logo
logo
دیپلماسی فرهنگیِ ترازِ چهل واره ی دوم انقلاب اسلامی
  • 1402/07/22 - 10:54
  • 259
  • زمان مطالعه : 4 دقیقه

فرهاد پالیزدار: غالب دهلوی از حلقه های پیوند فرهنگی ایران و شبه قاره هند

به استقبال همایش بین‌المللی «غالب دهلوی؛ پاسدار زبان فارسی» در تهران

به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فرهاد پالیزدار  پژوهشگر روابط فرهنگی و مدیر اسبق خانه فرهنگ ایران-دهلی در یاداشتی با عنوان (غالب دهلوی از حلقه های پیوند فرهنگی ایران و شبه قاره هند) این گونه آورده است:

فرهنگستان زبان و ادب فارسی با هدف معرفی هرچه بیشتر غالب دهلوی و خدماتی  که به زبان فارسی کرده است، همایش بین‌المللی یک‌روزه «غالب دهلوی؛ پاسدار زبان فارسی» را با همکاری بخش فرهنگی سفارت هند، یکشنبه، ۲۳ مهرماه، با دعوت از غالب پژوهان از چند کشور برگزار خواهد کرد.

«میرزا اسدالله بیگ‌خان»، مشهور به میرزا غالب یا «غالب دهلوی» ادیب، شاعر و نویسنده فارسی و اردو‌گوی ترک‌ تبارسدهٔ سیزدهم هجری(قرن 19 میلادی) در شبه‌قاره هند بود،  او  سال ۱۲۱۲ ه.ق. در شهر آگره زاده شد و بسال ۱۲۸۵ق در73 سالگی چشم از این جهان فروبست و در نزدیکی  آرامگاه  خواجه نظام‌الدین اولیاء  در دهلی به خاک سپرده شد. وی از هشت- نه سالگی سرایش شعر به اردو و در یازده سالگی شعر به فارسی را آغاز کرد؛ در آغاز «اسد» و بعد «غالب» تخلص می کرد و شاخصترین شاعر دوزبانه  شد. غالب در شعرسرایی  پیرو سبک هندی و مکتب وقوع بود.افزون بر سرودن شعر، تاریخنگاری و نوشتن شرح حال، در متون ادبی دوره پایانی حکومت مغولان هند جایگاهی ویژه دارد. وی پیشرو سبک نو در شعر اردوست و نخستین شاعری است که عقاید و نظرات فلسفی را در شعر اردو وارد کرده است از این رو او را پدر شعر اردو می نامند.

با سلطه انگلیس ها بر هند قلمرو زبان فارسی تنگتر و مربیان و مشوقان کم شدند از این رو شعرای فارسی بسیار همچون گذشته، ظهور نکردند در این دوره شاعرانی داریم که به  دو زبان ـ اردو و فارسی ـ شعر می گفتند. شاعر نام آور این دوره غالب دهلوی است. او در نوشته‌های خود از واژه‌های فارسی سره و نیز واژه‌های دساتیری استفاده کرده است. ادب و فلسفه و عرفان موضوعات بیشتر نوشته‌های غالب را تشکیل می‌دهند. او به دو زبان فارسی و اردو آثار متعددی به نظم و نثر از خود به یادگار گذاشته و با آثار متعددی که  به زبان فارسی پدیدآورده و شاگردانی که تربیت کرده است به عنوان پاسدار زبان فارسی در شبه‌قاره یاد می‌شود.

غالب به ایران علاقه شدید داشت و پیوند او با ایران پیوندی فرهنگی و معنوی و ناگسستنی بود. از این رو اغلب آثارش را به زبان فارسی درآورد. او نه تنها به نظم و نثر فارسی پرداخت، بلکه برای ترویج و پیشرفت این زبان همت نیز گماشته بود. او رساله ای مختصر در اردو به نام «قادرنامه» سروده و در آن لغات مهم و لازم فارسی را با معادل اردو به نظم کشیده. این کتاب یکی از کتابهای درسی فارسی در شبه قاره هند بوده است. کتاب دیگر، «پنج آهنگ» است به فارسی که برای آموختن شیوه نگارش تألیف نمود. آثار غالب از عشق و علاقه او به ایران مملو است و تعبیرات و تشبیهات و استعارات و تلمیحات و عقاید و آداب و سنن ایرانی در سر تا سر آثار او دیده می شود.غالب گاه گاهی خودش را از شهرهای ایران احساس می نماید و می گوید:

    غالب ز هند نیست، نوایی که می کشم  - گویی ز اصفهان و هرات و قمیم ما 

گرفته خاطر غالب ز هند و اعیانش بر آن سر است که آواره عجم گردد

·         غالب از خاک کدورت خیز هندم دل گرفت -- اصفهان هی، یزد هی، شیراز هی، تبریز هی

غالب شیعه دوازده امامی و از دوستداران امیرمومنان علی بن ابی طالب و ائمه اطهار علیهم السلام بود و با اینکه دوست داشت در ایران ، زندگی کند؛ اما دلش می خواست در خاک پاک نجف بدرود حیات گوید:

غالب از هندوستان بگریز، فرصت مفت توست  -- در نجف مردن خوش است و در صفاهان زیستن

قصایدی فراوان در توحید، نعت رسول گرامی اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام نوشته است. در مناقب و قصایدی که به امام علی علیه السلام تقدیم کرده است، عشق و علاقه پاکش به وضوح به چشم می خورد. علاوه بر حضرت امیر علیه السلام و دیگر امامان، غالب در باره حضرت عباس (ع) نیز قصیده ای دارد. شهادت ائمه اطهار علیهم السلام را نیز با سوگسروده هایش به ماتم می نشیند. در مورد حضرت مهدی علیه السلام چنین نوشته است:

زین سپس بهر ظهور مهدی صاحب زمان  -- ظلمتستان شب کفر و حسد را آفتاب

قول و فعلش بی سخن کردار و گفتار نبی -- رسم و راهش بی تکلف رسم و راه بوتراب

 

 

. .

. .

نظر خود را بنویسید.

Copyright © 2022 icro.ir , All rights reserved