان توحیدی و حتی برخی ادیان و مکاتب غیرالهی و یکی از بارزترین تجلّی‌ها در بشارت‌های ادیان است، با این سوال سخنان خودشان را شروع کردند که چه کارکردی در اعتقاد به منجی باعث شده است که بین پیروان ادیان با این استقبال پذیرفته شود و چگونه باور به یک نجات دهنده در طول زمان تغییر کرده است و با ایده‌های معنوی، سیاسی و اجتماعی ارتباط برقرار می‌کند؟

وی با ذکر مقدمه‌ای درباره اعتقاد به مهدویت بیان کرد با بررسی نظریات مختلف از صدر اسلام تا کنون می‌توان چهار نقش و موارد مهم استفاده از عنوان منجی را برشمرد.

معارفی ادامه داد: اولین مورد استفاده از عنوان «منجی» و «مهدی» در اسلام، استفاده از آن به عنوان یک عنوان افتخار آمیز برای رهبران دینی است. چنانچه در حسان بن ثابت در شعری که در رثای پیامبر اسلامی سروده است، از آن حضرت با لقب «مهدی» نام می‌برد و یا اینکه سلیمان بن صرد خزاعی، فرمانده توّابین، بر مزار امام حسین علیه السلام، ایشان را «مهدی، پسر مهدی» خوانده است. بنابراین در ابتدای صدر اسلام استفاده از این کلمه به این معنی نیست که آنها منتظر آمدن یک ناجی خاص بودند بلکه عمدتا این لقب برای ستایش و تحسین کسانی بود که برای ایمان ایستادگی کردند، بکار برده می‌شد.

رایزن فرهنگی کشورمان اذعان کرد: استفاده بسیار فراگیر دیگری از عنوان «منجی» و «مهدی» که به خصوص در بین پیروان اهل سنت رواج داشت، استفاده از آن به عنوان یک رهبر سیاسی است که به مثابه ناجی و رهبری که می‌خواهد با کمک الهی با حاکمان جور مبارزه می‌کند و انصاف را باز می‌گرداند.

وی تصریح کرد: مردم از لقب «مهدی» به خصوص بعد از مرگ معاویه، به صورت گسترده برای توصیف رهبرانی استفاده می‌کردند که برای اصلاح کجی‌های جامعه اسلامی قیام می‌کردند. به طور مثال مختار می گفت که محمد بن الحنفیه «مهدی» است، زیرا معتقد است که او عدالت را اجرا خواهد کرد. بسیاری از گروه‌های سیاسی مانند عباسیان و فاطمیان از اندیشه مهدی برای جلب حمایت حکومت خود استفاده کردند. این استفاده در آفریقا نیز بسیار فراگیر بود، چنانچه رهبرانی مانند محمد بن تومارت در شمال آفریقا و محمد احمد در سودان، «شیخ عثمان دن فودیو» در نیجریه؛ «شیخ احمدو باری» و «حاج عمر تال» در غرب آفریقا نیز از این عقیده برای تشویق مردم به پیروی از خود استفاده کردند.

معارفی سومین مورد از استفاده از عنوان منجی و مهدی را که عقیده شیعیان است را به عنوان یک وعده دینی و حتمی الهی در آخرالزمان دانست که فردی از خاندان پیامبر که دوازدهمین امام است و در سال 878 میلادی مخفی شده است برای هدایت جهان بازخواهد گشت. چنانچه وعده ی الهی در قرآن است.

رایزن فرهنگی کشورمان عنوان داشت: نقش مهم دیگری نیز می‌توان برای منجی برشمرد که معنای آن را فراتز از یک انتظار ساده برای آمدن کسی در آینده می‌کند و آن منجی به عنوان منبع امیدی است که به مومنان به ویژه در زمان‌های سخت احساس امیدواری می‌دهد. باعث می شود آنها با امید به آینده‌ای بهتر، حتی در موقعیت‌های وحشتناک در ایمان خود ثابت قدم باشند. این امید به زندگی آنها معنا می‌بخشد و تلاش آنها را جهت دار می‌کند و آنها را به سوی یک زندگی خوب و مهدوی تشویق می‌کند و از یک زندگی سخت و بسته می‌رهاند.

وی خاطرنشان کرد: یاد و نام منجی آرامش‌بخش روح مؤمنان می‌شود؛ آرامشی که همراه با تحرّک، پویایی و امید و آرزوست و همین است که گمشده انسان امروز است که باعث می‌شود که با اشتیاق اعتقاد به منجی روز به روز در جوامع دینی پررنگتر شود.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی