به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی محمد علی ربانی دستیار رئیس سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامی در امور گفتگوههای فرهنگی وحقوق بشری و رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در هند  در توضیح اهمیت بکارگیری ظرفیت زبان وادب فارسی در دیپلماسی فرهنگی اظهار داشت :زبان ویژگی ممتاز انسان بر سایر موجودات و از دیرباز شاهراه اصلی ارتباط ومبادلات و آشنایی با فرهنگ ها بشمار می رفته است . لذا از طریق میزان حضور ونفوذ یک زیان وادبیات کشوری در سایر زبان ها و فرهنگ ها می توان به تاریخچه و پیشینه روابط فرهنگی وهمچنین قدرت وقابلیت تاثیرگذاری فرهنگی آن ملت بر دیگر جوامع  پی برد و نسبت به بازتاب های مثبت این روابط در ذهن تاریخی آن ملت به قضاوت نشست .

وی افزود: امروزه در عصر ارتباطات و اهمیت یافتن کارکرد دیپلماسی فرهنگی در افزایش قدرت نرم ملت ها ،اهمیت زبان که بازتابی از ارزش ها ،باورها وویژگی های اجتماعی ،فرهنگی تاریخی وتمدنی یک ملت بشمار می رود  بیش از گذشته مورد توجه قرارگرفته  است .از این رو بسیاری از کشورها موضوع آموزش زبان و توسعه وگسترش ارتباطات ادبی را به نکته کانونی دیپلماسی عمومی وفرهنگی خود تبدیل نموده وتمرکز اصلی دیپلماسی فرهنگی آنان به امر توسعه آموزش زبان در سایر ملت ها اختصاص یافته است .  

ربانی با اشاره به قابلیت و کارکردهای تاثیرگذار بین المللی زبان فارسی خاطرنشان ساخت : در طول تاریخ گذشته بشری هیچ زبانی به اندازه زبان فارسی به دلیل ماهیت فرهنگی واخلاقی آن  قابلیت وظرفیت تاثیرگذاری در دیگر فرهنگ ها و ملت ها را نداشته است .چرا که مخاطب زبان وادب فارسی و پیام های جذاب آن فطرت های انسانی فارغ از مرزبندی های جغرافیایی ،قومی و مذهبی بوده است .زبانی که بیش از هر زبان دیگری میل انسان ها به گفتگو ،همسویی و تعامل اعتماد پایه را گسترش داده وروایتگر صادق وقابلی بوده است  در معرفی وتبیین فرهنگ ،تاریخ ،ارزش های دینی واخلاقی ایران اسلامی . از اینرو زبان فارسی و منابع ادبی آن بیش از هر حوزه دیگر در اصلاح نگرش ها وتصویرسازی های مثبت ملت ها از ایران وایرانی  سهم ونقش داشته و آنرا به مهم ترین میراث مشترک ایرانیان با سایر جوامع تبدیل نموده است .وی افزود؛ امروزه نیز علیرغم فرازوفرودهای ناشی از تاثیر سیاست ورسانه در قضاوت جوامع نسبت به جامعه ایرانی ، فهم وقضاوت بسیاری از ملت ها از ایران وفرهنگ اسلامی تحت تاثیرپیام ها وتصویرسازی های مثبتی قرار دارد که از مطالعه  آثار شاعران وادیبان برجسته ونامی ایران  همانند فردوسی ،حافظ ،سعدی ،مولانا ..در ذهن وجان آنان نقش بسته است .

 قابلیت های  چند وجهی وپیوند تاریخی زبان فارسی

ربانی در توضیح ویژگی های بارز زبان فارسی اظهار داشت ؛ برخی زبان ها عمدتا زبان مکالمه وآموزش ویا زبان علمی بشمار می روند ولی ماهیت چند وجهی زبان فارسی موجب گشته است تا این زبان در طول تاریخ گذشته ، علاوه بر حفظ حیات و بالندگی خود در عرصه های مختلف دینی ،تاریخی ،فرهنگی ،تمدنی وبویژه ادبی سهم و نقش موثری در عرصه ها وحوزه های مختلف همانند توسعه وترویج علوم بویژه سنت های فلسفی ،معرفی اسلام وتشییع ، تسهیل و ظرفیت سازی جهت توسعه تمدنی ، رشد و توسعه بخی شاخه های هنر ،کارکردهای رسانه ای در انتقال و مبادله اطلاعات و پیام ها و...برعهده گیرد.لذا وقتی امروزه از زبان فارسی سخن می گوئیم می بایستی به پیوستگی های زبان فارسی و اسلام ،زبان فارسی و سنت های عقلی وفلسفی ، فارسی ومذهب شیعه ،زبان فارسی و مطالعات تاریخی واجتماعی ،زبان فارسی وعرفان وتصوف ،زبان فارسی وهنر،زبان فارسی و روابط فرهنگی  و دیگر حوزه ها نیز توجه کنیم .توجه به این ماهیت و قابلیت های چند وجهی زبان فارسی می تواند در فهم درست بهره گیری از این زبان که وجه بارز و قالب آن را فرهنگی ساخته است بر کارکردهای تاثیرگذار آن در عرصه های بین المللی و دیپلماسی فرهنگی تاکید دارد.مضاف بر اینکه هیچ زبانی همانند زبان فارسی تداوم تاریخی نداشته ودر گذر زمان و تحولات تاریخی پایدار واستوار نمانده است .این تداوم واستواری و پویایی زبان فارسی امروزه موجب گشته است تا فهم آثار فردوسی ،سعدی ودیگرشاعران بزرگ ونامی ایران زمین علیرغم گذشت  قرن ها ، زبان روز و برای مخاطب فارسی زبان امروز نیز آسان وقابل درک باشد.این تداوم تاریخی صرفا در خود زبان نیست بلکه در مضامین وگفتمان ها و پیام های بکارگرفته شده در ادبیات فارسی نیز مشاهده می شود چرا که شاعران بزرگ فارسی با زبانی برای همه نسل ها و فصل ها سخن گفتند و همواره تازه و برای همه نسل ها و انسان ها فارغ از زمان ومکان قابل فهم ودرک بوده وکهنه وقدیمی نشده است .

ربانی همچنین با اشاره به اهمیت وقابلیت مهم وتاثیرگذار زبان فارسی در پیوستگی فرهنگی ونسلی افزود ؛ همانگونه که در گذشته تاریخی زبان فارسی توانست ایرانیان را از گست فرهنگی تمدنی نجات بخشد وهویتشان را حفظ نماید قطعا امروزه نیز یکی از حلقه های مستحکم نسل ها واقوام وگروههای مختلف اجتماعی چه در داخل وچه خارج ایران زبان فارسی است .او افزود ، شاهنامه که خردنامه ایرانیان بشمار می رود بخوبی توانسته است با پیوند دادن بین هویت اسلامی وایرانی تصویری از یک انسان خردمند مسلمان ایرانی ارایه دهد انسانی که امروزه نیز نیازی به الگوهای غربی نداشته و با ارزش های خود ی  همچون گذشته می تواند جلودار فرهنگ ودانش وتمدن بشری باشد.لذا قطعا اگر نسل جوان بویژه ایرانیان مهاجر با حافظ و سعدی و دیگر بزرگان زبان فارسی بیشتر در ارتباط باشند دچارگسست و تزلزل هویتی نشده  و از انگیزه و توانایی بالاتری جهت حفظ هویت  و پیوندهای خود با ریشه های ملی مذهبی جامعه خود برخوردار خواهند بود .

