به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی   نماینده ی  فرهنگی کشورمان در نیجریه در یاداشتی با عنوان   " تاریخ نیجریه تا دوران استعمار" این گونه آورده است :

  قدیمی ترین شواهد تمدن در نیجریه به توصیف صخره هایIwo-Eleru واقع در نزدیکی آکوره در ایالت اوندو برمی گردد که در داخل این غار ، اسکلتی یافت شد که قدمت آن به 9000 سال قبل از میلاد در اواخر عصر حجر برمی‌گردد . چندین رویداد قابل توجه در قرن یازدهم، فرهنگ، چشم انداز و سازمان سیاسی اولین مردمان نیجریه را شکل داد . گروه‌های اجتماعی در نیجریه در طول تاریخ در انزوا نبودند، انها به بصورت پادشاهی و امپراتوری‌های سیاسی تقسیم‌بندی شده و اداره می شدند . حتی مردم کوچ نشین مانند فولانی ها نیز در یک ساختار سیاسی سازمان یافته حرکت می کردند . بیشتر تجارت در این سرزمین خرید و فروش برده بود و نیجریه نقش مهمی در تجارت برده در اقیانوس اطلس ایفا می کرد، به طوری که هفت انبار از سیزده انبار عمده برده در غرب آفریقا در نیجریه قرار داشت.

 اولین اروپاییان در سواحل نیجریه ، پرتغالی ها در سال 1472 بودند که آنها ارتباط تجاری منظمی با مردم محلی برقرار کردند. از اواخر قرن پانزدهم، بازرگانان انگلیسی، دانمارکی، فرانسوی و آلمانی بودند که ادویه، آجیل خرما و عاج در این سواحل خرید و فروش می کردند. دوران استعمار بریتانیا از سال 1840 تا 1960 اتفاق افتاد که در ابتدا، علاقه اروپایی ها به تجارت و پروژه های بشردوستانه در آفریقا به این صورت آشکار شد و در کنار آن نیز تمایل شدیدی به مطالعه ثروت جغرافیایی نیز معطوف گشت . در سال 1797 پارک مونگو به غرب آفریقا یعنی کناره رودخانه نیجرآمد که به نوعی کشور نیجریه کنونی تا حدودی بخاطر همین سرزمین شکل گرفته است. سفر اکتشافی بزرگ دیگری در دهه 1820 توسط هیو کلاپرتون انجام شد که در آن جلسه ای با نمایندگان خاندان سلطنتی این منطقه برگزار شد و متعاقباً تجارت در رودخانه نیجر برقرار شد. در دهه 1850، دولت های اروپایی نه تنها بر تجارت در غرب آفریقا تسلط یافتند، بلکه به دلیل علاقه به امنیت این سرزمین که عمدتاً ناشی از رقابت بین قدرت های اروپایی بود، بیشتر مورد توجه قرارگرفت . انگلیسی ها به دلیل تمایل فرانسوی ها یا آلمانی ها برای توسعه در این منطقه بود که این سرزمین را اشغال کردند. با ورود استعمارگران بریتانیایی، نیجریه به یک کشور فئودالی تبدیل شد و دولت استعماری انگلیس در سال 1861 پس از تصرف بنین لاگوس سیطره واقعی و عملی خود را بر این منطقه آشکار کرد . در سال 1870، شرکت ملی آفریقایی متحد (از 1886 - شرکت سلطنتی نیجریه) به ریاست سر جورج گلدی تأسیس شد که یکی از وظایف آن کنترل تجارت بین بریتانیا و جمعیت حوضه رودخانه نیجر بود. همراه با ورود بازرگانان به قلمرو نیجریه،مبلغان انگلیکن جامعه مبلغان کلیسا (eng. Church Missionary Society) نیز نفوذ خود را بیشتر کردند که در نتیجه آن ، منصوب شدن ساموئل کروتر اولین اسقف بومی - انگلیسی از قوم یوروباها در سال 1864 در همین راستا بود. در سال 1902، در نتیجه جنگ آنگلو-آرو، قلمرو کنفدراسیون آرو به نیجریه مستعمره الحاق شد و در سال 1903 با یک لشکرکشی نظامی توسط فردریک لوگارد به ایالت فئودالی سوکوتو، پایان یافت .

مقاومت در برابر توسعه استعماری هر روز شدیدتر می شد ، در نتیجه این مبارزات مناطق تحت الحمایه شمالی و جنوبی برای ایجاد وحدت در نیجریه در سال 1914 ادغام شدند و نیجریه در نیمه دوم قرن بیستم مستعمره بریتانیا شد. بنابراین در سال 1914، متصرفات بریتانیا در سواحل خلیج گینه به نام مستعمره و تحت الحمایه نیجریه متحد شدند. ویژگی استعمار بریتانیا حفظ قدرت حاکمان محلی وفادار به ولیعهد بریتانیا بود . استعمارگران در همین راستا در لاگوس یک بندر بزرگ دریایی و در سال 1916راه آهن لاگوس-کانو را برپا کردند، محصولات جدیدی نظیر دانه های کاکائو و بادام زمینی را نیز معرفی کردند . اما پایان جنگ جهانی دوم آغاز دوره مقاومت سازمان یافته در برابر رژیم استعماری در این کشور بود. مردم نیجریه تمایل داشتند تا فعالانه با وضعیت کنونی موجود جامعه مخالفت کنند. در سال 1945، 40000 کارگر ، اعتصاب عمومی را آغاز کردند که بیش از یک ماه به طول انجامید. خواسته کارگران افزایش حقوق و بهبود شرایط کار بود. در پایان اعتصاب با خواسته های کارگران موافقت شد و این ها همگی نشان از یک اتفاق بزرگ در آینده بود . بنابراین در پایان دهه 1950، بریتانیا در حفظ موقعیت رهبری استعمار با مشکلات زیادی روبرو گردید و برای حفظ موقعیت خود وارد گفت‌وگو با رهبران ضد استعماری نیجریه شد و در این خصوص توافق های نیز حاصل شد . یکی از مفاد این توافق که به نوعی اولین گام‌ها در فرآیند استعمارزدایی در این سرزمین محسوب می شود ، پیگری و تحقق  فرآیند استقلال و تشکیل حکومت دولتی در نیجریه بود . در سال 1957، مناطق شرقی و غربی نیجریه خودگردان شدند و دو سال بعد، منطقه شمالی این کشور نیز خودگردان شدند . برگزاری اولین انتخابات عمومی ، ساختار و ترکیب اولین جمهوری نیجریه را تعیین کرد و این انتخابات در دسامبر 1959 برگزار شد . براین اساس نیجریه در 1 اکتبر 1960 به عنوان یک کشور مستقل در جهان اعلام موجودیت کرد.

منابع:

1. Falola T. Historical Dictionary of Nigeria / T. Falola, A. Genova. – The Scarecrow Press Inc, Lanham, Maryland, 2009 – 473P.

2. Katchru B. The handbook of World Englishes / B. Katchru, Y. Katchru, C. Nelson. – Blackwell Publishing Ltd, Malden MA, 2006 – 833P.

3. Voloshina, Tatiana. (2019). Nigerian History since early period till Colonial era