به گزارش روابط عمومی سازماتن فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقل از خبرگزاری تسنیم،‌ اگر نگاهی به نقشه گسترش و استفاده از زبان فارسی در طول تاریخ بیندازیم، با کاهش تدریجی میزان قلمروی این زبان و به‌تبع، افراد مسلط به آن طی دو سده اخیر مواجه می‌شویم؛ امری که سبب شده گستره عظیم زبان فارسی از محدوده عراق تا چین، عمدتاً به ایران، مناطقی از تاجیکستان و افغانستان محدود شود.

در دنیای امروز که عوامل اقتصادی و سیاسی، بیش از هر زمان دیگری بر زبان و فرهنگ تأثیرگذار است، بیم آن می‌رود که محدوده زبان فارسی از آنچه امروزه شاهدش هستیم، کوچک‌تر و دایره تنگ‌تری را شامل شود. رقابت‌های جهان امروز در حوزه اقتصادی و سیاسی سبب شده دیگر انتخاب زبان دوم، نه به‌حسب علاقه که بیشتر به‌حسب آینده‌نگری از وضعیت فردای جهان صورت گیرد. در این شرایط وضعیت زبان فارسی در جمع زبان‌های پرقدرتی چون چینی و انگلیسی به‌چه‌صورت است؟ آیا زبان فارسی با پشتوانه‌‌ای کهن از فرهنگ و تاریخ، هنوز برای مردمان عصر تکنولوژی جذابیت دارد و اگر دارد، ما چه کرده‌ایم تا این زبان را بیشتر معرفی و دایره نفوذش را وسیع‌تر کنیم؟

ایران و شبه قاره هند از دیرباز روابط فرهنگی و بازرگانی گسترده‌ای داشته‌اند. پیشینه این روابط به دوران مهاجرت آریایی‌ها برمی‌گردد؛ زمانی که این دو ملت، شاخه هند و ایرانی را تشکیل می‌دادند و زبان، مذهب و نژادی یگانه داشتند. با گذشت زمان، این دو ملت در دو اقلیم جداگانه ساکن شدند و منش‌ها و خلق و خوی آنان نیز دگرگون شد. با این حال، مبانی مشترک زبانی و نژادی و فرهنگی آنان هرگز از هم نگسیخت. اسطوره‌ها و انگاشته‌های مشترک ایرانیان و هندوان از همان زمان شکل گرفت. با تشکیل حکومت‌های هخامنشی و اشکانی و ساسانی، پیوندهای زبانی و فرهنگی میان این دو قوم ادامه یافت که تاریخ‌نویسان شواهد فراوانی از آن به دست داده‌اند.

زبان فارسی 800 سال بر تارک اندیشه، روابط، سیاست، اقتصاد و فرهنگ مردم هند حاکمیت داشت. به گونه‌ای که کلیه آثار مهم فرهنگی، مذهبی، سیاسی، ادبی، مکاتبات، اسناد شخصی و دولتی و احکام قضایی هند به زبان فارسی نوشته می‌شد و مدت‌های مدیدی، این سرزمین مهد پرورش شعر و ادب فارسی بود. آثار گرانبها و نسخ خطی بسیار ارزنده موجود در هند، حکایت از این واقعیت دارد. در طول زمان،‌ سایه زبان فارسی در این کشور کمرنگ شد و انگلیسی زبان رسمی این کشور شد. با این حال علاقه‌مندان بسیاری به زبان فارسی در این کشور پهناور وجود دارند که چراغ کم سوی زبان فارسی را در سرزمین هفتاد و دو ملت روشن نگه داشته‌اند.

این درحالی است که طی ماه‌های اخیر تحرکاتی در حوزه زبان فارسی در کشور هند رخ داده است،‌ تحرکاتی که سرمنشأ آن با سند 2020 آموزشی این  کشور و تصویب ورود فارسی به مدارس هند از سوی دولت این کشور آغاز شد. قانونی که اجرای آن چشم‌انداز درخشانی را پیش روی آینده زبان فارسی در این سرزمین می‌گستراند و البته ایران نیز در این میان نقش مهمی ایفا می‌کند چه در اعزام اساتید و چه  در ارسال محتوا. باید دید ایران و نهادهای متولی آموزش زبان فارسی از این فرصت چه استفاده‌ای خواهند کرد؟

در ماه‌‌های اخیر مسئولانی از ایران برای توسعه روابط فرهنگی بر محور زبان فارسی به هند رفته و دیدارهایی با اساتید زبان فارسی در این کشور داشتند،‌ از جمله این مسئولان غلامعلی حداد عادل رئیس بنیاد سعدی است،‌ بنیادی که در سال 2012 به‌منظور تقویت و گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور و بهره‌گیری بهینه از ظرفیت‌‌های موجود داخل و خارج از کشور در ایران تأسیس شد تا مدیریت راهبردی و اجرای فعالیت‌­های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و رسانه‌ای را در حوزه زبان و ادبیات فارسی در سطح بین‌المللی عهده‌دار شود.

