به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی  علی بختیاری رایزن فرهنگی کشورمان در قطر در مقاله ای با عنوان (فوتبال و چهارگوشۀ سبز)اینگونه آورده است :

فوتبال فراتر از کوچه‌ها و زمین خاکی‌ها و ورزشگاه‌ها، امروز به یک پدیده‌ای پرتأثیر بدل شده است که با صنعت، اقتصاد، اجتماع و حتی سیاست پیوند می‌خورد و بسیاری از امور دیگر را با خود درگیر می‌کند. گسترش این ورزش و شادابی و پذیرش عمومی آن به گونه‌ای ناباورانه آن‌چنان بالنده شده که همگان همچون یک فرضیه و سنّت اجتماعی به آن می‌نگرند و آیین و آداب و دوست داشتنش را گرامی می‌شمارند.

جام جهانی فوتبال که از سال ۱۹۳۰ با میزبانی اروگوئه آغاز شد، هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود و جز دو دوره که در خلال جنگ‌جهانی تعطیل گردید، به صورت منظّم ادامه یافته­است. در واپسین ماه سال 2022 میلادی این رویداد جهانی در قطر، که گوی میزبانی را از کشورهای پرشماری درربوده­بود، جریان داشت  و پیرو آن افکار و انظار جهان را به خویش فراخواند. در این دوره که خوشبختانه تیم ملی فوتبال ایران در جام‌جهانی حضور داشت و شوربختانه نتوانست از گروه خود بالا رود، بحث‌های کارشناسی فوتبال هم درگرفته است؛ جستارهای کارشناسانه بماند برای کارشناسان امّا بد نیست دربارۀ این پدیدۀ چندوجهی، با عینک فرهنگی، نگاهی به چهار گوشۀ این مستطیل سبز داشته باشیم.

گوشۀ یکم- فرهنگی‌ترین جام جهانی تاریخ فوتبال

جام جهانی قطر در تاریخ ۲۷ آذر 1401 هجری خورشیدی، برابر ۱۸ دسامبر 2022 میلادی هم­زمان با روز ملی قطر با قهرمانی تیم ملی فوتبال آرژانتین پایان یافت، اما روایت همت بلند قطر در میزبانی بزرگترین رویداد فرهنگی جهان، ماندگار شد. این نخستین‌بار است که یک کشور اسلامی میزبانی جام‌جهانی فوتبال را بر‌عهده می‌گیرد و قطر در برگزاری این رویداد جهانی، با حفظ اصول و ارزش‌هایش، به خوبی از پس آزمون تاریخی خود برآمد.

جام 2022 که با تلاوت قرآن آغاز شده بود، با پوشاندن عبای عربی "بشت" بر تن لیونل مسی، توسط امیر قطر، پایان یافت. حضور گروه‌های هنری از کشورهای مختلف و اجراهای بسیار متنوع و جذاب، به شهر دوحه جذابیتی بی‌نظیر بخشیده بود.

همبستگی ملیت­های مختلف، جشن و سرور مردم، ارائۀ برنامه­های مهم فرهنگی، نظم و انضباط عمومی، عبور و مرور آسان و تعریف‌شده، راهنمایی های ارزندۀ مأموران، کیفیت عالی ورزشگاه‌ها، نظم در ورود و خروج تماشاگران، امنیت کامل و عمومی از ویژگی های مهم این رویداد فرهنگی - ورزشی بود. بی­گمان فوتبال، امروزه از سطح ورزش به یک کنش اجتماعی، ملی و فراملی بدل شده است؛ به گونه‌ای که با این ورزش پرجاذبه می­توان در حوزۀ فرهنگ، اقتصاد، سیاست و حتی کارکردهای دینی و اخلاقی تاثیرگذار بود. فوتبال ثابت کرد در دنیای معاصر نیاز به برنامه­ریزی و آگاهی فوق­العاده دارد به عبارت دیگر فوتبال تنها به یک مستطیل سبز محدود نمی­شود. میدان فوتبال گستره­ای مهم برای ظهور و بروز خلاقیت های نوین است تا از این رهگذر شکوفایی در دیگر حوزه‌ها نیز آشکار گردد.

قطر پس از جام جهانی خود را به عنوان کشوری با قابلیت‌های پیشرفته و استانداردهای بین­المللی معرفی کرد و به خوبی محصول زحمات ده ساله خود را چید. به شهادت اغلب تحلیل گران جهانی، این دوره از جام جهانی، بهترین جام جهانی از لحاظ میزبانی و سطح بالای فوتبال بود.

