به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ،مصرع "رواق منظر چشم من آشیانه تست" از حافظ شیرازی، شاعر نامدار ایرانی، در کلیسای جامع Virgin of Ljeviška در پریزرن، کوزوو، نظر بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. این کتیبه فارسی، حک شده بر دهلیز این کلیسای باشکوه، گواهی بر پیوند عمیق فرهنگ و تاریخ در این منطقه‌ی باستانی است.

حکایتی از زیبایی و شکوه

هیچ کس به طور قطعی نمی‌داند چه کسی این بیت را بر روی دیوارهای کلیسا حکاکی کرده است. اما مطمئناً این شخص، مانند بسیاری دیگر، از زیبایی و شکوه لیویشکا، که مردم پریزرن آن را به اختصار "کلیسا" می‌نامند، شگفت زده شده بود.

تاریخ پر فراز و نشیب

در زمان اشغال پریزرن توسط عثمانی‌ها، این کلیسا به مسجد تبدیل شد و نقاشی‌های دیواری آن خراشیده و با گچ پوشانده شد. خوشبختانه، لیویشکا در حال حاضر در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو قرار دارد و بخشی از آن بازسازی شده است. با این حال، پس از هتک حرمت و آتش‌سوزی در سال ۲۰۰۴، مرمت کامل آن به تعویق افتاده است.

یادگاری از امپراتوری صربستان

این کلیسا بر روی پایه‌های یک معبد بیزانسی ساخته شده است. استفان پروونچانی، پادشاه صربستان، اولین کسی بود که کلیسای جامع را بازسازی کرد. بنای فعلی توسط پادشاه میلوتین بین سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۰۹ ساخته شده است.

معماری و نقاشی‌های منحصر به فرد

لیویشکا به سبک بیزانسی ساخته شده و از بیرون با آجرهای نادر خود و از داخل با نقاشی‌های دیواری برادران آستراپا توجه هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.

تخریب میراث فرهنگی در سایه تنش‌های سیاسی

در خلال سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴، بیش از ۱۵۰ کلیسا و صومعه صربستان در ایالت کوزوو و متوهیا، که علیرغم اعلام استقلال، بخشی از خاک صربستان محسوب می‌شود، به آتش کشیده و ویران شدند. مرمت کامل کلیسای قرون وسطایی بانوی لیویشکا در پریزرن، که در فهرست میراث فرهنگی یونسکو قرار دارد، نیز هنوز به پایان نرسیده است.

پریزرن: مرکز کهن سکونت و تصوف

ایالت کوزوو در صربستان یکی از کهن‌ترین مراکز مسکونی در اروپای جنوب شرقی است. این شهر در طول تاریخ بارها بین امپراتوری بیزانس، پادشاهی صربستان و بلغارستان دست به دست گشته است. پریزرن همچنین یکی از مراکز تصوف در بالکان بوده و تکیه‌های طریقه‌های مختلفی همچون سنانیه، قادریه، قراباشیه و عاجزیه در آن وجود دارد.

حفظ میراث مشترک: ضرورتی انکار ناپذیر

حکایت کتیبه فارسی در کلیسای جامع Virgin of Ljeviška، یادآور پیوند ناگسستنی فرهنگ و تاریخ در این منطقه‌ی باستانی است. حفظ و مرمت این میراث مشترک، نه تنها وظیفه‌ای اخلاقی، بلکه ضرورتی برای حفظ هویت و تاریخ این سرزمین است.