با پژوهشگران برتر روابط فرهنگی بین المللی؛
در دیپلماسی فرهنگی آن چیزی که در حد انتظار است اتفاق نیفتاده است
یک پژوهشگر حوزه فرهنگی بین المللی معتقد است: دیپلماسی فرهنگی یکی ازمهمترین و اساسیترین اقدامها و فعالیتهایی است که در عرصه جمهوری اسلامی باید به آن توجه کرد که آن چیزی که در حد انتظار است اتفاق نیفتاده است.
ابراهیم شمشیری برگزیده نخستین جایزه ملی پژوهش های برتر فرهنگی بین المللی، در گفت وگو با روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در مورد نقشی که دیپلماسی فرهنگی در حل معضلات کشور و پیشرفت و تعالی آن میتواند داشته باشد، گفت: در کشور ما با توجه به قانون اساسی و نقش دین مبین اسلام در اداره جامعه کشور ما و تصوری که از جامعه آرمانی و ایدهآل و در مورد آینده بشریت و جهان داریم، طبیعتا همواره توجهی که به بحث مسائل مختلف داریم یک بحث داخلی و درونمرزی به تعبیری نیست بلکه نگاههای ما به یک نوع جهانی است به خاطر ایدئولوژی، فرهنگ و باورهایی که داریم. از این جهت همه مسائلی که برای تمام بشریت وجود دارد را مسائل خودمان میدانیم.
وی افزود: یعنی فقط به مسائل محدودی که در مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که در کشور اتفاق میافتد نمیپردازیم و سعی میکنیم برای تمام بشریت و آینده جهان فکری کنیم.
این پژوهشگر فرهنگی با اشاره به اینکه مفهوم دیپلماسی که معمولا یک مفهوم نوینی در مباحث علمی و دانشگاهی است نشان میدهد که نگاه ما باید نگاه عمیقتر و بلندتر و به تعبیری دقیقتری باشد، ادامه داد: طبیعتا همان اتفاقاتی که به واسطه وقوع انقلاب اسلامی در جهان رخ داده و اکنون شاهد این هستیم که از کشمیر در منطقه پاکستان و هندوستان تا شمال آفریقا، نیجریه و در خیلی از کشورهای دیگر پیام انقلاب اسلامی و قرآن مجید مبنی بر این که در آخرالزمان، مستضعفان بر مستکبران پیروز خواهند شد، نتیجه باور ما به موضوع اسلام و اندیشههای انقلاب اسلامی است.
شمشیری در ادامه بیان کرد: حمایت مردم کشورهای مختلف از آرمان مردم فلسطین هم به نوعی نتیجه دیپلماسی فرهنگی مبتنی بر نگاههای جمهوری اسلامی است. دیپلماسی فرهنگی یکی از مهمترین و اساسیترین اقدامها و فعالیتهایی است که در عرصه جمهوری اسلامی باید به آن توجه کرد که آن چیزی که در حد انتظار است اتفاق نیفتاده است.
وی چالش پیش روی دیپلماسی فرهنگی را به حوزه پژوهش های مرتبط با آن دانست و توضیح داد: یک معضل در خصوص وضعیت پژوهشهای انجام شده در عرصه دیپلماسی فرهنگی بینالمللی این است که در دانشگاهها به طور جدی این موضوع مورد توجه قرار نمیگیرد. رشتههایی به همین نام در دانشگاههای ما بسیار محدود است با وجود این که ظرفیت دارد و میتوان محتواهای مورد نیاز را طراحی کرد و میتوان طرح درسها و رشتههایی برای این کار در نظر گرفت. همچنین نسبتی که بین پژوهشها و میدان عملیات یا فضای واقعی جهان باشد احساس میشود که چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
برگزیده جایزه ملی پژوهش های برتر فرهنگی بین المللی، همچنین ابراز کرد: به نظر میآید که طبیعتا باید از ظرفیت دانشگاههای فعال در این زمینه از جامعه المصطفی گرفته تا دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی و مانند دانشگاه صدا و سیما استفاده کرد که در عرصه تبلیغ و فعالیت فرهنگی پیشینه و سابقهای دارند و میتوانند در این مسیر حرکت کنند، تا پژوهشگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات کمی فعالتر شود و اولویتهای پژوهشی آن جدیتر مطرح، دنبال و پیگیری شود. از آن سو هم نتایج پژوهشها در کاربست سازمان فعال شود و جوایزی مانند جایزه ملی پژوهشهای برتر میتواند در انگیزه دادن به افراد کمک کند.
