به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی سال‌های اخیر شاهد رشد روابط ایران و عمان در بخش‌های مختلف بوده‌ایم و در همین راستا زمینه‌های همکاری در شرکت‌های دانش‌بنیان، آی‌تی و آی‌سی‌تی و گردشگری سلامت، صنایع غذایی، محصولات پتروشیمی، ماشین‌آلات و… بین دو کشور فراهم شده است.

هرچند آغاز روابط دیپلماتیک و سیاسی ایران و عمان به حدود نیم قرن پیش بازمی‌گردد اما ارتباط عمیق‌تر را باید در اشتراکات قومی، تاریخی، دینی و فرهنگی و همچنین پیوندهای خانوادگی جست‌وجو کرد که سالیان سال بین مردم دو کشور وجود داشته و همین امر موجبات روابط خوب دو کشور را در عصر حاضر رقم زده است.

در این میان گردشگری، از جمله ابزارهای اثربخشی است که می‌تواند به بسط، گسترش و تحکیم این ارتباط حسنه در حوزه‌های مختلف کمک شایانی کند. گردشگری در قالب مدرن و امروزی آن در واقع زمینه‌ساز و تلاشی سازمان یافته برای بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های موجود در هر کشور با هدف تحقق توسعه اجتماعی، اقتصادی، حفظ و بهره‌وری مناسب از مواهب و داشته‌های طبیعی و تاریخی و همچنین تعمیق روابط مسالمت‌آمیز میان ملت‌هاست.

باتوجه به نزدیکی فرهنگ دو کشور ایران و عمان و روابطی که طی چند سال گذشته در حوزه فرهنگ و گردشگری رقم خورده با مرتضی بابکی نژاد (رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور عمان) به گفتگو نشستیم.

با لغو روادید بین ایران و عمان شاهد حضور گردشگران عمانی در ایران هستیم. این استقبال به جهت معرفی بیشتر ایران در عمان صورت گرفته یا اشتراکات سیاسی و لغو روادید در این موضوع تاثیرگذار بوده است؟

لغو روادید و اشتراکات و تعاملات سیاسی بین دو کشور تاثیر در حضور گردشگران در ایران داشته اما آنچه که تاثیر بیشتری دارد، طبیعت زیبای ایران و اشتراکات قومی فرهنگی. تاریخی و پیوندهای خانوادگی بین مردمان ایران و عمان است. به گونه‌ای که بسیاری از مردم عمان، از قدیم الایام ارتباطات زیادی با مردم شهر شیراز دارند و بسیاری از آن‌ها ایران را به شیراز می‌شناسند. حتی قشری از مردم عمان به بلوشی‌ها معروف هستند که ریشه در قوم بلوچ دارند که از گذشته‌های دور درعمان ساکن و شاغل شده‌اند.

بیشترین گردشگران عمانی که به ایران سفر می‌کنند به کدام گروه‌های شغلی و اجتماعی تعلق دارند؟ به نظر می‌رسید بیشترین استقبال از حوزه گردشگری سلامت صورت گرفته است؟

گردشگران از قشر خاصی نیستند اما جوانان خیلی مشتاق هستند که به ایران سفر کنند و از فضای باز سیاسی و اجتماعی که در ایران وجود دارد استقبال می‌کنند. البته با توجه به استقبالی که وجود دارد به نظرم گردشگری سلامت در صدر گردشگرانی است که به ایران سفر می‌کنند و بعد از آن هم طبیعتگردان هستند که به شهرهای شمالی ایران می‌روند و بعد از آن هم گردشگران مذهبی قرار دارند. در واقع اگر بخواهیم اولویت‌بندی کنیم، گردشگران سلامت، گردشگران طبیعت و گردشگران مذهبی به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم در درجه‌بندی علاقه گردشگران عمانی برای سفر به ایران هستند.

بیشترین گله‌مندی عمانی‌ها در سفر به ایران از کدام بخش از زیرساخت‌هاست؟

گله مندی خاصی نیست ولی ما خوب می‌دانیم که کشورمان از نظر زیرساخت‌های گردشگری ضعیف است و نوعا افرادی که به شمال می‌روند از کیفیت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها و وسایل نقلیه انتقاد می‌کنند چراکه در عمان از رفاه نسبی نسبت به اقامتگاه‌ها و وسایل نقلیه برخوردار بوده و پکیج‌های گردشگری مناسب‌تری را از سوی شرکتهای گردشگری مطالبه دارند. همچنین از کیفیت و کمیت سرویس‌های بین راهی نیز گله داشتند.

وقتی توریست برای سفر خود به مقصد هزینه می‌کند طبعا توقع دارد که امکانات خوبی در اختیار داشته باشد و محل اقامتش خوب باشد. از آنجا که درحال حاضر در حوزه توریست تمرکز خاصی نداریم، هر کس به هر شکلی که می‌تواند تور می‌آورد و گردشگر جذب می‌کند. ضمن آنکه گردشگران عمانی قیمت برایشان خیلی مهم است از این رو هر کس که سفر ارزان‌تری را ارائه دهد، آن را انتخاب می‌کنند البته که طبیعی است که هر ارزانی بی‌علت نیست. لذا ساماندهی زیرساخت‌های گردشگری ایران و نظارت بر شرکت‌ها و تور گردان‌ها ضروری بوده تا گله‌ای که در حوزه اقامت و پذیرایی هتل‌ها و سرویس‌های بهداشتی وجود دارد، برطرف شود.