فارسی ،زبان تمدن ساز و قدرت آفرین

رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در دهلی در ادامه با بیان اینکه زبان فارسی در  قرون گذشته همواره یکی از ظرفیت های تاثیرگذار برای فرهنگ سازی وتمدن سازی بوده است افزود:بخشی از تمدن بزرگ اسلامی ایرانی محصول نقش فعال و پویایی بود که زبان فارسی با ظرفیت سازی جهت توسعه وگسترش تفکر وسنت فلسفی وخلق منابع طراز اول ادبی وهمچنین فراهم سازی جلب مشارکت دیگر جوامع برعهده گرفت .وی افزود:یکی از قابلیت ها ی مهم وتاثیرگذار زبان فارسی در طول قرون گذشته سهم این زبان در افزایش قدرت مقاومت ایرانیان در برابرمهاجمان خارجی بود.این قابلیت بی نظیر زبان فارسی بگونه ای بوده است که نه تنها هویت و وحدت  ایرانیان را در برابر مهاجمان حفظ نمود بلکه از چنان قدرت وقابلیتی برخوردار بود که وحشی ترین مهاجمان تاریخ یعنی مغولان را نیز در سفره گشاده خود سیراب نموده وآنان را به عناصر تاثیرگذار در گسترش فرهنگ وادب ایرانی اسلامی در سایر سرزمین ها تبدیل نمود . وی افزود ؛ این سهم تمدن ساز زبان فارسی صرفا متعلق به ایران وشبه قاره وآسیای مرکزی نبوده است بلکه در آسیای جنوب شرقی در قرون شانزده وهفده میلادی  که اوج بالندگی فرهنگی وتمدنی در حوزه مالایی است بخشی از این بالندگی فرهنگی تمدنی مدیون حضور وتاثیر زبان وادب فارسی در این منطقه وتولید منابع وآثارشاعران متاثر از زبان فارسی همانند حمزه فنصوری ،السوماترایی ،الرانیری و یا بکارگیری تجربه ایرانیان در حکمرانی و تمدن سازی با استفاده از منابع فارسی بوده است . وی خاطرنشان ساخت امروزه نیز اگر بحث از تمدن نوین اسلامی می شود قطعا یکی از ظرفیت های مهم وتاثیرگذار در افق گشایی جهت تحقق آن ورسیدن به این چشم انداز امیدبخش وافتخارآفرین ، زبان وادب فارسی است . یقینا توانایی زبان فارسی در بازسازی هویتی امروزه یکی از ضرورت های کار فرهنگی بویژه با ایرانیان خارج از کشور بشمار می رود که در معرض گسست هویتی وهضم در فرهنگ کشورهای میزبان می باشند.زبان فارسی همچون گذشته نه تنها از توانیی وظرفیت بالایی در حفظ و تحکیم هویت ملی اقوام مختلف داخل ایران برخوردار می باشد بلکه می تواند ایرانیان خارج از کشور را نیز دلبسته به سرزمین مادری خود نماید.

فارسی ، زبان آرامش و مقابله با بحران ها

ربانی افزود،قابلیت مهم دیگر زبان وادب فارسی توانایی بی نظیر آن در ایجاد امید ،نشاط ،آرامش وپویایی در جامعه و کمک به عبور از بحران های بزرگ وحل آن است .همانگونه که پس از حمله اعراب و مغولان به ایران ،این شعر وادب فارسی بود که با تربیت شاعران بزرگی چون فردوسی ، حافظ ،سعدی ،مولانا وبزرگانی دیگر ،جامعه آسیب دیده از بحران تهاجم بیگانه را به آینده امیدوار کرد وبا خلق شادمانی وترسیم چشم اندازهای امیدبخش به آینده وتزریق شادمانی به جامعه نه  تنها به بازسازی هویتی و وحدت آنان کمک کرد بلکه آنان را از بحران های بزرگ عبور داده وبا تبدیل کردن این تهدید به فرصت از دورن این بحران ها  دوره طلایی واوج شکوفایی فرهنگی وادبی ایرانیان را خلق نمود. وبه ایرانیان مغلوب کمک کرد تا با بازسازی هویتی خود وبهره گیری از ارزش های والای اسلام ،  ضمن تبیین ونشراسلام ، به جامعه اسلامی تمدن ساز تبدیل گردندو درساخت تمدن باشکوه اسلامی نقش اساسی برعهده گیرند .وی با اشاره به بحران های حاکم بر انسان معاصر وسهم زبان فارسی در حل آن خاطرنشان ساخت : بحران اخلاقی و هویتی وسقوط انسان معاصر از ارزش های انسانی ودینی مهمترین چالش و بحران انسان امروز بشمار می رود و زبان فارسی به دلیل ظرفیت ها و پیام های  بی نظیر وتاثیرگذار آن درعرصه عرفان واخلاق و تبیین ارزش های انسانی وجهانی ،بیش از هرزبان و عنصر فرهنگی دیگری قابلیت و توانایی دارد تا انسان امروز را از این بحران عبور داده و جامعه بشری را بسمت جهانی اخلاقی ،خردگرا و اعتدالی هدایت نماید. وی افزود ، امروزه  در عصر فناوری ارتباطات و دهکده جهانی وتحولات پیچیده حاکم بر زندگی بشر ، هیچ منبع و اثری بهتر و تاثیرگذارتر از شعر و کلام مولانا ،سعدی ،حافظ ودیگر شاعران برجسته مسلمان ایرانی نمی تواند انسان سرگشته امروز در جای جای جهان را آرام کند ، وبه او درک وتعریف درستی از زندگی ،وارزش های دینی بویژه اسلام ارائه نماید و میل او به تفکر واندیشه و همچنین شکل دهی مناسبت عادلانه و مودت آمیز در ارتباطات انسانی را تقویت نماید.

