به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا، همایش یک روزه «ادبیات کلاسیک و معاصر ایران» در سالن اجتماعات دانشکده زبانشناسی دانشگاه سالامانکای اسپانیا برگزار شد.

در این همایش که با سخنرانی خواکین رودزیگر وارگاس ایرانشناس اسپانیایی و فاطمه نوری پژوهشگر دانشگاه آتونومای مادرید همراه بود، تاریخ ادبیات عاشقانه فارسی و نیز مقایسه مفهوم عشق در نگاه نظامی گنجوی و فرناندو د روخاس (ادیبان و متفکران بزرگ از دو فرهنگ ایرانی و اسپانیایی) مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در ابتدای این نشست، مانوئل گونزالس، رئیس دانشکده زبانشناسی دانشگاه سالامانکا گفت: این دانشکده زبانشناسی با گروه‌های مطالعاتی تخصصی مرتبط با بیش از 25 زبان مختلف کلاسیک و معاصر، یکی از فعال‌ترین مراکز پژوهشی زبان در اسپانیا به شمار می‌رود و قدمت 800 ساله دانشگاه سالامانکا نیز نشان از عمق و تجربه و سابقه این مطالعات دارد.

وی افزود: زبان فارسی نیز در چند سال اخیر با افتتاح «مرکز دائمی مطالعات ایران» توسط رایزنی فرهنگی ایران، گروه فعالی را در این دانشکده ایجاد کرده است و با حضور دکتر بارانی موفق شده است دوره‌های زبان فارسی و آشنایی با تاریخ و فرهنگ ایران برگزار کند که با استقبال و موفقیت چشمگیری مواجه بوده است.

در بخش افتتاحیه این همایش، محمد مهدی احمدی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا ضمن تشکر از ریاست دانشکده زبانشناسی و میزبانان جلسه بیان کرد: ادبیات ایران به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته یا بیان شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزاران ساله و ریشه در تاریخ شاعران و نویسندگان دارد و شعر و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتاب‌های کهن در موضوعات غیر ادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در دسته آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته‌اند.

رایزن فرهنگی کشورمان در اسپانیا افزود: ادبیات فارسی ریشه در ادبیات باستان ایران دارد که تحت تاثیر متون اوستایی در دوران ساسانی، زبان‌های پارسی میانه، پهلوی و اشکانی پدید آمد. ادبیات فارسی نیز پس از اسلام و با الگو برداری از ادبیات عربی در نظم و ریشه‌های دبیری و نویسندگی دوران ساسانی که ادبیات منثور عربی را ایجاد کرده بود در زمینه نثر متولد شد و ادبیات شفاهی فارسی نیز به همان سبک باستانی خود ادامه یافت.

وی تصریح کرد: ادبیات فارسی موضوعاتی مانند حماسه و روایات و اساطیر ایرانی، مذهب و عرفان، روایت های عاشقانه، فلسفه و اخلاق و نصیحت الملوک و نظایر آن را در بر می‌گیرد. برپایه موضوع مورد کاربرد در یک آفریده ادبی فارسی آن را در گستره ادبیات حماسی، غنایی، تعلیمی یا نمایشی قرار می دهد.

 احمدی در پایان سخنان خود اظهار داشت: ادبیات فارسی چهره‌های بین المللی شناخته شده ای دارد که بیشتر آن ها شاعران سده های میانه هستند. از این میان می توان به رودکی، فردوسی، نظامی گنجوی، خیام، سعدی، مولانا و حافظ اشاره کرد. دانشمند آلمانی گوته بر این باور است که ادبیات ایران یکی از چهار ارکان ادبیات بشر است لذا لازم دیدیم امروز گوشه‌ای از مصادیق ادبیات ایران را در حوزه کلاسیک و معاصر برگزار کنیم.  

در ادامه این نشست علمی، خواکین رودریگز، ایرانشناس اسپانیایی به مرور تاریخ ادبیات عاشقانه ایرانی پرداخت که از دوران پیشا اسلامی تا دوران اسلامی و معاصر را در بر می گیرد.

وی بیان کرد: از حدود قرن هفتم پیش از میلاد مسیح تا قرن بیستم می توان 1389 داستان و حکایت عاشقانه ایرانی را بازشناخت که بیش از 900 مورد از آنها منظوم هستند.

رودریگز در سخنرانی خود به معرفی و تحلیل تاریخی 10 مورد از مهمترین داستان ها و زوج‌های عاشق در ادبیات ایران پرداخت. 

 فاطمه نوری، پژوهشگر دانشگاه اتونومای مادرید نیز در سخنانی، به وجوه مشترک و شباهت‌های دو داستان عاشقانه از دو فرهنگ مختلف یعنی خسرو و شیرین اثر نظامی (قرن 12 میلادی) و سلستینا اثر فرناندو د روخاس (قرن 15 میلادی) پرداخت.

وی با بهره گرفتن از دیدگاه‌های ابن حزم، فیلسوف و متفکر اهل آندلس که در کتاب خود عشق را موضوع قرار داده و درباره چیستی و کیفیت آن تامل کرده است به تحلیل شباهت های میان دو منظومه عاشقانه مذکور پرداخت و نشان داد که چگونه در هر دو روایت، آنچه مورد تاکید دو شاعر بزرگ ایرانی و اسپانیایی قرار گرفته است، مسیری است که عاشق و معشوق می‌پیمایند.

وی ادامه داد: در نگاه ابن حزم پروسه عاشقی از دیدن معشوق در خواب، شنیدن صدای گفتگوی عاشق و دیدن شمایل نقاشی شده آغاز می‌شود. ابن حزم همچنین از سبب عشق می گوید که شامل زیبایی و نیز نزدیکی روح دو عاشق است. سپس نوبت به هیجان و اضطراب عشاق می رسد و نویبت به واسطه گری پیغام رسانان می‌شود. در مرحله بعد قرارهای عاشقانه و دیدار فرا می رسد. سپس وحدت میان عاشق و معشوق رخ می دهد و در نهایت مرگ عاشقان و خودکشی معشوقان. مسیری که در آن عشق متولد می‌شود و به بلوغ می رسد و پس از کامل شدن، دو دلداده از مرز عشق مادی و زمینی عبور می‌کنند و به ساحتی فرامادی و روحانی وارد می شوند. در مقایسه مسیر داستانی، همه این موارد را در دو منظومه خسرو و شیرین، و لا سلستینا می‌بینیم.

فاطمه نوری همچنین، دو داستان عاشقانه مذکور را بر اساس نظریه ساختارهای نظام تخیل ژیلبر دوران، متفکر فرانسوی نیز مورد بحث و تحلیل قرار داد.

این نشست با استقبال خوبی از سوی دانشجویان و برخی استادان دانشکده زبانشناسی دانشگاه سالامانکا مواجه شد و سخنرانان در پایان به برخی سوالات و نکات طرح شده از سوی حاضران پاسخ دادند.

شایان ذکر است، این همایش علمی به همت خانم بارانی، استاد دانشگاه سالامانکا و مسئول اتاق ایران در محل این دانشگاه برگزار شد. 

انتهای پیام/