رضا پارسا با اشاره به نقش تاریخی و فرهنگی زبان فارسی در شبه قاره گفت: زبان فارسی پیشینه‌ای طولانی در شبه قاره دارد  و در گذشته نه تنها به عنوان زبان رسمی، بلکه در بسیاری از آثار فرهنگی و مذهبی این منطقه رواج داشته است. بسیاری از کتاب‌ها و آثار تاریخی که از چند قرن قبل به یادگار مانده‌اند، به زبان فارسی نوشته شده‌اند.

او ادامه داد: در همین رابطه شاهد تاثیر عمیق زبان فارسی بر زبان اردو هستیم، آنچنان که بخش قابل توجهی از زبان اردو برگرفته از زبان فارسی، به‌ویژه فارسی قدیم است. این اشتراکات زبانی باعث می‌شود تا مردم پاکستان هنگام برقراری ارتباط با ایرانی‌ها به راحتی بخشی از واژگان فارسی را درک کنند، هرچند که برخی از آنان معنای کامل آن را نمی‌فهمند.

نفوذ دیرینه زبان فارسی در پاکستان

وابسته فرهنگی ایران در حیدرآباد سند با اشاره به سرود ملی پاکستان که به زبان فارسی است، افزود: سرود ملی پاکستان به زبان فارسی است و این خود نشانه‌ای از نفوذ دیرینه زبان فارسی در این کشور دارد. هرچند که شاید بخش زیادی از مردم این کشور معنی آن را متوجه نشوند، اما برای ما که فارسی‌زبان هستیم، این مسئله نمایانگر پیوند عمیق میان دو ملت است.

پارسا ادامه داد: اما از سال 57 به بعد که ضیاءالحق درپاکستان به حاکمیت رسید تدریس زبان فارسی از مدارس دولتی این کشور کنار گذاشته شد. این مسئله در درازمدت سبب شده که به شکل نامحسوسی جلوی گسترش زبان فارسی گرفته شود که در نتیجه‌اش امروزه با  کاستی‌هایی در مدارس و دانشگاه‌ها روبرو شده‌ایم.

وی در ادامه افزود: حذف زبان فارسی از مقطع ابتدایی و متوسطه در کنار فقدان بازار کار برای فارسی‌آموزان سبب کاهش دانشجویان زبان و ادبیات فارسی شده است. عدم استقبال دانشجویان کم کم مدیران دانشگاه‌ها را به این نتیجه رسانده که بهتر است دست به تعطیلی این رشته بزنند. همین حالا زمزمه‌هایی از تعطیلی زبان فارسی در دانشگاه سند در حیدرآباد شنیده می‌شود.

پارسا گفت: اگر مشکلات موجود در مسیر گسترش زبان فارسی را رفع کنیم و بتوانیم اقبال عمومی را به سمت یادگیری این زبان هدایت کنیم، شاهد توسعه روابط فرهنگی میان ایران و پاکستان خواهیم بود. با توجه به اشتراکات زبانی و فرهنگی بسیاری که میان دو ملت وجود دارد،  زبان فارسی می‌تواند ابزاری مؤثر برای تحقق دیپلماسی فرهنگی به شمار آید.

ضرورت اعزام استاد به دانشگاه‌های پاکستان

این وابسته فرهنگی همچنین، درباره ضرورت اعزام استاد به دانشگاه‌های پاکستان نیز گفت: متأسفانه بسیاری از استادان برجسته پاکستانی زبان فارسی که بیشتر تحصیلات خود را در ایران گذرانده بودند، دیگر در قید حیات نیستند یا سن آن‌ها اجازه ادامه فعالیت را نمی‌دهد.  باید به فکر جایگزین برای این استادان باشیم.

وابسته فرهنگی ایران در حیدرآباد سند افزود: با توجه به نبود حمایت‌های کافی از سوی دولت پاکستان برای گسترش زبان فارسی، ضروری است که خودمان کاری کنیم،  حاکمیت پاکستان علاقه‌ای به حمایت از زبان فارسی ندارد، در حالی که برای ارتباط با میراث ادبی و تاریخی خود، نیازمند حفظ و گسترش زبان فارسی هستند.

پارسا درباره برخی راهکارهایی که می‌توان برای تقویت جایگاه زبان و ادبیات فارسی در پاکستان به کار بست گفت: ایجاد و تقویت بازار کار برای فارغ التحصیلان زبان فارسی در پاکستان، گسترش کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی، چانه زنی و گفتگو با مقامات پاکستان برای اختیاری شدن آموزش زبان فارسی در مدارس پاکستان و گسترش حوزه ترجمه ادبیات فارسی در پاکستان از جمله راهکارهای موثر برای تقویت و توسعه زبان فارسی دراین کشور هستند.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی