به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقل از  ایکنا؛ به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نشست « آموزش قرآن به‌ مثابه راهکاری تأثیرگذار در تقویت روابط فرهنگی بین‌ المللی» امشب، ۱۶ فروردین‌ ماه، در بخش بین‌ الملل سی‌ امین نمایشگاه قرآن کریم در مصلای تهران برگزار شد.

مژگان خان بابا، قرآن‌ پژوه و مشاور بانوان معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌ الاسلام امینی تهرانی، مدیر گروه علوم و فنون قرائات و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی (ص) العالمیه و سعدو آمادو گایه از سنگال، دانش‌ آموخته دکترای قرآن و علوم گرایش مدیریت از جمله میهمانانی بودند که در این نشست سخنرانی کردند و سیدحسن عصمتی، کارشناس امور قرآنی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی دبیر علمی این نشست بود.

نشست مذکور با تلاوت سیدباقر ایلیا رضوی، از قراء کشور هندوستان آغاز شد و در ادامه سیدحسن عصمتی، ضمن سخنانی به تبیین تاریخ آموزش قرآن پرداخت و گفت: تاریخ آموزش کلام وحی به زمان نزول قرآن برمی‌ گردد و آموزش قرآن از زمان نزول آن تاکنون متوقف نشده است.

وی افزود: آموزش قرآن یک سنت حسنه جاری در جهان است که از طریق تلاوت و حفظ، این سنت سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است.

عصمتی گفت: دستاوردهای قرآنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در حوزه آموزش قرآن به اندازه کل تاریخ قرآن در جهان اسلام بوده است و آموزش نغمات و مقامات قرآنی رشد بسیار خوبی داشته و قاریان ایرانی بسیار خوش درخشیده‌ اند.

تمرکز بر اشتراکات و گفت‌ وگوی مؤمنانه

مژگان خان بابا، قرآن‌ پژوه و مشاور بانوان معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ضمن سخنانی در این نشست گفت: زبان مهم‌ ترین عنصر شکل‌ گیری ارتباط فرهنگی در جامعه است و زبان قرآن یک زبان بین‌ المللی است، به‌ طوری که می‌ توان گفت که زبان قرآن از زبان‌ های فارسی، سریانی، سامی و بهترین زبان‌ ها عاریه گرفته است.

وی در ادامه به سیاست‌ های فرهنگی قرآن اشاره کرد و گفت: در حالی که در دوران نخست مکی، مسئله نبوت از موضوعات اختلافی میان پیامبر (ص) و قریش بود، اما قرآن با اتخاذ سیاسیت ظریفی، محور شریعت را موضوعات اخلاقی قرار داد.

خان بابا در ادامه با اشاره به این که سیاست قرآن در فرهنگ‌ سازی تمرکز بر اشتراکات است، گفت: قرآن کریم در سوره‌ های مکی و مدنی بر مسائل اشتراکی مانند توحید و معاد تمرکز دارد.

این بانوی قرآن‌ پژوه در ادامه اظهار کرد: در مقوله آموزش قرآن، توجه به اشتراکات از موضوعاتی است که می‌ تواند فرهنگ قرآنی را در سطح بین‌ المللی نهادینه کند، چرا که قرآن محاسن و معایب را با هم می‎ ‌ بیند، به‌ طوری که می‌ توان روی محاسن سرمایه‌ گذاری کرد و معایب را کم کرد.

مشاور بانوان معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت‌ وگوی مؤمنانه را از دیگر سیاست‌ های فرهنگی قرآن دانست و گفت: راه‌ کار قرآن و سیاست آن در حوزه فرهنگ‌ سازی و روابط بین‌ الملل، تمرکز بر اشتراکات میان ملل و تقویت آن است که این مسئله در از بین بردن اختلافات تأثیرگذار است.

ضرورت توجه به فضای فرهنگی کشورها در آموزش قرآن

حجت‌ الاسلام امینی تهرانی، مدیر گروه علوم و فنون قرائات و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی (ص) العالمیه از دیگر سخنرانان این نشست بود که بر این مسئله تأکید کرد که نگاه ما در آموزش قرآن نباید درونی و بومی است، این در حالی است که رویکرد که در این حوزه باید بین‌ المللی باشد و اقتضاءات کشورها در نظر گرفته شود.

وی افزود: جامعة المصطفی (ص) العالمیه که دانشجویانی از کشورهای مختلف جهان را می‌ پذیرد، اقدام به آموزش قرائات، تاریخ قرائت، صوت، لحن، تجوید و. . به این طلاب می‌ کند و تلاش می‌ شود در آموزش این مطالب، شیوه بین‌ المللی تدریس قرآن در نظر گرفته شود.

حجت‌ الاسلام امینی تهرانی در ادامه بر ضرورت بهره‌ گیری از شیوه و سبک تدریس نبی مکرم اسلام و اهل بیت (ع) در آموزش قرآن تأکید کرد و گفت: اگر سبک آموزش رسول الله (ص) و معصومین (ع) در کشورهای اسلامی اعم از شیعه و سنی مورد توجه قرار گیرد، می‌ تواند زمینه همدلی و همگرایی امت اسلام را فراهم کند، چرا که پیامبر (ص) معیار و محور مشترک مسلمانان است و حب به اهل بیت (ع) در بسیاری از کشورهای اسلامی وجود دارد.