فارسی ،موثرترین زبان تبیین ومعرفی اسلام وارزش های اخلاقی آن

ربانی در ادامه در تشریح دیگر قابلیت ها وکارکردهای زبان فارسی افزود؛  به دلیل آنکه  تربیت  وشکل دهی جامعه اخلاقی عدالتخواه و توحیدی ،گفتمان اصلی ادیان الهی بویژه اسلام بشمار می رود ، زبان وادب فارسی زیباترین و تاثیرگذارترین منبع جهت فهم ودرک درست این پیام بویژه قرآن کریم بشمار می آید. به دلیل همین ویژگی برجسته است که بزرگانی چون شهید مطهری و مقام معظم رهبری همواره بر اهمیت زبان فارسی وآثار برخی از شاعران بزرگ ایرانی در فهم درست وعمیق از پیام اسلام وقرآن تاکید داشته و آنرا اصل اصل اسلام می دانسته اند. یقینا امروزه نیز هیچ زبانی نمی تواند همانند زبان وادب فارسی و ترجمه آن ،مخاطب بویژه مخاطب خارجی را با ارزش ها و پیام های نورانی اسلام ،قران وادیان الهی آشنا کند.از آنجا که زبان بازتابی از اندیشه ها ،باورها وارزش های یک ملت بشمار می آید واز قدرت وقابلیت تبیینی بالایی برخوردار می باشد لذا طبیعی است که یکی از سازوکارهای موثر در معرفی ارزش ها وپیام های انقلاب اسلامی نیزاستفاده از زبان شعر وادب فارسی وتوسعه زبان فارسی در عرصه های بین المللی است .

فارسی ،زبان گفتگوهای فرهنگی ودینی

این فعال فرهنگی ظرفیت زبان فارسی در فراهم سازی گفتگو وهم فهمی را از دیگر قابلیت های زبان فارسی برشمرد و در این خصوص خاطرنشان ساخت ؛ زبان یک نهاداجتماعی جمع گراست وکارکرداصلی ومهم آن شکل دهی فضای گفتگو جهت ارتباط و تعامل و رفع نیازهاست . این ویژگی یعنی میل به گفتگو با دیگری و قدرت متقاعد کنندگی واعتمادسازی  در زبان فارسی بیش از هر زبان دیگری قابل مشاهده است .مضاف برآن زبان وادب فارسی به دلیل قدرت جذب و اقناع بالای موجود در آن وانعطاف پذیری وسازگاری های محیطی آن همواره بستر مناسبی برای فراهم آمدن گفتگوهای انسانی بشمار می رفته است . وی با اشاره به دیرینه گی و قابلیت فوق العاده زبان فارسی در گفتگوگری با دیگری خاطرنشان ساخت :در ادبیات فارسی گفتگوبا خود ودیگری همواره موضوعیت داشته ورویکرد جمع گرایانه وانسانی در زبان وادب فارسی برجلب مساعی مشترک انسانی در ساختن دنیایی مبتنی بر ارزش های مشترک اخلاقی وانسانی همواره تاکید داشته است . این زبان همواره کوشیده است تا  مرزهای مشترک را تقویت و دیوارهای تمایزات مذهبی ،قومی وجغرافیایی را کم رنگ و کوتاه نماید و  با ارایه درک وفهم عرفانی از هستی که وجه مشترک بسیاری ار ادیان وفرهنگ هاست ،به آنان در دستیابی به فهمی همسو و مشترک از سرنوشت وغایت مشترک خود و پدیده ها و مسایلی که با آن مواجه است  کمک نماید .به دلیل همین ویژگی برجسته است که زبان فارسی را در نزد بسیاری از ملل ،فرهنگ ها وادیان محبوب نموده و نقش واسطه گری حایزاهمیتی در دادوستد وتعاملات فرهنگی و دینی وانتقال تجربه ها میان ایرانیان با سایر ملل برعهده گرفته است .لذا در دوره های تاریخی گذشته همانند قرون میانی ما شاهدیم که زبان فارسی بویژه در شبه قاره ودر عصر دارالشکوه ،زبان گفتگوهای فرهنگی ودینی ایرانیان مسلمان با هندوها ،سیک ها و پیروان سایر ادیان بوده است  و از طریق ترجمه وبرگردان منابع فرهنگی ودینی  این ادیان  به فارسی توانست حوزه های مشترکی را بین فهم عرفانی واخلاقی از دین بین پیروان این ادیان ترسیم و مسیر همبستگی انسانی بین مسلمانان با سایر ادیان وهمچنین ایران وهند را تسهیل نماید .امروزه نیز زبان فارسی می تواندزبان مشترک برای گفتگوهای  فرهنگی ومذهبی فارسی زبان در منطقه  بشمار آمده همانگونه که  ترجمه ونشر پیام های جهانی آن و شاعران نامی مشترک وتاثیرگذار فارسی وایرانی در عرصه های بین المللی نیز می تواند فصل مشترکی برای گفتگو،هم فهمی وهمسویی فرهنگی ودینی با سایر ملل تبدیل گردد. بهره گیری از زبان ومنطق شاعران وادیبان برجسته فارسی ازقابلیت تاثیرگذاری بالایی در ایجاد هم فهمی مشترک مبتنی بر مشترکات دینی و ایجادفضای گفتگووهمسویی میان ادیان برخوردار می باشد.زبان فارسی در طول قرون گذشته  شاهراهی هموار ،دوطرفه واعتمادساز بشمار می رفته که برپایه تعاملات دوسویه اعتمادپایه پل ارتباطی مستحکمی میان ملت ایران باسایر ملل بویژه در شبه قاره و آسیای مرکزی شکل داده بود . یقینا حرکت بر روی این بزرگراه هموار بیش از هر مسیر دیگر می تواند آرزوی به نیل به همگرایی منطقه ای را محقق گرداند.

