منظومه گفتمانی انقلاب
انقلاب اسلامی، مبتنی بر «ایمان»، «فطرت» و «آرمانگرایی واقعبینانه» است، به این معنا که در آن «اصول» بر «متغیرها» و «ارزشها» بر «روشها و ابزارها» تفوق داشته و دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سیوچهارمین سالگرد رحلت امام خمینی(ره)، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، به نکته کلیدی و ارزندهای اشاره فرمودند: امام بزرگوار ما (ره)، سه تحول بزرگ بهوجود آورد، یکی در سطح کشور ایران، یکی در سطح امت اسلامی و یکی در سطح جهان اما تحول در سطح کشور این بود که انقلاب اسلامی را بهوجود آورد ... در سطح امت اسلامی، امام جریان بیداری اسلامی را به راه انداخت... تحول سوم [این بود که] امام فضای معنویت و توجه معنوی را در دنیا زنده کرد.
در تبیین فرمایشات رهبر معظم انقلاب، نکات مهمی وجود دارد که لازم است نسبت به آنها توجه ویژهای کرد.
نخست اینکه انقلاب اسلامی، پدیدهای محصور در یک مکان یا زمان خاص نبوده، بلکه پدیدهای زنده است که دائما در حال زایشهای جدید در ساحتهای مختلف است و نمیتوان آن را در مرزهای جغرافیایی کشورمان محصور ساخت. بسیاری از انقلابهای جهان در عین حال که تاثیرات قابل اعتنایی داشته ولی ابعادی به گستردگی انقلاب اسلامی ایران نداشته است. انقلاب اسلامی، مبتنی بر «ایمان»، «فطرت» و «آرمانگرایی واقعبینانه» است، به این معنا که در آن «اصول» بر «متغیرها» و «ارزشها» بر «روشها و ابزارها» تفوق داشته و دارد.
نکته دوم، به قدرت گفتمانسازی انقلاب اسلامی ایران بازمیگردد. در نگاه کلان فکری حضرت امام خمینی (ره) و حضرت امام خامنهای (مدظلهالعالی)، «امت واحده اسلامی» نه یک آرمان دستنیافتنی، بلکه هدفی عینی، ملموس و مقدس محسوب میشود که امروز پس از ۴۴ سال بیش از هر زمان دیگری نسبت به تحقق آن نزدیک هستیم. نیروی محرکه رسیدن به این هدف، همان «ایمان» و «امید» است. اگر گفتمان انقلاب میخواست در برابر سلسلهنمادها و مصادیق بازدارنده دشمنان در منطقه و جهان اسلام سر خم کند و در برابر توطئههای مستمر آمریکا، رژیم اشغالگر قدس و عمال آنها تسلیم شود، هرگز شاهد تبلور گفتمان مقاومت در منطقه نبودیم. اینکه امروز گفتمان سازش در منطقه به گفتمانی مذموم تبدیل شده و حتی مروجان رویکرد عملگرایانه و نئورئالیستی در حوزه سیاست خارجی نسبت به افول آن هشدار دادهاند، جملگی معلول پویایی و فراگیر بودن گفتمان انقلاب و تاثیرگذاری شگرف آن در سطح منطقه و جهان اسلام است.
در اینجا، شاهد شکلگیری دو پدیده همزمان هستیم: یکی تکمیل اجزای منظومه گفتمانی و منطقهای مقاومت و دیگری، قطع اتصالات و اضمحلال ستونهای فکری و عملیاتی گفتمانی که سازش در برابر دشمنان قسمخورده جهان اسلام را ترویج میکند. نکته آخر به سطوح فرامنطقهای و جهانی تاثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران و تفکر امام راحل(ره) در جهان بازمیگردد؛ در بعد فرازمانی و فرامکانی گفتمان انقلاب (در سطح جهانی)، امام را باید احیاگر معنویت و بازگشت دین به عرصه جامعه دانست. در شرایطی که فطرت معنویتگرای بشر بهدلیل طراحیهای مادیگرایانه صاحبان ثروت و قدرت در معرض آسیب جدی قرار گرفته و ارزشها جای خود را به ضدارزش داده بود، انقلاب اسلامی یکبار دیگر ارزشهای معنوی را نمایان و برجسته ساخت. این انقلاب نشان داد که «معنویت» گمشدهای است که با حیات مجدد خود به زندگی مدرن رنگ تازهای میبخشد اما باید دانست که دشمنان آرامش و امنیت روانی بشر، این تحول را مخل اهداف مادیگرایانه خود میدانند و از هیچ حربهای برای تخریب فضای معنوی جوامع فروگذار نیستند.
آنچه امروز در تخریب «خانواده دینپایه» در قالب تعاریف نوین از خانواده، شکل میگیرد، در همین چارچوب قابل مطالعه و ارزیابی است. لذا تمامی پیروان راستین امام راحل (ره) موظف هستند در حفظ حریم معنوی جوامع و خنثی نمودن دسیسه دینهراسان برای تخریب فضاهای معنوی، کوشا باشند و این رسالتی که نهادهایی نظیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حوزه بینالملل بر دوش دارند. رمز ماندگاری انقلاب اسلامی بازتعریف و بازخوانی همین نگاه گفتمانی و عملیاتی در سه سطح داخلی، منطقهای (با تکیه بر جهان اسلام) و جهانی است. هدایت و پیشبرد هر یک از این سطوح گفتمانی و عملیاتی، مرهون همافزایی آنها با یکدیگر و چینش صحیح راهبردها، روشها و ابزارهای گفتمانی هر حوزه، در ذیل منظومه فکری امامین انقلاب خواهد بود.
محمدمهدی ایمانیپور | رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
نظر خود را بنویسید.