خبرگزاری تسنیم در آخرین روزهای اسفند ماه 1402 به سراغ شهروز فلاحت‌پیشه معاون بین‌الملل بنیاد سعدی رفت تا هم درباره برنامه‌های بنیاد برای همکاری با هند برای اجرای سند 2020  با وی گفت‌وگو کنیم و هم درباره برنامه‌های بنیاد برای سال 1403. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:‌

امروز زبان فارسی قلب تپنده روابط فرهنگی ایران و هند است

* در ماه‌های اخیر روابط بین ایران و هند خصوصاً در حوزه زبان فارسی گسترده‌تر شده است‌، چند ماه پیش نیز حداد عادل رئیس بنیاد سعدی در سفری به هند با قطب‌های زبان فارسی در این کشور دیدار داشت و خبرهایی از برنامه‌ریزی برای توسعه بیشتر زبان فارسی در این کشور که از سبقه 800 ساله زبان فارسی برخوردار است،‌ منتشر شد،‌ درباره برنامه‌های بنیاد برای توسعه زبان فارسی در این کشور بفرمایید؟

امروز زبان فارسی قلب تپنده روابط فرهنگی ایران و هند است. حضور زبان فارسی در هند ریشه‌ای تاریخی و گذشته‌ای چند قرنی دارد، به گونه‌ای که این زبان بخشی از میراث فرهنگی ناملموس هند را تشکیل می‌دهد و ریشه در بستر فرهنگی، اجتماعی و تاریخی این کشور دارد. بسیاری از متون کهن و نسخه‌های خطی فارسی در هند که شمارگان آن به بیش از صدها هزار می‌رسد که از آن میان به برخی متون قدیم هند و ... نیز می توان اشاره کرد، محل رجوع جامعه هند امروز خصوصا در بخش های دانشگاهی و نیز غیردانشگاهی است.

این گذشته تاریخی و فرهنگی در کنار سند آموزش 2020 اعلام شده از سوی دولت هند که در آن زبان فارسی جزو 10 زبان کلاسیک مورد تائید نظام آموزش و پروش هند برای تدریس در مدارس آن کشور شناخته شده است،  ظرفیتی جدید برای توجه به احیا و گسترش زبان فارسی در میان علاقه مندان در این کشور است.

در رابطه با فرصت اخیر، در دیدار رسمی رئیس بنیاد سعدی با معاون وزیر امور خارجه هند، مسئولان شورای ملی پژوهشی و آموزشی هند که وظیفه تدوین سرفصل‌های آموزشی و تهیه کتاب‌های درسی و ارائه راتبه‌های تحصیلی به آموزش و پرورش هند را برعهده دارند و نیز دیدار جداگانه دیگری با وزیر آموزش و پرورش هند، بنیاد سعدی آمادگی خود را برای همکاری در تالیف کتاب‌های درسی زبان فارسی ویژه مدارس رسمی هند در قالب یک مجموعه چهار جلدی بنام «طوطی» اعلام کرد. جلد اول این کتاب هم اکنون در بنیاد تالیف شده و سه جلد بعدی با همکاری استادان زبان فارسی دو کشور در دست اقدام است.

در این خصوص به نقش وزارت آموزش و پروش کشورمان نیز باید اشاره کنم که  این همکاری در شکل رسمی آن میان وزارت خانه‌های آموزش و پروش دو کشور جریان دارد.  از سمت طرف ایرانی بنیاد سعدی مسئولیت اجرایی انجام این مهم را عهده دار است.از سوی دیگر با توجه به اهمیت موضوع تربیت مدرس متخصص آموزش زبان فارسی یکی دیگر از اقدامات بنیاد در این زمان برنامه‌ریزی برای تربیت نیروی متخصص  برای وزارت آموزش و پرورش هند است که بر اساس تجارب و تخصص پیشین بنیاد دوره‌های مربوطه هم بصورت مجازی، هم بصورت حضوری و هم بصورت ترکیبی در دست تدوین است.