 فارسی، موثرترین  ظرفیت برای تصویرسازی مثبت از ایران واسلام

دیگر نکته اشاره شده از سوی رایزن فرهنگی سابق ایران در هند کارکرد رسانه ای وسهم زبان وادب فارسی در تصویرسازی های مثبت بوده است. وی در این خصوص اظهار داشت ؛ یکی از کارکردهای مهم زبان وادب فارسی کارکردرسانه ای آن در انتقال و تبیین مفاهیم وارزشها و تصویرسازی در ذهن وجان مخاطب است .امروزه هدف عمده از  دیپلماسی فرهنگی وعمومی تصویرسازی مثبت در افکار عمومی جامعه مخاطب برای ایجاد همسویی ویا افزایش میزان و دامنه تاثیرگذاری بشمار می رود. در طول تاریخ گذشته از مراودات و ارتباطات فرهنگی ایرانیان با سایر ملل ،زبان فارسی به دلیل قدرت واستحکام منطق تاثیرگذارش در مخاطب سهم مهمی در ایجاد تصویر مثبت از فرهنگ وارزش های ملی و دینی ایرانیان داشته است . امروزه بخشی از تصویر مثبت وفهم منطقی بسیاری از ملت ها از ایران واسلام نیز برگرفته قدرت تبیین ،اغناکننده و تصویرساز آثار ادبی شاعران بزرگ فارسی زبان وایرانی است .مضاف بر آنکه زبان فارسی مهم ترین واصلی ترین راه برای مطالعه و آشنایی با تاریخ ،فرهنگ ،مذهب ،اندیشه وتحولات فرهنگی اجتماعی حوزه فرهنگی تمدنی ایرانی و سایر ملت هاست .از اینرو ترویج زبان فارسی  کمک به مطالعه وفهم بی واسطه این منابع و شناخت ودرک واقع بینانه و دقیق تر از ایران اسلامی وسیرتحولات جاری در آن بشمار می رود. 

فارسی ، مهمترین سرمایه مشترک در توسعه همکاری های فرهنگی منطقه ای وبین المللی

ربانی همچنین به زبان فارسی به عنوان سرمایه مشترک ملت های منطقه یادکرد و خاطرنشان ساخت ؛ رشد وبالندگی زبان فارسی در طول تاریخ گذشته محصول مساعی مشترک ملت های مختلف بود.همانگونه که اگر شبه قاره هند به زبان فارسی و حوزه تمدنی ایران ملحق نمی گردید وخدمات هند به زبان فارسی وفرهنگ ایرانی نبود شاید بخشی از بالندگی وپویایی زبان فارسی وجهانی سازی آن محقق نمی گردید. امروزه نیز زبان فارسی می تواند همچون گذشته یکی از مهمترین وموثرترین ظرفیت های همکاری های فرهنگی ایران بویژه با کشورهای منطقه بشمار آمده انعطاف پذیری و سازگاری این زبان با محیط ظرفیت های لازم برای حیات و پایدار سازی آن در محیط های مختلف را برای این زبان فراهم ساخته است . وقتی از مشترکات فرهنگی تاریخی ایرانیان با سایر ملل بویژه در آسیای مرکزی وشبه قاره سخن می گوئیم زبان فارسی اصلی ترین ومهمترین فصل مشترک و میراث ماندگار ملت های حوزه فرهنگی ایران بشمار می رود.این میراث وحدت بخش ،امیدآفرین ،هویت ساز وتاثیرگذار همانگونه که در طول قرون گذشته از مهمترین عرصه های تعاملات فرهنگی تمدنی در این حوزه بشمار می رفته است امروزه نیز یکی از فرصت ها و ظرفیت های مهم در همکاری های منطقه ای وبازآفرینی هویت جمعی با این جوامع بشمار می رود.

