به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقل از  خبرگزاری رضوی، محمد اورعی کریمی‌، پژوهشگر علوم قرآنی و رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا در برنامه «چهارشنبه‌های فرهنگ رضوی» با موضوع «ظرفیت‌های مشهدالرضا در مسیر ارتقاء به قطب مطالعات و فعالیت‌های قرآنی جهان اسلام» اظهار داشت: تصمیم جمعی و نخبگانی میان نهادها، فعالان و کانون‌ها و محافل قرآنی شهر و کشور از عناصر اساسی تبدیل مشهدالرضا به قطب قرآنی در جهان اسلام است.

 اورعی با اشاره به نقش بی بدیل قرآن در جهان اسلام، بر لزوم توجه به اقتضائات و مولفه‌های شکل دهی تمدن نوین اسلامی تأکید کرد و بیان داشت: این دو باهم مطرح می‌شود و قطب قرآنی شدن در جهان اسلام بدون توجه به تمدن نوین اسلامی میسر نخواهد بود.

وی بکارگیری نمادها و دستاوردهای تعالی بخش بشر در حوزه های مادی و معنوی برای ارتقای امت اسلامی در تمامی زمینه ها را تعریف جامعی از تمدن اسلامی قلمداد کرد و این تعریف را ماحصل جمع بندی مقالات و سخنان نخبگان دانست.

اورعی به بررسی محورها و مولفه‌های تمدن نوین اسلامی پرداخت و در قالب ۲۶ عنوان این مهم را ارزیابی کرد.

وی، ایمان و دین محوری، محوریت قوانین قرآن، پیاده سازی قوانین الهی و عمل به تعالیم اسلام و اجرای صحیح این قوانین، خردگرایی، پرهیز از افراطی گری، عمل گرایی، عدالت اجتماعی و رونق اقتصادی، دانش بنیان بودن و علم و فرهنگ محور بودن، توجه به کرامت انسان، تعامل با ادیان و ارتباط با سایر جوامع و فرهنگ‌ها، معماری معناگرا و ارتقای شاخص های زیبایی شناسانه را از جمله محورهای مهم تمدن نوین اسلامی عنوان کرد.

این پژوهشگر علوم قرآنی ادامه داد: هنر پاک اعم از رسانه و سینما و رسانه‌های نوین، زندگی و خوراک حلال و کسب و کار حلال، مشارکت در ارتقای ارزش‌های جهانی، صلح و عدالت و رهبری و حکومت علما و حکما، اخلاق و داشتن جامعه ای سالم با کمترین آسیب‌های اجتماعی، تلاش و مجاهدت و سختکوشی و دوری از تنبلی، سبک زندگی اسلامی و قرآنی،  تقویت هویت و خودباوری اجتماعی، همبستگی اجتماعی، عبور از فردگرایی افسارگسیخته و تقویت پیوندهای اجتماعی از دیگر محورهای تمدن نوین اسلامی است.

به گفته وی، گرایش به پیشرفت همه‌جانبه، ارتقای نظم و قانون. سرمایه گذاری وسیع برای تربیت اجتماعی، ظهور مردم‌سالاری حقیقی دینی و همه جانبه، تحقق عملی شایسته سالاری و رواج نقد مشفقانه نیز از دیگر مولفه های این تمدن نوین اسلامی است که بدون توجه به آنها این تمدن محقق نخواهد شد.

رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا با بیان اینکه با محورها و مولفه‌های عنوان شده در بحث تمدن نوین اسلامی برای قطب قرآنی شدن مشهد هم سروکار داریم، عنوان کرد: وقتی صحبت از قطب قرآنی شدن میکنیم در واقع صحبت از یکی از بازیگران تمدن نوین اسلامی شدن، است.

وی تاکید کرد: این مولفه ها و محورها صرفا جنبه نظری ندارد چرا که باید در صحنه عمل و با تمرین فراوان ظهور عینی پیدا کند؛ لذا قطب قرآنی شدن تنها با تکیه بر شعار امکان پذیر نیست و باید عملی شود.

