مهدی طاهری وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پاکستان در گفت‌وگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی گفت: پاکستان یکی از بازیگران مهم غرب و جنوب آسیاست که پرجمعیت‌ترین کشور اسلامی پس از اندونزی و تنها دارنده سلاح اتمی در جهان اسلام است. از این منظر، این کشور برای دولت‌های عربی حوزه خلیج فارس جایگاه ویژه‌ای دارد.

وی افزود: روابط نزدیک نظامی، وابستگی متقابل اقتصادی و همکاری‌های دیپلماتیک، مشخصه اصلی روابط پاکستان با کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی است. عربستان سعودی در طول دهه‌های گذشته از پاکستان در  بحران‌های اقتصادی حمایت کرده و تامین‌کننده نفت مورد نیاز این کشور نیز بوده است. امارات متحده عربی نیز اقدام به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پاکستان کرده و به توسعه اقتصادی این کشور کمک کرده است. قطر هم گاز LNG پاکستان را تامین می‌کند، در حالی که عمان به دلیل نزدیکی جغرافیایی از اهمیت استراتژیک برای دولت پاکستان برخوردار است. وجوه ارسالی از میلیون‌ها مهاجر پاکستانی در خلیج فارس به طور قابل توجهی اقتصاد پاکستان را تقویت می‌کند.

این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: براساس آخرین داده‌های بانک مرکزی پاکستان، میلیون‌ها نفر از اتباع این کشور، سالانه حدود ۲۴ میلیارد دلار ارز به پاکستان ارسال می‌کنند، تا جایی که ارزآوری این افراد برای ذخایر ارزی پاکستان بسیار مهم تلقی می‌شود. پاکستان همچنین بر حفظ روابط متوازن بین کشورهای خلیج فارس و ایران تاکید می‌کند و از حل مسالمت‌آمیز مناقشات در منطقه حمایت می‌کند.

وی تأکید کرد که کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز سرمایه‌گذاری قابل توجهی در پاکستان کرده‌اند و در طول بحران‌های مالی پاکستان کمک های اقتصادی زیادی به این کشور داشته‌اند. علاوه بر اینکه پاکستان روابط خود را با قدرت‌های بزرگی مانند ایالات متحده و چین متعادل دنبال می‌کند، رابطه با کشورهای حوزه خلیج فارس برای ثبات اقتصادی و دیپلماسی منطقه ای اسلام آباد از اهمیت بالایی برخوردار است.

این کارشناس مسائل منطقه درباره رویکرد راهبردی پاکستان نسبت به عربستان اظهار داشت: سیاست راهبردی پاکستان در قبال عربستان سعودی بر تعمیق یک مشارکت طولانی‌مدت روابط در حوزه‌های اقتصادی، دفاعی و فرهنگی متمرکز است. این رابطه با ارزش‌های دینی مشترک و یک ارتباط اقتصادی قوی تقویت می‌شود، همچنانکه حدود دو میلیون و نیم کارگر پاکستانی در عربستان سعودی درآمدهای ارزی خود را به پاکستان می‌فرستند. در حالیکه پاکستان نیروی کار ماهر و جوان مورد نیاز بخش‌های رو به رشد عربستان سعودی به‌ویژه طرح های بلندپروازانه را تامین می‌کند، سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در بخش‌هایی مانند پروژه‌های انرژی، معدن و زیرساخت پاکستان نیز نقش مهمی در توسعه اقتصادی پاکستان دارند. از طرف دیگر، عربستان در حوزه‌های امنیتی و نظامی به پاکستان نیازمند است.

طاهری با اشاره به چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی گفت: این چشم‌انداز و برنامه فرصتی را برای پاکستان به‌وجود می‌آورد تا از طریق همسوسازی، آموزش نیروی کار خود و تسهیل سرمایه‌گذاری را داشته باشد. مبادلات و ابتکارات اخیر در سطح بالا، مانند شورای تسهیل سرمایه‌گذاری ویژه پاکستان، بر تعهد به جذب سرمایه‌گذاری‌های عربستان سعودی تاکید می‌کند، که منافع متقابل را نوید می‌دهد و آرزوهای هر دو کشور برای قدرت منطقه‌ای شدن و پیشرفت اقتصادی را پیش می‌برد. از این رو، نگاه پاکستان به کشورهای عربی خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی، عمدتا از منظر اقتصادی و مالی است تا بتواند از طریق کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های این کشورها مشکلات اقتصادی خود را کاهش دهد. ضمن اینکه پاکستان با جذب سرمایه‌گذاری کشورهای عربی، از میزان حساسیت‌های ایالات متحده نسبت به حضور چین در این کشور می‌کاهد.

