به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در این بیانیه آمده است: در طول سده‌های گذشته زبان و ادبیات فارسی به دلیل ماهیّت فرهنگی و اخلاقی آن، همواره قابلیت و ظرفیت تأثیرگذاری در ایجاد فضای گفت‌وگو، تعاملات و همدلی میان ملت ایران با دیگر فرهنگ‌ها و ملت‌ها، به ویژه مردم قاره پهناور آسیا داشته است.

در ادامه این بیانیه به اهمیت زبان و ادبیات فارسی در کشورهای مختلف آسیایی اشاره و تاکید شده است: این سرمایۀ معنوی مشترک، امروزه نیز ظرفیت چشمگیری جهت همسویی و همکاری‌های علمی و فرهنگی منطقه‌ای داراست. وجود صدها مرکز آموزشی و گروه‌های آموزشی زبان و ادبیات فارسی در مراکز دانشگاهی ایران و کشورهای آسیایی و اشتغال به تحصیل هزاران استاد و دانشجو در این حوزه در کنار ظرفیت‌های مربوط به ترجمه و نشر شاهکارهای ادب فارسی، این فرصت و امکان را فراهم آورده است تا با پی‌ریزی همکاری‌های علمی آموزشی میان دانشگاه‌های ایران با مراکز دانشگاهی فوق از ظرفیت زبان و ادبیات فارسی بیش از گذشته در توسعه و گسترش همدلی و همکاری‌های علمی فرهنگی منطقه‌ای بهره جست.

در بخش دیگری از این بیانیه، می‌خوانیم: تصحیح نسخ خطی، تبادل استاد و دانشجو، همکاری‌های علمی در ترجمه و نشر وپژوهش آثارادبی، برگزاری همایش‌ها و تحقیقات مشترک ادبی، برپایی فرصت‌های علمی از جمله زمینه‌های همکاری در این عرصه به شمار می‌آید.

این بیانیه ادامه داده است: با توجه به جایگاه ویژۀ زبان و ادبیات فارسی، و با هدف بهره‌گیری از ظرفیت زبان فارسی در تقویت همدلی‌ها و همکاری‌های علمی و فرهنگی مردم قاره آسیا، نخستین اجلاس مدیران و مسئولان مراکز، گروه‌ها و دپارتمان‌های زبان فارسی ایران و سایر کشورهای آسیایی که به موضوع «زبان فارسی، میراث مشترک معنوی» و فرصت و ظرفیت‌های آن در توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی اختصاص یافته بود، طی روزهای 14 و 15 مهر 1403/ 5 و 6 اکتبر 2024 با حضور مدیران و مسئولان گروه‌ها و دپارتمان‌ها و نهادهای علمی دانشگاهی ایران و کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، بنگلادش، گرجستان، ازبکستان، قزاقستان، ارمنستان، اندونزی، مالزی، تایلند و فیلیپین وعراق برگزار شد.

این بیانیه می افزاید: در این نشست دو روزه نمایندگان مراکز و نهادهای علمی دانشگاهی شرکت کننده مذکور در فهرست پیوست، ضمن بررسی ظرفیت‌های همکاری‌های علمی فرهنگی در حوزه زبان فارسی، در خصوص زمینه‌ها و فرصت‌های همکاری‌های علمی که می‌تواند مسیر توسعۀ روابط علمی آموزشی و فرهنگی میان این مراکز با محوریت زبان فارسی را هموارتر سازد، بحث و تبادل نظر کردند.