استاد اورعی در بخش دیگری از سخنانش بر اهمیت بررسی ظرفیت ها و چالش ها و راهکارهای قطب قرآنی شدن مشهد نیز گریزی زد و به تبیین ظرفیت مشهد برای نیل به این هدف پرداخت.

به اذعان او، برای گام نهادن در این مسیر، نیازمند یک تصمیم جمعی نخبگانی قرآنی کشوری و همچنین اسناد بالادستی هستیم تا فرض درست بودن ظرفیت مشهد برای قطب قرآنی شدن تحقق یاید.

اورعی با بیان اینکه اگر هر شهری بخواهد به عنوان قطب قرآنی شدن، راهی مجزا پیش بگیرد و بر اساس تصمیمات شخصی عمل کند، با بازیگر تمدن نوین اسلامی شدن منافات دارد گفت: تنها در صورتی میتوان مفروض قطب قرآنی شدن مشهد را مثبت بنگریم که نگاهمان اسلامی و قرآنی بوده و بر مبنای تصمیم جمعی و نخبگانی کشوری و لحاظ کردن اسناد بالادستی اقدام کنیم.

وی با بیان اینکه تمام مشاهدات و بررسی ها در عمل ظرفیت شایان توجه مشهد در این زمینه را محرز میکند، خاطرنشان کرد: مشهد از دیرباز و حتی قبل از انقلاب، قطب اصلی فعالیت‌های قرآنی کشور در عرصه‌های مختلف هنری، علوم قرآنی،  حفظ و تدبر و ... بوده و سهم بالایی از مسابقات جهان اسلام نیز به نخبگان قرآنی این خطه اختصاص دارد.

اورعی در این زمینه به صحبت های مقام معظم رهبری در دیدار با فعالان قرآنی اشاره کرد که در این سخنان از فعالیت‌های مستمر قرآنی مشهد مکرر یلد و تقدیر شده است.

رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا با بیان اینکه در عرصه تولیدات چندرسانه‌ای قرآنی در حوزه بین‌المللی بسیار ضعیف هستیم اظهار داشت: از شیوه های نوین رسانه ای باید بهره گرفته شود که در این زمینه یک حوزه اثر گذار، هنر انیمیشن است که خراسان در این زمینه توانمندی بسیاری در جهان دارد لذا باید به صورت متمرکز و منسجم در این حوزه ورود پیدا کنیم.

وی ترویج تورهای قرآنی با سایر کشورها را راهکار دیگری برای قطب قرآنی شدن قلمداد کرد و افزود: با استفاده از توریسم قرآنی ارتباط بیشتری با سایر کشورهای اسلامی خواهیم داشت که مالزی در این خصوص نیز گزینه خوبی است.

اورعی ایده ایجاد دهکده یا شهرک قرآنی را در مشهد ارائه داد و در این خصوص گفت: فضای زیادی برای اجرای این طرح داریم و می‌توان با اجرای آن، همه موارد و جنبه های قرآنی از مهد تا دانشگاه، پارک قرآنی و ..‌. را در آن پیاده سازی کرد و شخصیت ها و مکان های شاخص قرآنی را در سطح بین‌المللی ارائه داد.

وی با تاکید بر لزوم استفاده از روش‌های عالی و نوین آموزشی قرآنی بر اهمیت توجه به توسعه و تعمیق آموزش های عمومی آموزه‌های قرآنی نیز صحه گذاشت.

این پژوهشگر و فعال قرآنی در پایان  بر ایجاد بانک اطلاعاتی جهانی قرآنی در راستای تجمیع اطلاعات قرآنی نیز تاکید کرد و افزود: این کار نیازمند استراتژی دقیق و علمی است که در این زمینه باید از همه آموزش ها و حتی هوش مصنوعی نیز بهره گرفت که دانشگاه شریف این ایده را در حال بررسی دارد.

