به گزارش روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجید کامرانی رایزن فرهنگی کشورمان در نیجریه در یادداشتی، آورده است: سواد، سنگ بنای توسعه، شکل‌دهنده پتانسیل فردی و پیشرفت اجتماعی است. در اقتصاد، سواد نوآوری و بهره‌وری را هدایت می‌کند و افراد را قادر می‌سازد تا به طور مؤثرتری به نیروی کار کمک کنند. از نظر رشد شخصی، سواد به افراد این امکان را می‌دهد که با اعتماد به نفس زندگی خود را هدایت کنند، به فرصت‌های بهتر دسترسی داشته باشند و تصمیمات آگاهانه بگیرند. در جوامع، نرخ بالای سواد معمولاً با بهبود کیفیت زندگی، نتایج بهداشتی بهتر و افزایش سطح برابری جنسیتی مرتبط است.

برای کودکان، سواد اهمیت بیشتری دارد زیرا بر رشد شناختی آنها تأثیر می‌گذارد، مهارت‌های حل مسئله را ایجاد می‌کند و زمینه را برای یادگیری مادام‌العمر فراهم می‌آورد.

با این حال، دستیابی به نرخ باسوادی بالا همچنان یک چالش مهم در است، به‌ویژه در مناطق در حال توسعه مانند آفریقا. گزارش سال ۲۰۲۴ سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) نشان داد که تقریباً ۷۷۳ میلیون بزرگسال نمی‌توانند بخوانند و بنویسند که دو سوم آنها زنان هستند و ۲۵۰ میلیون کودک در کسب مهارت‌های اولیه سوادآموزی شکست می‌خورند.

در میان تمام مناطق، جنوب صحرای آفریقا بالاترین میزان محرومیت از تحصیل را دارد. بیش از یک پنجم کودکان بین 6 تا 11 سال از مدرسه بازمانده‌اند و یک سوم جوانان بین سنین 12 تا 14 سال نیز در همین وضعیت قرار دارند.

این شکاف در سواد نه تنها چرخه‌های فقر را تداوم می‌بخشد، بلکه مانع از توانایی منطقه برای باز کردن پتانسیل کامل جمعیت خود می‌شود و رشد فردی و اجتماعی را محدود می‌کند.

نیجریه با این چالش‌ها غریبه نیست. علیرغم اینکه نیجریه یک قدرت اقتصادی پیشرو است، همچنان با چالش‌های حیاتی سوادآموزی مواجه است. در سال ۲۰۲۲، یونیسف گزارش داد که ۷۰ درصد از کودکان در نیجریه قادر به خواندن جملات ساده یا حل مسائل اساسی ریاضی نیستند. تنها ۴۹ درصد از کودکان در سن مدرسه استانداردهای اولیه سواد را برآورده می‌کنند. نرخ باسوادی به ویژه در میان زنان جوان پایین است؛ فقط ۳۸ درصد در شمال غربی و ۴۲ درصد در شمال شرقی باسواد هستند، در مقایسه با ۵۷ درصد و ۵۳ درصد برای مردان جوان در همان مناطق. علاوه بر این، کمتر از شش درصد از کودکان زیر پنج سال به سه یا بیشتر به کتاب در خانه دسترسی دارند.

نرخ باسوادی این کشور کمتر از میانگین جهانی است و یونسکو گزارش می‌دهد که حدود ۲۰ میلیون کودک نیجریه‌ای از تحصیل بازمانده‌اند که یکی از بالاترین ارقام در جهان است. برای کودکان در مدرسه، کیفیت آموزش و دسترسی به منابع اغلب برای تقویت مهارت‌های سوادآموزی کافی نیست.

با شناخت راه‌حل‌های نوآورانه به منظور بهبود سواد، سازمان‌های بخش خصوصی و دولتی به‌طور فزاینده‌ای در برنامه‌های آموزشی در نیجریه سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سازمان‌ها در خط مقدم ترویج فرهنگ خواندن از طریق ابتکارات هدفمند با تمرکز بر آموزش، مشارکت جامعه و دسترسی به منابع یادگیری هستند. از کارگاه‌های اجتماعی گرفته تا کتابخانه‌های سیار، آنها فرصت‌هایی را برای کودکان ایجاد می‌کنند تا به مطالب خواندنی با کیفیت دسترسی پیدا کنند و در تجربیات یادگیری تعاملی شرکت کنند.