در بیانیه پایانی اجلاس نیشابور همچنین می‌خوانیم: شرکت کنندگان در این دور از گفت وگوها، ضمن بررسی ظرفیت‌ها و زمینه‌های همکاری دانشگاه‌های ایران با مراکز و دپارتمان‌های زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی شرکت کننده در این اجلاس و ضمن بررسی مشکلات و چالش‌های موجود در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی در دپارتمان‌ها، دانشکده‌ها و مراکز آموزش زبان فارسی، فرصت‌ها و زمینه‌های همکاری‌های علمی فرهنگی مشترک در حوزه زبان و ادبیات فارسی را به شرح زیر مورد تاکید و توافق قرار دادند:

- تقویت و توسعه همکاری‌های علمی فرهنگی در حوزه زبان و ادبیات فارسی با تأکید بر کارکردها و ظرفیت‌های مهم این حوزه جهت فراهم سازی زمینه‌های همدلی و همکاری به ویژه با هدف مبادلات علمی، آموزشی، پژوهشی، ترجمه ونشر منابع ادبی، برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های علمی فرهنگی و سایر همکاری‌ها بین کشورهای آسیایی از طریق تعیین دانشگاه‌های معین ایرانی و مراکز و دپارتمان‌های همکار در دانشگاه‌های آسیایی؛

- توافق شد هریک از دانشگاه های ایرانی فعّال در حوزه زبان وادبیات فارسی به عنوان دانشگاه¬های معین ایرانی، یک یا چند دانشگاه و دپارتمان فعّال در آموزش زبان وادبیات فارسی در کشورهای آسیایی را به عنوان دانشگاه همکار تحت پوشش خود قرار دهند؛

- توافق جهت تأسیس مجمع آسیایی همکاری‌های علمی فرهنگی زبان و ادبیات فارسی با هدف تقویت و پایدارسازی تعاملات علمی فرهنگی میان مراکز دانشگاهی وفرهنگی ایران و مراکز دانشگاهی و دپارتمان‌های زبان فارسی در کشورهای آسیایی در حوزه آموزش، پژوهش و سایر همکاری‌های علمی فرهنگی در حوزه زبان وادبیات فارسی؛ و تأسیس دبیرخانه مجمع با هدف پی گیری و اجرایی سازی توافقات اعضای مجمع؛ پیگیری و هماهنگی جهت اجرای توافقات، هماهنگی مربوط به نشست‌های سالانه، مسئولیت راه اندازی سامانه مجمع و همچنین انتشار فصلنامه مشترک علمی در حوزه زبان و ادب فارسی با مشارکت اعضای مجمع

براساس رای گیری اعضای حاضر در اجلاس، با همکاری مشترک سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه نیشابور دبیرخانه مجمع در این دانشگاه تاسیس شد.

- توافق شد دبیرخانه مجمع به صورت دوره ای در دانشگاه‌های عضو مستقر می‌شود. دانشگاه نیشابور تا اجلاس بعدی با همکاری و مشارکت سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامی مسئولیت این دبیرخانه را عهده دار خواهد بود.

- تأکید بر یافتن راهکارهایی برای تسهیل اعزام استاد و مدرس زبان وادبیات فارسی یا دانشجویان دکتری زبان و ادبیات فارسی از سوی دانشگاه‌های ایران جهت تأمین نیازهای استاد مراکز آموزشی و دپارتمان‌های زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی؛

- تأکید بر حمایت مراکز دانشگاهی ایران در تأمین منابع مورد نیاز دپارتمان‌ها و مراکز آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های آسیا به ویژه در حوزه ادبیات معاصر، ادبیات کودک و ادبیات تطبیقی؛

- همکاری در برپایی دوره‌های مشترک بین دانشگاه‌های ایران و سایر مراکز دانشگاهی آسیا؛

 - تسهیل و توسعه مبادله استاد و دانشجو میان دانشگاه‌ها؛

- همکاری مراگز و دانشگاه‌ها در برپایی دوره‌های دانش افزایی زبان وادبیات فارسی؛

- حمایت از راه اندازی و امکان تحصیل مجازی در رشته زبان و ادبیات فارسی؛

- ارسال فهرست و نشانی الکترونیکی نشریات علمی زبان فارسی دانشگاه‌های ایران برای ارسال مقاله اساتید و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا؛

- بهره گیری از فضای مجازی و فناوری‌های نوین آموزشی به ویژه هوش مصنوعی در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی؛