در کنار موضوع فوق، مرکز تحقیقات زبان فارسی دهلی نو که به عنوان نماینده بنیاد سعدی در آن کشور سابقه چندین دهه فعالیت در حوزه آموزش زبان فارسی را دارد، در سالیان اخیربا رویکردی جدید بنا به نیازها و ابزارهای نوین آموزشی در کنار طیف متنوع مخاطبان و علاقه‌مندان که از اقشار و گروه‌ها و طبقات مختلف جامعه هند است، مجموعه‌های گوناگونی از برنامه‌های آموزش زبان فارسی را از سطوح دانشگاهی تا غیردانشگاهی در دستور کار خود داشته است و مواردی از جمله اعزام گروه‌هایی از اساتید و دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه‌های کشور هند به ایران جهت شرکت در دوره‌های دانش‌افزایی زبان فارسی که در همکاری با موسسات دانشگاهی داخل کشور و بنیاد سعدی انجام می‌گیرد و نیز برگزاری دوره‌های حضوری و مجازی آموزش زبان فارسی در شهرهای مختلف هند و پشتیبانی‌های آموزشی و پژوهشی مرتبط،  گوشه دیگری از توجه بنیاد به علائق و فرصت‌های آموزش زبان فارسی در آن کشور است.

همچنین طی سالیان اخیر رابطه‌های تحصیلی نیز از مسیر بنیاد سعدی و در همکاری با دانشگاه علامه طباطبایی برای مقطع کارشناسی ارشد در رشته  «آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان ( آزفا )» فراهم شد که تعدادی از دانشجویان هندی با استفاده از این راتبه‌ها مشغول به تحصیل در این رشته بوده یا از آن فارغ التحصیل شده‌اند که این افراد در بلند مدت می‌توانند در مراجعت به کشور خود پایه‌های آموزش زبان فارسی به علاقه‌مندان هندی را بر اساس دانش روز این رشته معرفی کنند.

 فعالیت خودجوش گستره‌ای از انجمن‌ها و محافل زبان و ادبیات فارسی در هند نیز از دهه‌ها قبل تا به امروز بر جریان مستمر این زبان و زنده ماندن آن در کالبد جامعه هند، قابل توجه است.

* در این سفر مطالباتی از سوی جامعه دانشگاهی زبان فارسی برای توسعه این زبان مطرح شده است،‌ مطالباتی که مهمترین آن دسترسی به کتاب‌های ادبیات معاصر ایران و منابع تدریس به شیوه معاصر است. هم‌چنین پیشنهاد شده بود که ایران یک کتابفروشی در دهلی راه‌اندازی کند،‌ برای این مطالبات و پیشنهادها فکری اندیشیده شد؟

با توجه به بعد مسافت میان ایران و هندوستان از یکسوی و از سوی دیگر ظرفیت‌های جاری ایران در آن کشور و خصوصا علاقه بخش‌های مختلف دانشگاهی هند به دسترسی به آخرین و تازه‌ترین منابع مرتبط با زبان و ادبیات معاصر فارسی در کنار منابع آموزش زبان فارسی، بنیاد سعدی را بر آن داشت تا با تلفیقی از تمامی فرصت‌ها و محدودیت‌ها، راهکارهای اجرایی برای پاسخگویی به این نیاز جامعه فارسی‌دوست دانشگاهی و حتی غیردانشگاهی هند را در دستور کار خود قرار دهد. خوشبختانه در داخل کشور حامیانی در بخش‌های خصوصی و دولتی علاقه‌مند شدند که به عنوان مسئولیت اجتماعی خود و به عنوان حامی بنیاد سعدی و آموزش زبان فارسی در کنار بنیاد قرار گیرند و امکان تهیه و ارسال منابع انتشار یافته جدید زبان و ادبیات معاصر فارسی و منابع آموزشی به مراکز دانشگاهی فراهم شده است. در کنار آن با حمایت و همراهی رایزنی فرهنگی ایران در دهلی نو و در همکاری مشترک با مرکز تحقیقات فارسی دهلی نو به عنوان نماینده بنیاد سعدی، یک کتاب‌فروشی در وسعتی مناسب در مجاورت این مرکز راه‌اندازی شود که در آینده نزدیک کانون عرضه کتاب‌ها و منابع زبان و ادبیات فارسی به علاقمندان هندی و نیز ارائه‌کننده خدمات از راه دور از جمله امکان ثبت سفارش و ارسال کتاب به تمام نقاط هند باشد.