این کارشناس مسائل منطقه درباره نگاه عربستان به پاکستان تصریح کرد: عربستان سعودی چشم‌اندازهای قابل توجهی را در تقویت روابط خود با پاکستان ترسیم می‌کند، به‌ویژه که هر دو کشور برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و استراتژیک تلاش می‌کنند. از همین منظر است که شاهد رفت‌وآمد هیات‌های مختلف میان دو کشور در طول سال هستیم. با این چشم‌انداز، عربستان سعودی برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود، اقدام به سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی پاکستان کرده است. از جمله طرح ده میلیارد دلاری ساخت یک پالایشگاه و مجتمع پتروشیمی در بندر گوادر، که می‌تواند وضعیت عربستان سعودی را در لجستیک انرژی منطقه‌ای بهبود بخشد. در عین حال، مشارکت عربستان سعودی در کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) روابط اقتصادی را بیشتر تقویت می‌کند و از موقعیت استراتژیک پاکستان برای مسیرهای امن انرژی به چین و فراتر از آن استفاده می‌کند. حمایت سعودی‌ها از زائران پاکستانی حج که قرار است در سال ۲۰۲۵ به۱۸۰ هزار زائر برسد نیز حائز اهمیت است.

وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در پاکستان درباره نزدیکی دو کشور به لحاظ فرهنگی و سیاسی گفت: وجود اماکن مقدسه مکه و مدینه باعث اهمیت عربستان در پاکستان شده است و سالانه میلیون‌ها زائر پاکستانی جهت زیارت به این کشور سفر می‌کنند.  پاکستان تنها کشوری است که بر مبنای اسلام شکل گرفته و از این منظر روابط با کشورهای اسلامی به‌ویژه عربستان برای این کشور دارای اولویت است. اکثریت  اهل سنت این کشور که حدود ۸۰ درصد  جمعیت پاکستان را تشکیل می‌دهند، برای رهبران دینی و مذهبی عربستان سعودی احترام ویژه‌ای قائلند. بر همین اساس نیز، عربستان اقدام به فعالیت‌های مختلف مذهبی از جمله ساخت مساجد، تاسیس دانشگاه و مدارس مذهبی در شهرهای مختلف پاکستان کرده و کمک‌های بلاعوض به موسسات مذهبی این کشور نموده است. اخیرا نیز هیات تجاری بزرگی از این کشور وارد اسلام آباد شد که علاوه‌بر سرمایه‌گذاری دو میلیارد دلاری، ساخت ۵ هزار مدرسه به ارزش ۱۴ میلیون دلار نیز در میان ۲۵ قرارداد امضا شده وجود داشت. جالب است که نماد پایتخت پاکستان، مسجد فیصل است که توسط شاه فیصل بن عبدالعزیز در اسلام‌آباد ساخته شد و عنوان یکی از بزرگترین مساجد جهان را به خود اختصاص داده است.

طاهری خاطرنشان کرد: نکته دیگر اینکه رهبران و سیاست‌مداران پاکستان از جمله نواز شریف و بی‌نظیر بوتو پس از برکناری از قدرت، به عربستان سعودی و امارات نقل مکان کردند. این هم نشان از روابط نزدیک خاندان های مهم پاکستانی با رهبران این کشورها دارد.

وی ادامه داد: در کنار همکاری‌های گسترده فوق الذکر، یک مسأله چالشی یبن دو کشور، «کشمیر» است. در سال‌های اخیر عربستان با نزدیک شدن به هند و وعده سرمایه‌گذاری ده‌ها میلیارد دلاری به این کشور، از موضع پاکستان در قبال مساله کشمیر به صورت جدی حمایت نمی‌کند و این مساله باعث آزردگی خاطر اسلام‌آباد از ریاض شده است.