یکی از ابتکاراتی که گام‌های قابل توجهی در ارتقای سوادآموزی برداشته، جشنواره کتاب کودکان آکادا است؛ اولین و بزرگترین جشنواره نیجریه که منحصراً به کودکان اختصاص دارد. این جشنواره که در سال ۲۰۱۹ تأسیس شد، هدفش این است که خواندن را برای کودکان نیجریه‌ای ۱۳ سال به بالا لذت‌بخش، تعاملی و مرتبط با فرهنگ کند. این جشنواره مأموریت مشترکی را تقویت می‌کند: بهبود عادات مطالعه و الهام‌بخشی به عشق مادام‌العمر به کتاب با گرد هم آوردن نویسندگان، مربیان و طرفداران سوادآموزی. نام جشنواره، "آکادا"، به معنای "عاشق سواد و کتاب" در زبان یوروبا، بر تعهد آن به تجلیل از غنای ادبیات آفریقا تأکید می‌کند.

جشنواره کتاب کودکان آکادا در شهر لاگوس، نیجریه برگزار می‌شود. این شهر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای نیجریه و مرکز فرهنگی و اقتصادی کشور، فضایی مناسب برای برگزاری چنین رویدادی فراهم می‌آورد.

لاگوس با دارا بودن زیرساخت‌های لازم و دسترسی آسان، به جشنواره کمک می‌کند تا جمعیت زیادی از کودکان، خانواده‌ها و علاقه‌مندان به ادبیات را به خود جذب کند.

جشنواره کتاب کودکان آکادا از زمان تأسیس در سال ۲۰۱۹ تا کنون، چهار دوره را پشت سر گذاشته است. این جشنواره به طور سالانه برگزار می‌شود و هر بار با جذب شرکت‌کنندگان و فعالیت‌های متنوع، به ترویج فرهنگ خواندن و سوادآموزی در میان کودکان نیجریه‌ای کمک می‌کند.

از زمان آغاز به کار، این جشنواره بیش از ۸۵۰۰ شرکت‌کننده را به خود جذب کرده و جایگاه خود را به عنوان یک رویداد برتر برای علاقه‌مندان به ادبیات و سوادآموزی کودکان تثبیت کرده است. علاوه بر این، بیش از ۴۲۰۶ کتاب به جوامع و مدارس اهدا کرده و دسترسی خود را به کودکانی که در غیر این صورت ممکن است به مواد خواندنی با کیفیت دسترسی نداشته باشند، گسترش داده است.

این جشنواره با درک اهمیت پرورش عشق به مطالعه فراتر از برنامه‌های درسی سنتی، اشتیاق به ادبیات را شعله‌ور می‌کند، آثار جدیدی را معرفی می‌کند و تعامل معنادار را تقویت می‌کند. این جشنواره بستری برای مدارس فراهم می‌آورد تا نویسندگان نوظهور را کشف کنند و کتابخانه‌های خود را با عناوین جدید غنی‌سازی کنند.

جشنواره در تعهد خود به افزایش دسترسی به خواندن، نویسندگان جدید را به نمایش می‌گذارد و فرصت‌هایی را برای نویسندگان شناخته‌شده فراهم می‌کند تا آخرین آثار خود را به مخاطبان متنوع، از جمله خوانندگان بالقوه و پیشاهنگان ادبی، ارائه دهند.

به عنوان عضوی از انجمن جهانی جشنواره‌های ادبی، نویسندگان برجسته و کتاب‌های ارزشمندی را در معرض برگزارکنندگان جشنواره در سراسر جهان قرار می‌دهد و فرصت‌های متعددی را برای دست‌اندرکاران باز می‌کند.

این جشنواره نه تنها به برانگیختن علاقه کودکان به داستان‌ها و نویسندگان آفریقایی کمک می‌کند، بلکه والدین و مربیان را نیز قادر می‌سازد تا از اهمیت پرورش عشق به مطالعه از طریق کارگاه‌ها، جلسات خواندن و فعالیت‌های مشارکت اجتماعی قدردانی کنند. این ابتکارات همکاری بین خانواده‌ها، مدارس و سازمان‌های محلی را تقویت می‌کند و رویکردی جامع به سوادآموزی ایجاد می‌کند که فراتر از خود جشنواره است.

این جشنواره مأموریت خود را برای پرورش فرهنگ کتاب‌خوانی پرجنب و جوش تقویت می‌کند که با تجهیز بزرگسالان به استراتژی‌هایی برای تشویق به مطالعه در خانه، به نفع نسل‌های آینده خواهد بود.