از سوی دیگر مذاکره با برخی ناشران و شبکه‌های توزیع کتاب محلی نیز در دست اقدام است تا علاوه بر امکان انتشار منابع زبان و ادبیات فارسی در هند،  فرصتی مهیا شود تا با بهره‌مندی از ظرفیت فضای مجازی در خصوص عرضه این کتاب‌ها بصورت کتاب‌های الکترونیک در سکوهای فروش بومی نیز اقدام شود.

* با توجه به سابقه حضور زبان فارسی در هند‌، امروز  کمتر شاهد رونق این زبان در این سرزمین هستیم،‌ در دانشگاه‌ها نیز به جز دانشگاه دهلی و جواهرلعل نهرو آن چیزی که به عنوان زبان فارسی تدریس می‌شود،‌ زبان فارسی کلاسیک است،‌ بسیاری از فارسی آموزان این رشته  قادر به خواندن و صحبت کردن به فارسی نیستند و یا حداقل تسلط ندارند‌،  چه باید کرد؟

بازخوانی تاریخ گستره زبان فارسی در نقاط مختلف جهان گویای این واقعیت است که در طول تاریخ وسیع‌ترین میدان حضور زبان فارسی و عرصه آن،  در پهنه کشور هندوستان بوده و مثل آن مانند درخت تناوری است که  گرچه در گذر زمان بدنه یا شاخه‌های آن به دلایل مختلف همچون قبل نمایان نیست؛ اما عمیق و گسترده بودن ریشه‌های آن در لایه‌های زیرین خاک هر بار رویشی نو در پراکندگی‌های مختلف جغرافیایی از خود نشان می‌دهد. معرف این مهم وجود بیش از120 مرکز دانشگاهی و غیردانشگاهی در همین شرایط کنونی در هند است که به آموزش زبان و ادبیات فارسی مشغول هستند و نیز آمار تقریبی دانشجویان زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های این کشور که نزدیک به 10 هزار نفر تخمین زده می‌شود که با هیچ کشوری در جهان قابل قیاس  نیست‌.

بنیاد سعدی از زمان تاسیس خود و سپس حضور جدی و حرفه‌ای در هند و به شکل ویژه سابقه و حضور خوشنام و اثربخش مرکز تحقیقات فارسی در دهلی نو که نمایندگی بنیاد سعدی در محل است، در کنار دیگر دستگاه‌های مرتبط کشور از جمله وزارت آموزش و پروش، وزارت علوم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ...که می‌توانند هر یک به نوعی در قالب یک برنامه عمل در بازشکوفایی زبان و ادبیات فارسی در هند امروز کمکی کنند، نقش فعال و اجرایی مستقل و یا مشارکتی داشته است.

تلاش بنیاد در ایجاد شبکه همکاری بین مراکز دانشگاهی و غیردانشگاهی، تمرکز بر کمک به انجمن‌ها و نهادهای فعال بومی زبان و ادبیات فارسی، تمرکز ویژه بر اعزام دانشجویان زبان و ادبیات فارسی برای دوره‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت دانش‌افزایی به ایران خصوصاً در مقطع دکتری و اساتید هندی از دانشگاه‌های مختلف هند، استفاده حداکثری از فضای مجازی برای آموزش مخاطبان مختلف، مذاکرات رسمی برای ورود به نظام آموزش و پرورش مدارس هند و همکاری در تدوین کتاب‌های آموزش زبان فارسی مدرسه‌ای، اعطای راتبه‌های تحصیلی برای مقطع کارشناسی ارشد در رشته آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان (آزفا) باهمکاری دانشگاه‌های ایران، برگزاری دوره‌های تربیت مدرس زبان فارسی به صورت مجازی و حضوری، برنامه‌ریزی برای عرضه و حضور مستقیم کتاب‌ها و منابع ادبیات فارسی در هند با رویکرد تجهیز کتابخانه‌های دانشگاهی و نیز تامین منابع دست اول برای دانشجویان و سایر علاقه‌مندان محل و بسیاری اقدامات دیگر که مجالی برای ذکر آن در این گفت‌و‌گو نیست.  هم‌اکنون در حال انجام است و همگی اینها تلاش‌هایی برای ارتقای سطح دانش و مهارت های زبان آموزی آنگونه که از یک فراگیر زبان و ادبیات فارسی انتظار می رود است، اما ناگفته پیداست که با گستره جغرافیایی هند، تنوع وسیع مخاطبان در ابعاد مختلف و وجود فرصت‌های فراوان آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی در حوزه زبان و ادبیات فارسی در کنار انبوه مطالبات علاقه‌مندان هندی از طرف ایرانی در این خصوص، رسیدن به نتیجه مطلوب به زمان، امکانات و بسیاری از متغیرهای مداخله‌گر محیطی مربوط است که در کنار ضرورت برنامه‌ریزی دقیق، موضوع توجه و پشتیبانی هر آنچه بیشتر از بنیاد سعدی در سطوح مختلف را از سمت داخل می‌طلبد.