ربانی در بخش دیگر از این گفتگو به تبیین ظرفیت ها وفرصت های تاثیرگذار زبان فارسی در تحقق اهداف دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های منطقه ای وبین المللی بشرح زیر پرداخت.

زبان فارسی و تجاری سازی آموزش

امروزه مشتاقان بسیاری در سراسر جهان می توان مشاهده نمود که علاقمند به فراگیری زبان فارسی برای فهم منابع ادبی و یا بهره گیری از آن در ارتباطات فرهنگی وتجاری با ایران ویا سایر ملل فارسی زبان می باشند.با توجه به تجربه های سایر ملل که آموزش زبان را به یکی از درآمدسازترین و موثرترین حوزه های دیپلماسی عمومی وفرهنگی خود تبدیل نموده اند، می توان از طریق پیش بینی سازوکارهای مناسب  ضمن سودآورسازی آموزش زبان فارسی ،فراهم سازی فرصت های اشتغال برای فارغ التحصیلان ایرانی وغیرایرانی زبان فارسی ،به نیاز ودرخواست به فراگیری وآموزش زبان فارسی در نقاط مختلف جهان نیز پاسخ گفت و از ظرفیت زبان فارسی در ترویج ارزش های فرهنگی بهره مناسب تری برد.

زبان فارسی و توسعه گردشگری ادبی

وی افزود ؛ همانگونه که اشاره گردید یکی از مزیت های برجسته وتاثیرگذار فرهنگ وتمدن ایرانی اسلامی ،پرورش وعرضه شاعران برجسته وجهانی است .شاعران طراز اول و نام آوری که در میان بسیاری از ملل جهان بویژه اندیشمندان آن شناخته شده و شیفته گان بسیاری دارد. بسیاری از کشورها که بعضا این شاعران نام آور ایرانی را بخود منتسب دانسته اند ،آنرا به یکی از مهمترین ظرفیت های گردشگری و درآمدزای خود تبدیل نموده اند. بی تردید امروزه علاقمندان ومشتاقان بسیاری در جهان آرزومندند که از نزدیک زادگاه ومزار شاعران نام آوری چون فردوسی ،خیام ، حافظ ،سعدی و دهها شاعر وادیب وعارف بزرگ ایرانی را از نزدیک ببینند .ساخت موزه های بزرگ معرفی این مفاخر وبهره گیری از فناوری ابزارهای نوین در ترجمه وانتقال پیام ها و آثار آنان  بویژه با زبان هنر و رسانه وراه اندازی تورهای گردشگری ادبی از نقاط مختلف جهان قطعا می تواند سالانه هزاران مشتاق به چشیدن از سرچشمه های فرهنگ وادب فارسی را بسمت ایران اسلامی گسیل دارد واز قبل آن هزاران فرصت شغلی وفرصت های درآمدزایی را در قالب عرضه ظرفیت های مختلف ادبی ،هنری ،دینی وفرهنگی زبان فارسی فراهم سازد.