- بهره‌گیری از ظرفیت استادان دو طرف در تدوین پایان نامه‌های ارشد و دکتری در جایگاه استاد راهنما، مشاور و داور؛

- بسترسازی برای حضور استادان زبان وادبیات فارسی کشورهای آسیایی در چایگاه دانشجویان پسا دکتری؛

- همکاری در راه اندازی مجلات معتبر با نمایه بین‌المللی؛

- همکاری در احیای نسخ خطی فارسی و میراث مکتوب؛

- همکاری در ترویج ادبیات معاصر فارسی و ادبیات تطبیقی؛

- تسهیل در دسترسی استادان و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های عضو مجمع به کتابخانه‌ها و منابع مورد نیاز جهت تحقیق وپژوهش؛

- ضرورت توجه به ایران شناسی و آشنایی هر چه بیشتر استادان و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی با تاریخ، فرهنگ و تحولات معاصر ایران به عنوان پیش نیازآموزش زبان فارسی در این دانشگاه‌ها؛

- ضرورت افزایش سقف اعطای بورس‌های تحصیلی در رشته‌های زبان فارسی و ایرانشناسی به دانشگاه‌های آسیایی توسط مراکز دانشگاهی ایران؛

- حمایت از انتشارپژوهش‌ها و پایان نامه‌های برتر در حوزه زبان فارسی و برپایی جشنواره‌های علمی جهت تشویق دانشجویان و اساتید؛

- تشکیل کمیته مشترک جهت تدوین کتاب‌های مناسب بر اساس نیاز سنجی منطقه‌ای با همکاری استان؛

- تأمین و تجهیز کتابخانه‌های مراکز و دپارتمان‌های زبان وادبیات فارسی کشورهای آسیایی توسط دانشگاه‌ها و نهادهای فرهنگی ایران؛

- پیگیری لازم جهت اجرایی سازی تفاهم‌نامه‌های منعقده میان دانشگاه‌های آسیایی و ایرانی به ویژه در حوزه زبان و ادبیات فارسی؛

- تأکید بر راه اندازی شبکه های رادیویی، ماهواره‌ای وشبکه‌های اجتماعی برای آموزش زبان فارسی؛

- اطلاع رسانی جهت حضور و مشارکت اساتید و دانشجویان زبان فارسی در همایش ها و نشسیت های علمی دانشگاه‌های عضو مجمع؛

- توجه به برخی ظرفیت‌های بومی، قومی و فرهنگی موجود به عنوان زمینه های تسهیل کننده در آموزش زبان فارسی همانند میراث مکتوب فارسی؛

- حمایت از احیا و فعال‌سازی جایگاه انجمن استادان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا؛

- تلاش در تقویت پیوند زبان فارسی با دیگر حوزه‌های سیاسی، اقتصادی جهت بسترسازی برای ایجاد اشتغال فارغ التحصیلان زبان فارسی در سایر کشورها؛

- شرکت کنندگان در این اجلاس ضمن تشکر از همکاری صمیمانه و میزبانی دانشگاه نیشابور و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توافق کردند: دومین اجلاس رؤسا و مسئولان مراکز، دانشکده‌ها و دپارتمان‌های زبان فارسی آسیا در سال 1404 و با میزبانی یکی از مراکز علمی و دانشگاهی و پس از بررسی مجمع آسیایی اجلاس برگزار شود.

بر همین اساس، دانشگاه‌های علامه طباطبایی، شیراز، مازندران و برخی دیگر از دانشگاه‌ها، برای میزبانی دومین دوره اجلاس، اعلام آمادگی کردند. بنابراین، مقرر شد، این موضوع در کمیته مجمع بررسی و تصمیم گیری شود.

اجلاس «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک» در قالب «هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی» به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در چهاردهم و پانزدهم مهرماه جاری و به میزبانی شهر نیشابور برگزار شد. ادامه هفته گفت‌وگوهای آسیایی تا 16 مهرماه در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می شود.