وی وجود بارگاه نورانی امام رضا و آستان قدس رضوی را به عنوان بزرگترین نهادهای قرآنی جهان اسلام دانست و عنوان کرد: در سال‌های اخیر بیشتر شاهد رشد فعالیت‌های قرآنی آستان قدس بوده ایم چرا که آستان ظرفیت بسیار بی بدیلی برای تربیت حافظان و قاریان برجسته دارد و از سوی دیگر پیشگامی حوزه‌های علمیه مشهد نیز در پشتیبانی از جریان‌های علمی و قرآنی کشور نیز منحصر بفرد است.

رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا با بیان اینکه حوزه‌های علمیه مشهد مدارس تخصصی حفظ و قرائت و مدیران شایسته ای برای آموزش دارد، ابراز داشت: همچنین فعالیت‌های قرآنی به صورت بنیادی و علمی در مشهد دنبال می‌شود که مجموعه این ظرفیت‌ها می‌تواند مشهد را به سمت قطب قرآنی شدن سوق دهد.

به گفته وی، در حال حاضر علاوه بر حضور قابل توجه هنرمندان قرآنی،  بیش از ۴۰۰ تشکل قرآنی اعم از شهری و روستایی نیز در مشهد فعال است.

این پژوهشگر علوم قرآنی پس از تبیین داشته ها و ظرفیت های مشهد برای قطب قرآنی شدن در جهان به وجود موانع و چالش های احتمالی برای تحقق این هدف اشاره داشت.

وی با اشاره به این مثال که ما همیشه به دنبال اختراع چرخ هستیم حتی اگر چرخ قبلا اختراع شده باشد نقدی بر عدم توجه ما به دستاوردهای دیگر کشورها در حوزه قرآنی زد و تصریح کرد: خیلی از کشورها راه های خوبی در این مسیر پیموده اند و فعالیت های شاخص قرآنی داشته اند که برای قطب قرآنی شدن باید از تجربیات آنان استفاده کنیم.

اورعی دوگانگی در مدیریت فعالیت‌های قرآنی را مانع دیگری برای نیل به هدف قطب قرآنی شدن عنوان کرد و گفت: سازمان تبلیغات با ایجاد خانه‌های قرآن و اداره ارشاد با تشکل های مختلف قرآنی سیاست های جداگانه ای دارند که گاهی به اصطکاک هم می‌رسد و علاوه بر اینها اوقاف و آستان قدس نیز در این زمینه موسسات و تشکل های خود را دارند.

وی وجود منیت ها را چالش دیگری بر اهداف متعالی قرآنی دانست و افزود: متاسفانه قرآن و فعالیت‌های قرآنی را با مسائل و منافع شخصی و گروهی و بعضا سیاسی گره میزنیم و حتی مافیایی در حوزه قرآنی درست شده که مانع قطب قرآنی شدن است در حالی که این هدف تنها با نگاه الهی و نیت خالص قابل تحقق است.

رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا تنها راه موفقیت در حوزه‌های قرآنی را وجود اخلاص و همبستگی بین مجموعه ها دانست و بر اهمیت دوری از تک صدایی و تک روی در این مسیر تاکید کرد.

وی با بیان اینکه هنوز عرصه‌های مختلف قرآنی که در جامعه قابل ارائه است را خوب نشناخته ایم، این عدم شناخت را چالش دیگری در این راستا معرفی کرد و گفت: عرضه نامناسب و ضعیف داشته‌های قرآنی به ویژه در بعد بین المللی و حتی داخلی نیز چالش دیگری است در حالی که ما قوی ترین و کاملترین میراث قرآنی را داریم که حتی برای خودمان هم ناشناخته است.

اورعی در این باره با بیان اینکه مالزی پس از مدینه دومین چاپخانه بزرگ قران جهان را دارد، یادآور شد: چندی قبل هیئتی قرآنی از مالزی برای آشنایی با نسخ قرآنی قرن یکم تا کنون  به ایران آمد که رئیس این هیئت از وجود این حجم وسیع نسخ به حیرت مانده بود و می گفت اینجا بزرگترین مجموعه خطی نسخ قرآنی است.

