روابط فرهنگی امروزه فراتر از مناسبات سنتی دیپلماتیک است/ دوستی ایران و هند به عهد باستان بازمی‌گردد
قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی گفت: روابط فرهنگی در جهان کنونی، فراتر از مناسبات و روابط مرسوم و سنتی دیپلماتیک است، چرا که امروزه فرهنگ، هنر و میراث تمدنی و فرهنگی هر قوم و ملتی با حفظ خاستگاه تاریخی و جغرافیایی آن اما تنها دیگر متعلق به آنها نیست بلکه بخشی از حافظه و میراث جهانی محسوب می شود.
به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقل از خبرگزاری میراث آریا، آئین افتتاح نمایشگاه «هندوستان در گلستان» واقع در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان امروز دوشنبه 14 اسفندماه برگزر شد.
بنا بر این گزارش، در این مراسم دکتر علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی در سخنانی درباره روابط تاریخی ایران و هند گفت: در این باره باید به «عهد باستان» باز گردیم که گویای مناسبات و روابط تاریخی و کهن است. یافته‌های باستان شناسی در هند و ایران نشانه‌های زیادی از این روابط تاریخی دارد. حکاکی‌هایی از تمدن دره سند در «موهنجودارو» وجود دارد که با حکاکی‌هایی که در «شوش» هست مطابقت دارد. همانگونه که کشف آثار باستانی در «موهنجودارو» و «هاراپا» در «شهر سوخته» ایران شباهت های فروانی دارد. کاوش های باستان شناسی در تپه سیلک کاشان همه گواهی از این اشتراکات دارد. این ها نشانه های درهم تنیده و عمق روابط دو ملت بزرگ ایران و هند است.
وی ادامه داد: تاریخ به ما می گوید که در قریب به 3 هزار سال پیش یک موج بزرگ مهاجرتی از شمال شرق ایران به سوی منطقه سند صورت گرفته است که به «مهاجرت آریایی ها به هند» معروف است که تأثیر عمیقی بر توسعه و بسط روابط دو ملت داشته است. همچنین اسلام، زبان فارسی، هنر، معماری از مشترکات تاریخی ایران و هند است. زنده یاد «جواهر لعل نهرو» نخست وزیر فقید هند درباره قدمت این روابط می گوید: «در تاریخ سراسر جهان، دو ملت ایران و هند به قدری به هم نزدیک بوده اند که نمی توان در جای جای دنیا نشانی همانند این دو تمدن کهن یافت».
دارابی همچنین به روابط فرهنگی و میراث جهانی اشاره کرد و اظهارداشت: روابط فرهنگی در جهان کنونی، فراتر از مناسبات و روابط مرسوم و سنتی دیپلماتیک است، چرا که امروزه فرهنگ، هنر و میراث تمدنی و فرهنگی هر قوم و ملتی با حفظ خاستگاه تاریخی و جغرافیایی آن اما تنها دیگر متعلق به آنها نیست بلکه بخشی از حافظه و میراث جهانی محسوب می شود. میراث فرهنگی و نحوه تطور آن در طول تاریخ، بازتاب خط سیر زیست فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ساکنان هر سرزمین را متجلی و عیان نموده و عاملی مولد در برقراری ارتباطات مابین اقوام و ملل است و امکان ادارکی بنیادین از پیوندها و گسست‌های تاریخی سرزمینی و میان فرهنگی و عبرت آموزی از آن فراهم می آورد. پیوندهای فرهنگی تاریخی به عنوان منشاء و خواستگاه اصلی روابط فرهنگی در دنیای امروز، نقشی بنیادی در برقراری گفتگوی مابین ملل و تامین صلح جهانی در بردارد.
قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی تاکید کرد: پیوندهای فرهنگی بین دو حوزه تمدنی ایران و هند در بخش غربی و مرکزی آسیا همواره در طی تاریخ مولد بروز و ظهور میراثی غنی از آثار و مفاهیم گسترده فرهنگی بوده و اشتراکاتی را به بروز رسانده که امروزه بخشی از میراث غنی هر دو سرزمین را تشکیل می دهد و می تواند زمینه ای موثر برای برقراری دیپلماسی فرهنگی و تلاش های متقابل هر دو کشور برای نقش آفرینی مشترک فرهنگی در منطقه باشد. در طی تاریخ، سنت سیاسی و فرهنگی رایج در بین ملت ها در قالب مفهوم «هدایای فرهنگی بین ملل و دولت ها» همواره عامل و رسانه ای مهم برای شناخت، زمینه‌ای غنی برای ایجاد احترام متقابل و منشای برای پیوند بوده است.
وی ادامه داد: از این میان، مجموعه یشم‌های برجای مانده در مجموعه‌های دولتی ایران و به خصوص مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان یکی از بی نظیر ترین آثار صناعی و فرهنگی هندوستان است که به عنوان هدایای مهم بین دربارهای هند و ایران تبادل شده است.این مجموعه کم‌نظیر، غنی از آثاری است که هریک موید دستور زبان دوره‌ای خاص و برگرفته از هنر و صنعت ساخت و تزیینات رایج در زمینه فرهنگی خود هستند که با توجه به جایگاه نمادین و فرهنگی یشم، در حوزه های تمدنی آسیا و اقیانوسیه و نیز ارجاعات معنایی گسترده بدان در تمدن‌های واقع در مسیر جاده ابریشم؛ ره‌گیری تبادلات و مناسبات فرهنگی حول این مصنوعات می‌تواند دریچه‌ای نو بر ساختار و روابط تاریخی فرهنگی این تمدن‌ها بگشاید. طرفه آنکه چنین مجموعه ارزشمندی برخلاف بسیاری از مصنوعات سلطنتی، از گزند حوادث دوران درامان مانده تا گواهی باشد بر تکامل هنرهای کاربردی و تزیینی این حوزه تمدنی که امروز می تواند به عنوان منبعی ارزشمند در اختیار پژوهشگران فرهنگی قرار گرفته و با شناخت هنری، صناعی و معنایی آن زمینه تداوم ارزش های فرهنگی را فرآهم آورد.
دارابی نقش نمایشگاه‌ها در دیپلماسی فرهنگی را نیز مورد توجه قرار داد و در این باره عنوان داشت: مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان با همکاری و مشارکت سفارت جمهوری هند برای نخستین بار مجموعۀ کاملی از یشم های نفیس گنجینۀ خود را در محل عمارت چادرخانه به معرض نمایش عموم قرار داده است. این نمایشگاه با بیش از صد اثر ساختۀ دست هنرمندان ایرانی و هندی و نمایش اسناد تاریخی مرتبط با سنگ یشم کوششی است پژوهشی برای معرفی گوشه ای از گنجینۀ گرانبهای آثار کاخ گلستان و درک بیشتر از میراث ارزشمند کشورمان.