گوشۀ دوم- فوتبال و هنجارهای بین الملل

تشریفات و تشکیلات فیفا (فدراسیون جهانی فوتبال) و نیز پیوستن فدراسیون یک کشور به آن و پذیرفتن شرایط جهانی، موجب می­شود آن کشور در ساختار بین‌المللی فوتبال جای گیرد. امروزه هر کشوری که عضو فیفاست باید به نظم جهانی فوتبال احترام بگذارد و از قوانین و آیین‌نامه‌های آن کاملا تمکین کند. روشن است که در این میان اگر باشگاهی در کشور حتی در رده‌های پایین فوتبال به تعهّدات حقوقی پایبند نماند، هنجارهای سازمانی فوتبال در بیرون از این مرزها، دعاوی حقوقی را بررسی و رای لازم‌الاجرا را صادر می‌کند؛ مثلا اگر فیفا باشگاهی را در ایران متخلّف دانست مجازاتی چون کسر امتیاز یا جریمۀ نقدی و محرومیت و دیگر مجازات هم تعیین و هم اجرا می‌گردد.

در این صورت توجه به برنامه‌های بین‌المللی در زمینه‌هایی چون محیط‌زیست، انرژی، اقتصاد، بانک‌داری، صادرات و واردات، کشتی‌رانی، هواپیمایی، بهداشت و ده‌ها زمینۀ دیگر، همه و همه کشور را به رشد همه جانبه سوق می‌دهد و در غیر این صورت هر نوع هنجارگریزی پیامدهای ناگواری دارد.

گوشۀ سوم- فوتبال و کارآفرینی

رویکرد جهانی فوتبال امروزه از مرزهای نشاط، شادابی، سرگرمی و التذاذ گذشته است و درآمدهای بی‌کران اقتصادی این ورزش را به یک صنعت گسترده تبدیل کرده است. کشور برزیل که به آن «مهد فوتبال» می‌گویند با تربیت هزاران فوتبالیست در سطح بین‌المللی، ارزآوری زیادی برای خود دارد. ساخت ورزشگاه، تجهیزات و تأسیسات فنّی، سامانه‌های رایانه‌ای و فیلم‌برداری، پوشاک ورزشی، کشاورزی و چمن­کاری، آژانس‌های بازیکن‌یابی و آکادمی‌های فوتبال، فروش امتیازات پخش مسابقات، روزنامه‌نگاری و مجلات ورزشی و هزاران شغل دیگر ارزش ورزش فوتبال را روز افزون می‌نماید.

گوشۀ چهارم- فوتبال، نشاط، همدلی و فرهنگ سلامت

ممکن است کسانی اگرچه اندک به ورزش و فوتبال توجه نداشته باشند اما کسی نیست که از صعود تیم ملی کشورش به جام‌جهانی شادمان نشود و در خویش احساس غرور نکند. شادمانی برد فوتبال تنها به زمین چمن و ورزشگاه محدود نمی‌گردد، هر ایرانی با پیروزی تیم‌های ایرانی در هر رشته‌ای، در آسمان شادی به پرواز درمی‌آید و کلاه شوق بر آسمان می‌افکند و این همان نقطۀ همدلی و اتحاد است که می‌تواند ما را به داشتن برنامه‌های کارشناسی­شده و موفقیت­محور در دیگر زمینه‌ها رهنمون سازد.

درست است که هر ورزشی زیباست و طرف‌داران خود را دارد اما سادگی و در دسترس بودن فوتبال، آن را به دوست‌داشتنی‌ترین ورزش جهان تبدیل کرده است. امروزه فوتبال جایگاه خود را از صرف یک ورزش فراتر گذاشته و قلمرو فرهنگ و سیاست نشسته است. دولت‌ها به آن نگاه ویژه دارند و برای آن برنامه‌ریزی‌های کلان و بلند‌مدت می‌کنند. "دیپلماسی فوتبال" به عنوان یکی از مدرن‌ترین أنواع دیپلماسی، امروزه مورد توجه دولت‌هاست.

این همه، توجه بیشتر، داشتن چشم‌انداز و برنامه‌ریزی اصولی برای هدایت این ورزش در مسیر صحیح را ضروری می‌نماید. مدیریت صحیح این حوزه، می‌تواند علاوه بر ایجاد همدلی و نشاط در داخل کشور به ویژه در جوانان و فوتبال دوستان، به عنوان یک حامل فرهنگی نیز در تعاملات جهانی، مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گیرد.