آیا خدمات پزشکی مناسبی به عمانی‌ها از سوی ایران ارائه می‌شود یا آنکه آن‌ها درحال جذب به بازارهای دیگر مانند هند و پاکستان هستند؟

عمانی‌ها نسبت به پیشرفت پزشکی ایران اطلاع دارند و خدمات پزشکی ایران را نسبت به سایر کشورها بخصوص کشورهای همسایه ترجیح می‌دهند مگر آنکه در حوزه قیمت و خدمات تفاوت قابل توجهی را شاهد باشند. درغیر اینصورت نوعا گردشگران سلامت از کیفیت و خدمات پزشکی در ایران راضی هستند.

عموما گردش اطلاعات در عمان به چه شکلی صورت می‌گیرد و سلسله‌بندی یا طبقه‌بندی اطلاعات در این کشور تا چه اندازه به ایران شباهت دارد یا با ایران متفاوت است؟ آیا اطلاعاتی که مردم عمان از ایران به دست می‌آورند ازسوی دولت به آن‌ها ارایه می‌شود یا فضای مجازی و رسانه‌های خارجی این محتوا را برای آن‌ها تامین می‌کنند؟

عموما گردش اطلاعات و ارائه آن در عمان متمرکز و در اختیار دولت قرار دارد و فضا مانند ایران باز نیست که همگان به جراید و رسانه‌ها دسترسی داشته باشند. اطلاعات درخصوص ایران نیز گه گاه توسط تلویزیون و رسانه‌ها منتشر می‌شود و اما بیشترین اخبار از ایران توسط رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و اینفلوئنسرها و بلاگرها و افرادی که به هر دلیلی به ایران سفر کرده‌اند به سایرین منتقل می‌شود و البته از طریق تعاریف اقوام و فامیل هم منتقل می‌شود

از آنجا که عمان کشوری نسبتا کوچک است کافی است که یک نفر به یک شهر ایران سفر کند و راضی باشد و این رضایت خود را به اقوام منتقل کند. اینگونه است که آن شهر می‌تواند تبدیل به گزینه برتر برای تمایل سفر سایر اقوام و خانواده شود. یا بالعکس.

با توجه به رابطه دوستانه و تجربه‌ی موفقی که کشورهای ایران و عمان درباره هم‌گرایی بین کشورهای اسلامی دارند، این تجربه را چگونه می‌توان در موضوعات فرهنگی و تجاری و ازجمله در گردشگری به کار بست؟

همه می‌دانند که روابط ایران عمان در سطح مسئولان رده بالای دو کشور بسیار خوب است. عمان در بحث‌ها و حل مشکلات سیاسی و حل اختلافات ما و برخی از کشورها نقش بسزایی ایفا می‌کند. درخصوص مسائل اقتصادی نیز سطح روابط رو به رشد است. اما در حوزه فرهنگی نیاز است تا اهتمام مسئولان دو کشور بیشتر شود. ارتباطات در این حوزه باید بیشتر شود و روابط گسترده‌تری برقرار گردد و به موضوع فرهنگ بیشتر تکیه شود. درواقع می‌توان گفت حوزه فرهنگ، در مقایسه با حوزه سیاسی و اقتصادی، رشد کمتری داشته و رشد آن مستلزم اهتمام جدی مسئولان دو کشور است.

مردم عمان به کدام موضوعات فرهنگی و هنری ایران علاقمندی نشان می‌دهند؟

کشور عمان یک کشور سنتی است و به قول خودشان تقلیدی و قدیمی است. به غیر از مسقط که تغریبا شهری مدرن است، هنوز سایر شهرها سنتی و ساختمان‌ها سنتی هستند. بلندمرتبه‌سازی و برج در آن شهرها دیده نمی‌شود مگر در مراکز شهرهای بزرگ و آن هم در قالب هتل و…

عمانی‌ها در مرحله نخست طبیعت سبز شمال ایران را طالب هستند و بعد هم بازارها و اماکن سنتی و قدیمی ایران را می‌پسندند.

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عمان چه برنامه‌هایی برای گسترش روابط فرهنگی و گردشگری میان دو کشور دارد؟

برنامه‌هایی در نظر گرفته شده که در طول سال انجام می‌شود. یکی از این برنامه‌ها اعزام شخصیت‌های فرهنگی، بلاگرها و اینفلوئنسرهای تاثیرگذار به ایران است تا بتوان نمایش خوبی از ایران و فضای فرهنگی ایران به گردشگران عمانی ارائه داد. جلساتی هم با فعالان گردشگری عمان برگزار کرده‌ایم و برای معرفی ایران سلسله برنامه‌هایی نیز برای تبلیغات جاذبه‌ها در تلویزیون، رادیو و روزنامه‌های عمان در نظر گرفته‌ایم. همچنین درصدد برپایی نمایشگاه غذا و جاذبه‌های فرهنگی در شهر مسقط هستیم که مذاکرات مقدماتی آن در شرف انجام است.