خانم اولوبونمی ابودرین طالبی، نویسنده مشهور و برگزارکننده جشنواره کتاب کودکان آکادا، در مورد اهمیت این جشنواره گفت که این جشنواره آثار ادبی خلق شده برای مخاطبان متنوع کودکان را به نمایش می‌گذارد.

او افزود: «پیش از این، بیشتر کتاب‌های کودکان موجود وارداتی بودند و عمدتاً فرهنگ‌های متفاوت از فرهنگ ما را نشان می‌دادند. این باعث شد با این کار بچه‌های ما فقط در معرض کتاب‌هایی قرار بگیرند که در فرهنگ‌های دیگر اتفاق می‌افتد، ممکن است احساس کنند این مفهوم را ناخودآگاه به کودکان القا کند که که مشکلی در فرهنگ آنها وجود دارد.

طالبی خاطرنشان کرد که او شروع به نوشتن کتاب‌هایی با قهرمانانی کرد که در این محیط شبیه کودکان هستند و آنها را در ماجراجویی‌ها و محیط‌هایی قرار داد که شبیه به آنچه کودکان هر روز تجربه می‌کنند، باشد.

او توضیح داد: «جشنواره کتاب کودکان آکادا از تمایل به بهبود دسترسی به چنین کتاب‌هایی متولد شد و بستری برای نمایش نویسندگان نوظهور و تثبیت شده کودکان است.

نتیجه گیری:

موفقیت جشنواره کتاب کودکان آکادا در نیجریه را می توان به دلایل متعددی به هم بسته دانست

تمرکز بر کودکان: جشنواره به‌طور خاص برای کودکان طراحی شده و نیازها و علایق آن‌ها را در نظر می‌گیرد. این رویکرد، باعث جذب مخاطب جوان و خانواده‌ها می‌شود.

تنوع فرهنگی: جشنواره به ترویج ادبیات محلی و نمایاندن قهرمانان و داستان‌های مرتبط با فرهنگ نیجریه می‌پردازد، که موجب احساس تعلق و شناسایی کودکان با شخصیت‌های داستانی می‌شود.

شرکت فعال نویسندگان: جشنواره فرصت‌های متعددی برای نویسندگان نوظهور و تثبیت‌شده فراهم می‌کند تا آثار خود را به نمایش بگذارند و با مخاطبان ارتباط برقرار کنند.

فعالیت‌های متنوع: برنامه‌های متنوعی مانند کتابخوانی، کارگاه‌های آموزشی، نمایشگاه‌ها و مسابقات، باعث جذابیت بیشتر جشنواره و حفظ توجه کودکان و والدین می‌شود.

همکاری با مدارس و سازمان‌ها: جشنواره با همکاری مدارس و سازمان‌های محلی، به ترویج فرهنگ خواندن و سوادآموزی کمک می‌کند و شبکه‌ای از حامیان محلی ایجاد می‌کند.

فرهنگ‌سازی: این جشنواره نه‌تنها به برگزاری رویدادها می‌پردازد، بلکه به ترویج فرهنگ مطالعه و ایجاد عادت‌های مثبت در کودکان کمک می‌کند.

دسترسی به منابع: از طریق اهدای کتاب و فراهم کردن منابع خواندنی باکیفیت، جشنواره به افزایش دسترسی کودکان به مواد آموزشی کمک می‌کند.

فراهم کردن فضای تعاملی: این جشنواره فضایی را برای تعامل کودکان با نویسندگان و سایر علاقمندان به ادبیات فراهم می‌آورد که می‌تواند به شکل‌گیری تجربه‌های مثبت یادگیری منجر شود.

این عوامل به ترکیب موفقیت جشنواره کتاب کودکان آکادا کمک کرده و آن را به یک رویداد برجسته و الهام‌بخش تبدیل کرده است

منابع:

https://www.thisdaylive.com/index.php/2024/10/30/how-akada-childrens-book-festival-is-enhancing-literacy-development-via-reading/

https://brittlepaper.com/2023/12/nigerias-akada-childrens-book-festival-is-the-2023-brittle-paper-literary-platform-of-the-year/

https://www.bellanaija.com/2024/09/akada-chidrens-book-festival-2/

https://thenewpublishingstandard.com/2024/09/15/nigerias-akada-childrens-book-festival-set-for-october-amid-falling-literacy-standards-in-schools-the-solution-is-simple/