زبان فارسی وفرصت های تعاملات وهمکاری های هنری

تشریح نسبت زبان فارسی با هنر بخش دیگر از سخنان رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در هند بود ؛ وی اظهار داشت ، شاید هیچ زبانی به اندازه زبان فارسی با هنر نسبت وارتباط تنگاتنگی نداشته باشد. نسبت زبان فارسی با هنرجذاب واصیل خوشنویسی ،کتیبه نگاری وتذهیب ونقاشی، وهمچنین ظرفیت های زبان فارسی در تولید آثاری در عرصه های هنرهای نمایشی ،تئاتر وسینما ، نسبت زبان فارسی با معماری در کنار فرصت های بی نظیری که زبان وادب فارسی می تواند  در خلق داستان ها ،رمان هاو آثار ادبی ؛ خلق آثار سینمایی و نمایشنامه ها ،برپایی نمایشگاهها و جشنواره های فرهنگی هنری وادبی ،برپایی جایزه های ادبی ..ارایه نماید هریک ظرفیت  وفرصت های بی نظیری جهت توسعه دیپلماسی فرهنگی و همکاری های فرهنگی هنری با سایر ملل بشمارمی آیند . وی افزود ؛ فعالسازی این ظرفیت های منتسب به زبان فارسی علاوه بر ترویج پیام ها و ارزش های فرهنگی ایران اسلامی و جهانی سازی آن به زبان هنر ، از جمله ساخت فیلم های مشترک سینمایی با بهره گیری از منابع ادبی فارسی ، فضای پایدار و سازنده ای را می تواند در همکاری وتعاملات فرهنگی بویژه  میان هنرمندان ایرانی با سایر ملل فراهم ساخته و در تجاری سازی فرهنگ در عرصه بین الملل کمک نماید.

زبان فارسی وهمکاری های علمی وآموزشی

تشریح ظرفیت زبان فارسی در همکاری های علمی و آموزشی بخش دیگر سخنان این فعال در عرصه های فرهنگی بین المللی بود .وی خاطرنشان ساخت ؛ امروزه صدها دپارتمان ومرکز آموزش زبان فارسی در دانشگاهها و موسسات علمی آموزشی در نقاط مختلف جهان فعال بوده وهزاران دانشجو و مدرس زبان فارسی در امر آموزش زبان فارسی در آن اشتغال به تحصیل دارند. شاید جالب توجه باشد علیرغم افول زبان فارسی در هند ،امروزه بیش از 60 دپارتمان زبان فارسی در دانشگاههای این کشور متولی امر آموزش زبان فارسی به هزاران دانشجوی شاغل به تحصیل در رشته زبان فارسی  تا سطح دکترا می باشند.علاوه بر آن بر اساس سند ملی آموزشی هند نهادها وموسسات متعدد دیگری همانند وزارت آموزش وبرخی موسسات فرهنگی ادبی ترویج آموزش زبان فارسی را به عنوان زبان کلاسیک هند نه یک زبان خارجی در مدارس آموزشی برعهده دارند.قطعا یکی از ضرورت ها ی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران شکل دهی وتسهیل تعاملات وارتباطات علمی و آموزشی در جهت تقویت وحمایت از مراکز آموزشی زبان فارسی در دانشگاههای سایر کشورهاست . سهم واسطه گری دستگاه  دیپلماسی فرهنگی در فعال کردن ظرفیت های دانشگاهی ایران به عنوان دانشگاههای معین در امر آموزش زبان فارسی ، توسعه ارتباطات علمی و فرصت ها ی آموزشی ،بورسیه های تحصیلی ،تورهای علمی اساتید و دانشجویان زبان فارسی ،همکاری های مشترک علمی در حوزه پژوهش ،پایان نامه ها ،تولید منابع آموزشی ، نشست های علمی مشترک و دهها فرصت دیگراز جمله ظرفیت هایی است که زبان فارسی می تواند به تحرک وپویایی وموفقیت هرچه بیشتر  دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های بین المللی کمک نماید .

پیام های جهانی زبان فارسی ،نهضت ترجمه و ظرفیت های رسانه ای آن

ربانی همچنین در خصوص ظرفیت های جهانی وتاثیرگذار پیام های جهانی ادبیات فارسی اظهارداشت ؛ هیچ زبانی به اندازه زبان وادب فارسی به دلیل بهره مندی از پیام های جهانی وفرامرزی تاثیرگذار آن از قدرت رسانه ای در تغییر و اصلاح دیدگاهها و نگرش ها برخوردار نیست .همانگونه که در گذشته یکی از کارکردها وقابلیت های بین المللی زبان فارسی کارکرد رسانه ای آن در انتقال و دادوست پیام ها ،ارزش ها و اطلاعات بود امروزه نیز آثار بی نظیر وشاهکارهای ادبی ایران اسلامی به دلیل محتوای عمیق وسازنده آن و پیام های جهانی آن ، درجای جای جهان مشتاقان وعلاقمندان بسیاری داشته واز قدرت رسانه ای بالایی در انتقال این پیام ها و تاثیرگذاری در مخاطب برخوردار می باشد..هرچند متون ادب فارسی وآثار جهانی شاعران بزرگ ایران تا کنون به زبان های مختلف ترجمه شده است ولی درقیاس با حجم عظیم این منابع و ظرفیت های آن بسیار اندک است . لذا جا دارد نهادهای تخصصی ضمن ترجمه عالمانه پیام های جهانی ادبیات فارسی وشاهکارهای ادبی ایران به زبان های مختلف ،که هریک نسخه نجات بخش برای انسان معاصر جهت برون رفت از بحران ها وچالش ها بشمار می رود ،با بهره گیری از ظرفیت دیپلماسی دیجیتالی و فضای مجازی ودستاوردهای فناوری نوین ارتباطی ،به نشر وترویج جهانی این پیام ها بپردازند.همانگونه که راه اندازی نهضت ترجمه منابع وشاهکارهای ادبی به زبان های مختلف نیز می تواند گامی بلند وتاثیرگذار در افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بشمارآید و هم فهمی وهمسویی جهانی با ایران اسلامی را تقویت نماید