وی ادامه داد: متاسفانه ما نتوانسته‌ایم این ظرفیت عظیم را به جهان اسلام معرفی کنیم که این ضعف مانع قطب قرآنی شدن است.

این پژوهشگر و فعال قرآنی، عدم استفاده از نهادهای بین‌المللی قرآنی و فرهنگی از جمله کنفرانس همکاری های اسلامی، آیسسکو و یونسکو و... را ضعف دیگری برشمرد و عنوان کرد: رئیس سازمان کتابخانه ها و اسناد آستان قدس رضوی ابراز داشتند که تا کنون هیچ نسخه قرآنی ثبت شده در یونسکو نداریم و این موضوع تاسف آور است چرا که باید برای قطب قرآنی شدن داشته هایمان را به صورت بین‌المللی معرفی و عرضه کنیم.

وی با اشاره به رونمایی از مصحف رضوی که چندی پیش صورت گرفت متذکر شد: این مصحف که گواهی بین المللی گرفته و استناد آن به قرن اول هجری قمری تأیید شده است باید به عنوان یک اثر ارزشمند در عرصه بین‌المللی معرفی شده و به ثبت جهانی برسد.

اورعی با گلایه از عدم ارتباط با موسسات بین المللی قرآنی و استفاده نکردن از ظرفیت ها، فقدان شخصیت های بین المللی قرآنی در عرصه‌های مختلف را ضعف دیگری عنوان کرد و گفت: ما استاد قرآنی دارای ارتباط مؤثر در سطح بین‌المللی نداریم .

وی ادامه داد: عدم تسلط جامعه قرآنی ما به زبان های روز دنیا از جمله انگلیسی و حتی عربی که زبان قرآن است سبب شده ارتباط بین قاریان و نخبگان قرآنی ما باسایر کشور ها صورت نگیرد و در حد شرکت در مسابقات بین المللی باقی بماند در حالی که اگر اشراف به زبان داشتند می‌توانستند از تجربیات دیگران نیز بهره مند شوند.

این پژوهشگر علوم قرآنی عدم ارتباط موثر با مراکز قرآنی،  قرآن پژوهان و دانشگاهیان حوزه‌های بین المللی را چالش دیگری برای قطب قرآنی شدن برشمرد و از عدم ارتباط با سطوح عامه مردم و نهادهای مردمی سایر کشورها نیز گله کرد.

وی در توضیح این مطلب گفت: طی سالیان ما فقط با یک سطح از نخبگان ارتباط گرفته ایم و در این سطح محدود شده‌ایم در حالی که اثر فعالیت‌های قرآنی باید در سطح جامعه و عامه مردم نمود پیدا کند و اگر در این زمینه نقش موثری ایفا نکنیم چالش جدی برای قطب قرآنی شدن خواهیم داشت.

اورعی تاکید کرد: آموزش‌ها و پژوهش‌های قرآنی ما معطوف به دغدغه های مردمی نشده چون همیشه کلان نگر بودیم و از موضوعات ریز اجتماعی که قرآن برای آنها راه حل دارد غافلیم؛ لذا باید نگاه جزء به کل نیز داشته باشیم.

وی، فقدان الگوهای قرآنی اجتماعی قابل ارائه به جهان را چالش دیگری دانست و عنوان کرد: اشخاص و حوزه های مختلفی را نداریم که بتوان از آن‌ها به عنوان سلبریتی قرآنی جهانی و الگوی شاخص یاد کرد که باید برای این مهم کار شود.

رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا متذکر شد: ما حتی برای مسجد، مدارس، بیمارستان طراز قرآنی و نمونه های اقتصادی و بانکداری اسلامی نیز الگوی شاخصی نداریم و اگر داریم معرفی نشده پس باید در این خصوص بیشتز کار کنیم.