 هند مهمان  ویژه نمایشگاه کتاب تهران است،‌ این یک فرصت دو طرفه است،‌ طبیعتاً بسیاری از علاقه‌مندان  به ایران و زبان فارسی اردیبهشت ماه به ایران خواهند آمد،‌ سال آینده نیز ایران مهمان ویژه نمایشگاه دهلی است،‌ به نظر شما برای این فرصت چگونه باید برنامه‌ریزی کرد.

همانگونه که در اخبار هفته‌های اخیر در حوزه کتاب نیز آمد، امسال همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی، یاسر احمدوند دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی و معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی،  علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و حسین دیوسالار مشاور وزیر در سفری به دهلی، نشستی صمیمی با استادان زبان فارسی داشتند که دستاوردهای آن خود مقدمه‌ای برای آمادگی طرف ایرانی جهت بهره‌مندی از حضور هند در نمایشگاه بین‌المللی کتاب سال 1403 در ایران بود.

در یک نگاه کلی حضور هند به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب تهران علاوه بر معرف روابط خوب فرهنگی میان دو کشور فرصتی است، برای آشنایی بیشتر با فضای چاپ و نشر در هند امروز، یافتن شبکه همکار و علاقه‌مندان به موضوع زبان و ادبیات فارسی از جمع حاضران در این نمایشگاه و خصوصاً دغدغه‌هایی هم‌چون  امکان چاپ منابع آموزش زبان و ادبیات فارسی در هند که خود نیازمند کسب اطلاعات دقیق از شرایط و ظرفیت‌های محیطی است و با حضور ناشران هندی در نمایشگاه تهران این بستر کسب اطلاعات و نیز امکان مذاکرات بسیار می‌تواند تسهیل شود.

همچنین در جهان کتاب، امروز گرچه هیچ چیز شاید جای کتاب منتشر شده را که در دستان خواننده قرار می‌گیرد، نخواهد گرفت. اما الگوهای نوین جایگزین نیز خصوصاً در نشر الکترونیک می‌تواند برای کشور پهناوری هم چون هند هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ سرعت و سهولت در اختیار گرفتن منابع در دسترس علاقه‌مندان، مورد توجه باشد و این نکته اخیر نیز ممکن است در جمع ناشران مدعو به این نمایشگاه، محلی برای طرح و بحث داشته باشد.

قطعاً برگزاری نشست‌های تخصصی با ناشران هندی حوزه‌های تخصصی مورد نظر طرف ایرانی در بخش آموزش زبان و ادبیات فارسی و یا به گونه‌ای مرتبط به آن و دعوت از دیگر متخصصان و علاقه‌مندان ایرانی به این نشست‌ها یک طوفان فکری برای برنامه‌ریزی واقع‌بینانه‌تر جهت چگونگی به نتیجه رسیدن علائق طرف‌های ایرانی در کشور هند را خواهد داشت.

از سوی دیگر با توجه به ذائقه فرهنگی و ظرایف اجتماعی و محیطی جامعه هند در مواجهه با کتاب‌هایی که در بازار کتاب آن کشور می‌تواند مورد توجه قرار گیرد،  توجه به این مهم نکته‌ای کارشناسانه برای دست اندرکاران امر می‌تواند باشد و جمع این تجارب در نمایشگاه آتی که در نوبت برگشت با حضور ایران به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه کتاب هند برگزار خواهد شد، برای طرف‌های ایرانی نتیجه‌بخش است و ناگفته پیدا است که تمامی موارد یاد شده در بالا به ویژه در رابطه با کتاب‌های آموزشی بنیاد سعدی می‌تواند مخاطبان هندی را نیز شامل شود.