 ربانی در ادامه و در توضیح این مطلب که در برابر اقدام برخی کشورها در مصادره برخی مشاهیر ادبی ایران  چه باید کرد، تصریح کرد: البته بخشی از این اتفاقات حاصل کم کاری های ما در عرصه های بین المللی در حوزه زبان فارسی ومعرفی این بزرگان است .البته نباید این نکته را فراموش کرد که یکی از ویژگی های بزرگ شاعران ما جهان-وطنی بودن است چرا که مخاطبشان فطرت انسانی بوده و مرزهای جغرافیایی برایشان امری فرعی محسوب می شده است  در نتیجه یک ترک، افغان و ایرانی، اجازه می دهد تا مولانا را متعلق به خود بداند . از اینرو شاید مناسب تر ومفیدتر این باشد که بجای بروز واکنش های منفی حساسیت زا علاوه بر تلاش بیشتر در معرفی این شخصیت ها به مخاطب خارجی ، این میل به انتساب این بزرگان بخود را به فرصتی جهت تبدیل کردن آن به حلقه وصل با دیگر ملت ها تبدیل نمود ه واز آن در تقویت وگسترش زبان فارسی در جهان بهره بگیریم .این صاحبنظر در امور فرهنگی، همچنین بیان کرد: جذب مشارکت سایر ملت ها یکی دیگر از ظرفیت های عظیم زبان فارسی بوده است؛ یعنی زبان فارسی آن قدر ظرف بزرگی بوده  که اقوام وملت های دیگری حتی غیرفارسی زبان ها خود را در آن شریک وسهیم می دانند وزبان فارسی را بخش لاینفک از تاریخ فرهنگ وتمدن خود بشمارمی آورند همانگونه که هند امروز نیز زبان فارسی را زبان کلاسیک هند نه زبانی بیگانه می داند.رایزن فرهنگی سابق ایران در هند، دلیل پذیرش و رشد زبان فارسی در هند را معناگرایی واخلاق محوری این زبان دانست و افزود زبان فارسی  بخشی از تاریخ و تمدن مشترک ایران هند بشمار می رفته وامروزه نیز از زبان فارسی به عنوان عاملی بازدارنده در مقابل  افراط گرایی مذهبی در این کشور یاد می شود .چرا که  حکمت و تشویق به خردگرایی و اعتدال یکی از مولفه های زبان فارسی است، همانگونه که این زبان همواره  توصیه به تعاملات و همزیستی انسانی نموده است. امری که زبان فارسی را به حلقه وصلی بین مسلمان ،هندو ،سیک ودیگر ملت ها با ارزش ها و باورهای دینی متفاوت تبدیل ساخته و فهم وهمسویی مشترکی را سامان داده است  .

وی در توصیه به رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برای این که بهترین بهره را از زبان فارسی برای انتقال فرهنگ و عظمت ایران اسلامی به کشورهای میزبان ببرند اظهار داشت :  کارکردهای چندوجهی و ماهیت فرهنگی زبان فارسی  ظرفیت بسیار خوبی برای بهره گیری از این زبان  در عرصه های مختلف را شکل داده است. لذا اگر سازکارهای مناسبی پیش بینی گردد زبان فارسی وشاهکارهای جهانی ادبی آن می تواند مهم ترین فرصت و ظرفیت در تعاملات فرهنگی در حوزه های فرهنگی وجغرافیایی مختلف حتی در اروپا که چالش هایی در مناسبات ما با آنان وجود دارد تبدیل گردد .

نخستین اجلاس منطقه ای نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه به میزبانی و حمایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان قرارگاه اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، از 15 تا 20 مهرماه سال جاری در حسینیه الزهرا تهران برگزار می شود.