وی با بیان اینکه ما شاهد هستیم که اتاقهای فکر، اندیشکدهها و از این قبیل مجموعهها فعال و زیاد هستند، ادامه داد: این ظرفیتها اگر به صورت قرارگاهی فضای همافزایی بینشان ایجاد شود میتواند کمک کند که دامنه پژوهشها گستردهتر و عمق آنها بیشتر شود و کاربردیتر و منجر به نتایج بهتر شود.
شمشیری همچنین گفت: قبل از توصیه به پژوهشگران، مقداری باید به دستاندرکاران و مدیران اجرایی باید توصیه شود که موضوع پژوهش را در فعالیتهای اجرایی خود جدیتر بگیرند. برای هر پژوهشگری، مطلوب است پژوهشی انجام دهد که منجر به یک اقدام یا تغییر و ایجاد شرایط و فضای جدید شود. البته ممکن است بسیاری از پژوهشگران علاقمند به مطالعات پسینی باشند اما طبیعتا در تمام دنیا و اکثر پژوهشهای دانشگاهی برای یک پژوهشگر یا محقق مطلوب است که بتواند یک ایده و طرح جدیدی را طراحی و آن را در عرصه عمل هم آزمایش کند.
این پژوهشگر حوزه فرهنگی بین المللی، با بیان اینکه حوزه پژوهش حتما مبتنی بر نگاههای فرهنگی، بومی و دینی و داخلی طراحی کنیم، اظهار کرد: به عنوان نمونه در حوزه دیپلماسی عمومی یا فرهنگی از منظر تبلیغات و اثرگذاری بر مخاطب باید متفاوت باشد از آن چیزی که تحت عنوان پروپاگاندا در رسانهها در غرب برای فریب افکار عمومی و وارونه کردن حقایق دنبال میشود که پژوهشگران باید به آن توجه کنند.
وی درباره اهمیت جایزه ملی پژوهش های برتر فرهنگی بین المللی، بیان کرد: یکی از مسائلی که در حوزه این جایزه باید به آن توجه شود این است که کارکرد و هدف اصلی آن این است که موضوع دیپلماسی فرهنگی را در فضای علمی کشور و دیگر کشورها در دستور کار مراکز علمی قرار دهد.
شمشیری افزود: به واسطه این جایزه باید توجه نخبگان و اندیشمندان و فرهیختگان را باید به این موضوع جلب کنیم که نسبت به بحث پژوهش در عرصه دیپلماسی فرهنگی یا روابط فرهنگی بینالمللی عنایت و دقت نظر بیشتری داشته باشند.
برگزیده جایزه ملی پژوهش های برتر فرهنگی بین المللی به اهمیت نگاه دانش بنیان شدن عرصه دیپلماسی فرهنگی اشاره کرد و ادامه داد: همچنین بورس علمی برای فعالان این عرصه میتواند منجر به نتایج مؤثرتری شده و موضوع جدی تری شود. جایزه ملی پژوهشهای برتر باید به یک جشنواره بینالمللی تبدیل شود تا صرفا به داخل کشور توجه نشود.
نخستین جایزه ملی پژوهشهای برتر روابط فرهنگی بینالمللی به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دبیری رضا ملکی، اسفندماه 1402 در تهران برگزار شد.