 سال 1402 را از زاویه زبان فارسی چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چه فرصت‌ها و تهدیدهایی پیش روی زبان فارسی پدید آمد؟

سال 1402 برای بنیاد سعدی فرصتی برای تجمیع ایده‌های نو و داشته‌های تهیه شده و اقدامات تاکنون انجام شده طی یک دهه اخیر فعالیت‌های بنیاد بود. در سال 1402 خوشبختانه با تجربه ارزشمند بیش از یک دهه بنیاد سعدی و همکاری ارزشمند نمایندگی‌های بنیاد سعدی در بیش از 50 نقطه جهان در کنار اقدامات پژوهشی و آموزشی انجام شده در داخل بنیاد،  شاهد آن بودیم که دهمین گردهمایی موسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان با اقبال بسیار خوب بخش‌های دانشگاهی و تخصصی داخلی و نیز نمایندگی‌های بنیاد در خارج از کشور روبرو بود، بنیاد با رونمایی از چندین محصول آموزشی در سطح جهانی فرصت‌های جدیدی را پیش روی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان قرار داد.  این محصولات که نتیجه تلفیق دانش روز آموزش زبان دوم به دیگران و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین آموزشی و پژوهشی در کنار ترکیب آن با نیازمندی‌های مخاطبان فارسی‌آموز در سطح بین‌الملل بوده است،  معرف رفتار حرفه‌ای، بااراده و امیدوار به آینده درخشان‌تر و رو به جلو برای گسترش و آموزش زبان فارسی در سطح جهان از سوی بنیاد سعدی است.

در کنار آن شرط تحقق حداکثری مسیر بنیاد،  توجه بیشتر از سوی دستگاه‌های دولتی و خصوصی است که به عنوان مسئولیت اجتماعی خود می‌توانند به عنوان حامیان آموزش زبان فارسی در خارج از مرزهای ایران به عنوان زبان ملی و قدرت فراملی کشور که دستاوردهای گوناگونی در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در سطح بین‌الملل را به همراه دارد در کنار بنیاد قرار گیرند.

سکوی آموزش مجازی جامع زبان فارسی راه‌اندازی می‌شود

* درباره مهمترین برنامه‌های بنیاد سعدی در سال 1403 بفرمایید

بنیاد سعدی در سال 1403 مسیر پیشین خود در بخش‌های آموزشی را همچون سالیان گذشته پیگیری می‌کند که در وبگاه این بنیاد قابل دسترسی است. گسترده‌تر کردن سطح همکاری‌های بین‌المللی بنیاد با ظرفیت نمایندگی‌های بنیاد و نیز تعاملات بیشتر با بخش‌های دانشگاهی از یکسوی و از سوی دیگر دستاوردهای نتایج دهمین گردهمایی موسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی که پیشتر به آن اشاره شد و به ویژه تمرکز بر فناوری‌های نوین فضای مجازی، موضوع تضمین کیفیت آموزش زبان فارسی که خود ملحقات فراوانی در بخش‌های آموزشی، پژوهشی و اجرایی دارد از کارهای پیش روی بنیاد است. در همین راستا در سال 1403 بنیاد سعدی یک سکوی آموزش مجازی جامع را معرفی می‌کند که در کنار آموزش‌های حضوری بنیاد که از سوی نمایندگی‌های خود در کشورهای مختلف برگزار می‌شود، این سکو می‌تواند بازوی کاری اثربخشی برای فارسی آموزی علاقه‌مندانی باشد که به هر دلیل امکان بهره مندی از کلاس‌های حضوری را ندارند. 

از دیگر کارهای قابل اشاره بنیاد در سال 1403 موضوع انتشار اولین جلد از کتاب آموزش زبان فارسی ویژه کودکان نسل میراثی ( ایرانیان خارج از کشور) است که در نوع خود کاری نوآورانه و به لحاظ تخصصی کاملا منطبق با اصول علمی آموزش زبان به کودکان در گروههای سنی 5 تا 12 سال است .

 خوشبختانه روابط فرهنگی دو کشور تاریخی و کهن ایران و هند بسیار خوب بوده و بنیاد سعدی و  فرهنگستان زبان و ادب فارسی روابط سازنده‌ای را با حمایت ها و پشتیبانی‌های سفیر ایران در دهلی نو، رایزن فرهنگی، رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی و همچنین همراهی و علاقه قابل توجه سفارت هندوستان در تهران و به ویژه رایزن فرهنگی هند در تهران بنیان نهاده است.

امروز این اطمینان را می‌توان داد که مسیر آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در بستر فعالیت‌های بنیاد سعدی با تنوعی بالا، منطبق با فضای روز جهان و نیازهای فارسی‌آموزان پیکره‌بندی مناسبی پیدا کرده است و با سرعت و انگیزه قوی از سمت مجموعه همکاران این بنیاد در دست اقدام و اجرا است.