وی در ادامه با اشاره به این که پیامبر (ص) به ظاهر و باطن قرآن توجه می‌ کرد، گفت: نبی مکرم اسلام علاوه بر آموزش تجوید و تلاوت قرآن، به موضوع آموزش معارف قرآنی نیز توجه داشت، این در حالی است که کلاس‌ های آموزش رسول اعظم (ص) طولانی نبود و ایشان در یک جلسه گاهی تنها چند آیه را آموزش می‌ دادند.

حجت‌ الاسلام امینی تهرانی اضافه کرد: آموزش ۱۰ آیه در هر جلسه، شیوه غالب پیامبر (ص) در آموزش قرآن بود و تا قرآن‌ آموزان تجوید، قرائت و معانی آین ۱۰ آیه را نمی‌ آموختند، پیامبر (ص) به سراغ آیات دیگر نمی‌ رفت.

وی گفت: امام صادق (ع) در حوزه آموزش قرآن به زبان تمثیل و تشبیه اهتمام ویژه‌ ای داشت، و پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) نیز، آموزش قرآن را تنها محدود به کلاس نمی‌ کردند و از هر فرصتی برای آموزش قرآن استفاده می‌ کردند.
 
مدیر گروه علوم و فنون قرائات جامعة المصطفی (ص) العالمیه در ادامه بر ضرورت توجه به فضا و اقتضاءات هر کشور در زمینه آموزش قرآن تأکید کرد و گفت: ما در کشورهای مختلف جهان باید براساس نیاز و ظرفیت آن‌ ها آموزش قرآن داشته باشیم، چرا در برخی کشورهای آفریقایی تنها به روایت قالون فرا می‌ گیرند و یا این نوع قاریان و میزان تسلط آن‌ ها بر قرآن متفاوت است.

وی گفت: موضوع آموزش قرآن حتی در کشورهای غربی و در میان مستشرقان نیز مورد توجه است، به‌ طوری که در « دائرةالمعارف لایدن» مدخل‌ های مختلفی وجود دارد که به موضوع آموزش قرآن در کشورهای اسلامی توجه دارد.

اهتمام به آموزش سنتی قرآن در سنگال

سعدو آمادو گایه، قرآن‌ پژوه از کشور سنگال و دانش‌ آموخته دکترای قرآن و علوم گرایش مدیریت نیز آخرین سخنران این نشست بود که به موضوع آموزش قرآن در جوامع اسلامی به‌ ویژه در کشورهای غرب آفریقا پرداخت و گفت: ۹۵ درصد مردم سنگال مسلمان و پیرو مذهب مالکی هستند و هنوز توجه ویژه‌ ای به آموزش سنتی و کلاسیک قرآن در این کشور آفریقایی وجود دارد.

وی افزود: هر خانواده سنگالی آرزو دارد که فرزند پسرشان قبل از مدرسه به مکتب‌ خانه‌ های سنتی آموزش قرآن برود و حافظ قرآن شود، به‌ طوری که اکنون مدارس شبانه‌ روزی قرآن در سنگال وجود دارد که قرآن‌ آموزان وارد این مدارس شده و حافظ کل قرآن می‌ شوند.

سعدو آمادو گایه در ادامه گفت: رئیس‌ جمهور سنگال در سال‌ های اخیر طرحی برای توسعه این کشور در نظر گرفته است و تأکید دارد که آموزش سنتی قرآن با مقتضیات روز سازگار نیست و باید تغییر کند.

این قرآن‌ پژوه سنگالی گفت: برخی از علمای مسلمان و بزرگان این کشور آفریقایی، تنها حفظ قرآن را کافی نمی‌ دانند و تأکید دارند که در کنار موضوع حفظ قرآن، باید به مسئله تدبر در آیات کلام وحی نیز توجه شود.

وی در ادامه به اختصاص جوایز بزرگ به نفرات برتر مسابقات در این کشور اشاره کرد و گفت: در کشور سنگال به برندگان مسابقات جوایزی از قبیل بلیط خانوادگی سفر به حج، زمین و مبالغ ارزشمند مالی اهدا می‌ شود.

سعدو آمادو گایه در ادامه با  اشاره به حضور اساتیدی از مصر، موریتانی و مراکش در سنگال برای آموزش قرآن به علاقه‌ مندان این کشور گفت: آموزش کلام وحی در سنگال بسیار رایج است و همه خانواده‌ ها دوست دارند که فرزندان پسر آن‌ ها حافظ کلام وحی شود.

وی در پایان بر ضرورت پیاده‌ سازی تعالیم و آموزه‌ های وحی در زندگی تأکید کرد و گفت: فرهنگ اسلامی و قرآنی سنگال در حال حاضر از سوی فرهنگ غرب مورد تهاجم قرار گرفته که این مسئله ضرروت اهتمام بیشتر به قرآن را می‌ طلبد.