پیام و پیامد اربعین
به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی حجة السلام والمسلمین ایمانی پور در یاداشتی که آن را در اختیار روزنامه ی ایران قرار داده ، اینگونه آورده است : این روزها زائران حریم مقدس حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و مریدان بیشــمار اهلبیــت عصمت و طهارت علیهم السلام از سراســر جهــان رهســپار کربلا ی معلی هســتند تا حماســهای دیگر را در رثــای این امام همــام و خاندان مطهر ایشــان خلق کنند. خلق هر ساله این حماسه عظیم، مولد پرسشهای بسیاری در میان افکار عمومی جهان است. بخشی از این پرسشها ناظر بر اصل واقعه عاشــورا و بخشــی دیگــر، معطوف به ماهیــت و محتوای مکتب حســینی)ع( اســت. تاکنــون تعابیر زیــادی در خصوص حماســه اربعین و شــاکله آن بهکار رفته اســت اما وجه اشتراک همــه این تعابیر »چند وجهی بودن« آن اســت. اربعین هم در »بعد ذاتی« و هم در »بعد تبعی« خود دارای پیام و پیامد است و بــه عنوان یک حماســه نامحــدود )به لحاظ زمانــی و مکانی( دارای پیوســتهایی اســت. یکــی از این پیوســتها معطوف به »بعد رســانهای« این حماسه است. اما نگاه رسانهای نسبت به این »حماسه چند وجهی« باید چگونه باشد؟ *** وســعت حماســه اربعیــن حســینی بایــد بــه عامــل 1 در رونــد انتقــال یــک پیام رســانه ای، آن هــم پیامی به »محیط« توجهی ویژه داشــت. دشمنان در سطح کلان، تلاش میکننــد ضمــن تمرکززدایــی از ابرحماســه اربعین حســینی، مانــع از تثبیــت گزارهها و اجزای این حماســه عظیــم در ذهن مخاطبــان عام و خاص شــوند. بنابراین، انتقال پیام رســانهای اربعیــن حســینی در ســطح بین المللی، بایــد متناظــر بــر دو دغدغه باشــد: یکی انتقال جامع و صحیــح پیامهای نهفته در بطن حماسه اربعین حسینی از طریق رسانهها و دیگری، مهار بازی رسانهای دشمنان در جلوگیری از انتقال این پیامها. یکی از مســئولیتهای مهم نهادهای فرهنگی کشور بویژه »سازمان فرهنــگ و ارتباطات اســامی« بــه عنوان »قرارگاه دیپلماســی فرهنگــی کشــور« تحلیل، پاالیش و آمادهســازی نســبی محیط بیرونی جهت انتقال پیامهای رسانهای اربعین حسینی است. بنابراین، وظیفه رســانههای متعهد و همگرا در جهان اسلام، در قبــال انتقــال پیــام اربعین در ســطح جهان بســیار ســنگین است؛ زیرا باید به صورت همزمان تحرکات بازدارنده دشمنان را نیز در این عرصه رصد و در قبال آن واکنش نشان دهند. منظومه رســانه ای اربعین باید مکمل یکدیگر باشــند. 2 نکتــه دوم اینکه نــگاه توصیفی« و »نــگاه تبیینی« در جهــان از یکســو تشــنه معــارف و آموزههای نهفتــه در مکتب حســینی است و اربعین، نقطه عطف این عطش و مطالبه است. بدیهی است که درک رسانه ای از مکتب اربعین حسینی در گرو تبیین فلســفه قیام عاشــورا« و »اصول و ثوابت مکتب اهلبیت علیهم السلام متناسب با ذائقه مخاطبان و سطح آگاهی آنان نســبت به این موضوع خواهد بود. بنابراین در مرحله نخست، رســانهها باید میان »جنبه تبیینی« و »جنبه توصیفی« حماسه اربعیــن نوعــی تفکیک آگاهانه قائل شــده و در انتقــال پیام به مخاطبــان خــود هــر دو بعــد را مدنظــر قــرار دهنــد. انعکاس رسانه ای و خبری حضور گسترده و بی همتای عاشقان حضرت امــام حســین علیه السلام در پیــادهروی نجــف تــا کربــلا یا مراســم روز اربعیــن در کربــلای معلــی، نقطــه عطفــی بــرای ورود به بعد تبیینی مکتب حســینی و قیام عاشــورا است و بالعکس، تبیین مســتمر و عالمانه معارف مکتب اهلبیت)ع( و قیام عاشــورا، مقدمــهای برای درک حماســه بزرگ روز اربعیــن. میان »نگاه تبیینی« و »نگاه توصیفی« نســبت به حماســه اربعین ارتباط و پیوستگی معناداری وجود دارد. بازمیگردد. بدون شک هر مکتب، حماسه یا واقعهای 3 نکتــه ســوم بــه »مخاطبشناســی« رســانهای اربعین کــه دامنــه و عمق گســتردهای داشــته باشــد، به همان نســبت مخاطبــان متنوعــی دارد. ایــن تنــوع مخاطب از یکســو نباید منجــر به تخفیف یــا نقص در انتقــال پیامهای اصلی مراســم اربعیــن حســینی یــا رجحان یکــی از ابعــاد آن )بعــد تبیینی یا توصیفی( نســبت به دیگری شــود. باید »تکثــر مخاطبان« و به همــان میــزان، »تکثــر مجــاری انتقــال پیــام« و»تنــوع شــکلی پیامها« را مدنظر قرار دهیم. یکی از اصول مهم علم رسانه به ما میگوید که »مخاطب« بدون »مخاطبشناســی« در انتقال یــک پیــام، معنایی جز عــدم انتقال یــا انتقال ناقــص آن پیام نخواهد داشت. 4 نکته آخــر، خصلت »جاری بودن حماســه اربعین« و تأثیرش بر بعد رسانهای آن است. در یک تقسیمبندی کلــی رســانهای، پدیدهها به دو دســته »جــاری« و »غیرجاری« دســتهبندی میشــوند. پدیدههــای جــاری، به مــواردی اطالق میشــوند که دغدغه افکار عمومی نســبت بــه آن معطوف به یــک بازه زمانی خاص نبــوده و نمیتوان آنهــا را در یک ظرف زمانی-مکانی محدود، محصور کرد. اغلب ذهن مخاطبان در قبــال ایــن پدیدههــا به صــورت مداوم عالقــه و دغدغــه تولید میکند. اربعین حسینی به عنوان یک حماسه جاری و مستمر، ً بایــد در بعــد رســانهای دارای »ما بــه ازا« باشــد؛ به این قطعــا معنــا کــه باید بــا اســتناد بــه آخریــن مهارتهــا و تواناییهای رســانهای و بر اســاس روشهای نوین انتقال پیــام، به نیازهای ذهنــی و درونــی مخاطبــان در قبال حماســه اربعین حســینی پاســخ داد. به روزرســانی مهارتهای تولید و انتقــال آموزه ها و اخبار اربعین حسینی به مخاطبان در عصر کنونی فراتر از یک الزام محســوب میشــود. حتی در طول ســال و پس از برگزاری ایــن مراســم، بایــد از ظرفیــت زائــران اربعین حســینی جهت تقویــت و ترویــج ابعــاد رســانهای و تبلیغاتــی ایــن حماســه بی مانند استفاده کرد.
نظر خود را بنویسید.