گزارش برگزاری روز پاسداشت زبان فارسی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی
روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در محل خانه فرهنگ ایران در دهلی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی این مراسم در روز بیست و پنج اردیبهشت که روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی نامگذاری شده، با شرکت جمع قابل توجهی از استادان زبان فارسی، دانشجویان، پژوهشگران و دانشجویان اعضای انجمن زردشتیان هند، نمایندگانی از کشورهای افغانستان و تاجیکستان در محل کافه کتاب "قند پارسی" در خانه فرهنگ ج.ا.ایران برگزار شد. بخشی از این مراسم به پاسداشت خاطره روانشاد خانم صبر جمشید هویوالا استاد فقید زردشتی دانشگاه جواهر لعل نهرو اختصاص داشت که سی سال عمر خود را صرف آموزش و تحقیق در شاهنامه در دانشگاه جواهر لعل نهرو کرده بود.
در ابتدای این مراسم دانشجویانی از دانشگاه جواهر لعل نهرو و دانشگاه انگلیسی و زبانهای خارجی حیدرآباد، ابیاتی در بزرگداشت زبان فارسی و شاهنامه قرائت کردند.
اختر حسین کاظمی استاد زبان فارسی دانشگاه و مدیر انستیتو مطالعات فارسی هند سخنران اول این مراسم بود.
وی با اشاره به سهم زبان فارسی در تمدن بشری، هر کوششی را در مسیر توسعه زبان فارسی تلاش برای ایجاد زندگی بهتر و انسانیتر بشری توصیف کرد. وی با بیان سهم روانشاد دکتر صبر جمشید هویوالا در بسط مطالعات و آموزش شاهنامه در هند، برگزاری مراسم بزرگداشت او را احترام به زبان فارسی و شاهنامه دانست.
ایرج الهی سفیر ج. ا. ایران در هند در سخنرانی خود شاهنامه را کتابی جامع دانست که بر خلاف تصور رایج فقط به جنگها نمیپردازد. این کتاب سترگ آیین مذاکره و گفت و گو، شیوه زیست اجتماعی، تشریفات و... را آموزش میدهد و تنها مردان جنگاور نیستند که در آن ایفای نقش میکنند بلکه زنان وفادار و قهرمانی در شاهنامه هستند که در بسیاری از موارد مسیر درست زندگی را به مردان آموزش میدهند و خطاهای آنان را اصلاح میکنند.
او به نقش هند و هندیها در شاهنامه اشاره کرد و گفت فردوسی با علاقهمندی و محبت تمام نسبت به ملت هند، در این کتاب به روابط دو کشور پرداخته است.
شریف حسین قاسمی استاد پیشکسوت زبان فارسی در هند از تجربه خود در شناسایی و فهرستنویسی نسخ خطی شاهنامه در هند سخن گفت و از تلاشهای ارزنده پارسیان هند در بسط مطالعات مربوط به شاهنامه در هند یاد کرد.
وی در ادامه به سهم تذکرهنگاران هندی در معرفی فردوسی اشاره کرد و به برخی از این منابع اشاره نمود.
فریدالدین فرید عصر رایزن فرهنگی ج.ا.ایران در دهلی در سخنرانی خودگفت: فردوسی به عنوان حکیمی بزرگ، با کیاست و سیاست تمام توانست عالیترین مفاهیم و معارف ایرانیان را در لباس شعر فارسی به جهانیان عرضه کند.
وی گفت: ما در شناخت کهن الگوهای فرهنگی خود وامدار فردوسی و شاهنامه او هستیم که به عنوان یکی از مولفههای اساسی ملتهای دارای تمدن عمیق و اصیل شناسایی این الگوهاست که ریشه، فرهنگ، و سبک زندگی را جهت میدهند.
فریدعصر در ادامه با قرائت ابیاتی از شاهنامه به تشریح نقش فردوسی در مکتوب نمودن بخش مهمی از سنت شفاهی ایرانیان باستان پرداخت و فردوسی را به خاطر نشان دادن مقام معنوی انسانها و پیامبرپادشاهان نخستین در شاهنامه ستایش کرد و این نگاه را با تصور انسان مدرن از انسان اولیه به مقایسه گذاشت.
حبیب الله میرزایف معاون سفیر تاجیکستان در هند دیگر سخنران این مراسم بود. وی در سخنرانی خود از دلبستگی تاجیکان به شاهنامه فردوسی و نقش زبان فارسی در شکلگیری هویت ملی تاجیکان یاد کرد.
دکتر موکش استاد دانشگاه جواهر لعل نهرو سخنرانی خود را به بزرگداشت روانشاد دکتر صبر جمشید هویوالا اختصاص داد. وی با اشاره به زندگی هویوالا گفت: برای استاد فقط خواندن کافی نبود دانشجو باید به خلق و آفرینش توجه میداشت. دانشجویان دورۀ دکتری، هر هفته دو سه روز با او در تماس بودند به همین سبب جذب او میشدند و به یادگیری زبان فارسی عادت میکردند.
پروفسور صبر جمشید هویوالا در آموزش زبان و ادبیات فارسی سهم ارزندهای ایفا کرد و تمام زندگی خود را وقف آموزش این زبان کرد. به خاطر سهم برجسته او در زبان و ادبیات فارسی دولت هند «جایزه رئیس جمهور» را به او اعطا کرد.
دکتر خالق رشید استاد افغانستانی دانشگاه جواهر لعل نهرو شاهنامه را کتابی جهانی توصیف کرد که سهم فارسی زبانها را در تمدن بشری به درستی نشان میدهد. وی با اشاره به جغرافیای تاریخی شاهنامه و یادکرد بسیاری از مراکز تمدنی جهان در قلمرو افغانستان، این کشور را قلمرو تاریخی بسیاری از رویدادهای این کتاب بزرگ توصیف کرد. وی با اشاره به نقش پیوند دهنده شاهنامه و زبان فارسی برای همه ساکنان جغرافیای فرهنگی مشترک، فردوسی را به عنوان یکی از معماران این پیوستگی توصیف نمود.
قهرمان سلیمانی مدیر مرکز تحقیقات زبان فارسی سخنران بعدی بود. وی با اشاره به گزارشی که فردوسی از هند در شاهنامه عرضه کرده است، روایت فردوسی را زیباترین و خردمندانهترین روایت از حیات فرهنگی و اجتماعی مردم هند در متون فارسی دانست و گفت در میان متون برجسته زبان فارسی هیچیک تا این اندازه نگاه مثبت به هند مردم هند نداشته است. به همین دلیل بزرگداشت فردوسی و زبان فارسی متعلق به هر دو ملت ایران و هند است.
مدیریت و اجرای این برنامه به عهده ارشدالقادری استاد جامعه ملیه اسلامیه، بود.
در خلال برنامه فیلمهای کوتاهی در باره فردوسی و شاهنامه با استفاده از سامانه دماوند به نمایش درآمد که مورد استقبال واقع شد.