وی گریز دوباره ای به دوگانگی فعالیت‌های قرآنی زد و تشریح کرد: تشکیلات و نهادهای قرآنی مختلف باید به عنوان یک سازمان منسجم و همسو عمل کنند.

اورعی با بیان اینکه نسبت به روش‌های نوین تدریس در عرصه‌های مختلف قرآنی ضعف داریم از عدم برنامه‌ریزی هدفمند و بودجه ریزی قرآنی انتقاد کرد و گفت: برخی اعتبارات قرآنی فقط اسمی است یا تخصیص داده نمی‌شود و یا در جاهای دیگری هزینه می‌شود.

وی با بیان اینکه موسسات، سازمان‌ها و نهادهای قرآنی ما دچار خودگرایی هستند، تصریح کرد: برای قطب قرآنی شدن نیازمند همگرایی و انسجام هستیم.

این پژوهشگر و فعال قرآنی پس از احصای چالش ها و موانع موجود برای قطب قرآنی شدن مشهد به ارائه راهکار در این خصوص پرداخت و عارضه یابی و شناسایی آفات فعالیت‌های قرآنی را از جمله آن عنوان کرد.

وی بر لزوم بازگشت به قرآن، آموزش‌ها و مفاهیم کاربردی قرآن و جاری کردن این موارد در بطن زندگی تاکید کرد و افزود: قرآن بهترین منبع خودسازی و جامعه سازی است و لازمه تحقق این هدف جاری و ساری کردن مفاهیم کاربردی قرآن در زندگی مردم است.

اورعی تاکید کرد: برای قطب قرآنی شدن باید الگوسازی کنیم و مدرسه یا مکانی را به عنوان پایلوت طرح قرآنی انتخاب کرده و اهداف قرآنی را در آن اجرایی کنیم تا بتوانیم در عرصه عملیاتی شدن گام برداریم.

وی خاطرنشان کرد: در مالزی شهر کوچکی را به عنوان الگوی جامعه قرآنی اختصاص داده اند و حتی برای این مهم از ما برنامه خواسته اند؛ لذا می‌توان از تجربیات موفق این چنینی بهره گرفت.

رایزن فرهنگی ایران در کشورهای شرق آسیا گفت: ما باید عرصه‌های مختلف قرآنی را بدرستی بشناسیم و بدانیم در کدام عرصه‌ دیگران از ما سبقت گرفته اند تا بتوانیم رقابتی نیک انجام داده و از رقیب درس بگیریم تا بتوانیم قطب قرآنی شویم که در این زمینه مالزی تجربه بسیار خوبی در برخی عرصه ها دارد.

وی وحدت و انسجام بین نهادهای قرآنی را راهکار دیگری برای قطب قرآنی شدن قلمداد کرد و خاطرنشان کرد: تحقق این هدف نیازمند مدیریت واحدی در راس امور قرآنی است تا اجرای فعالیت‌های قرآنی تحت رهبری واحد باشد و پایش و ارزیابی ها نیز از یک طریق صورت گیرد وگرنه اگر جزیزه ای عمل کنیم موفق نخواهیم شد.

اورعی همچنین اظهار داشت: برای جاری و ساری کردن مفاهیم قرآنی در زندگی مردم نیز نیازمند ساده سازی این مفاهیم برای فهم عامه مردم هستیم .

وی اذعان داشت برقراری ارتباط موثر و جریان ساز با مراکز علمی و قرآنی جهان، حضور در سمینارها و هم اندیشی با قاریان بین المللی در  مسابقات جهانی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

این پژوهشگر قرآنی بر لزوم کمک به جریان های نخبگان قرآنی مشهد برای اعزام به جهان نیز تأکید نموده و گفت: مربیان و اساتید قرآنی باید برای ایفای نقش در عرصه بین‌المللی تربیت شوند.

وی با بیان اینکه مردم کشور ما بین المللی نیستند، عنوان کرد: برخی قاریان ما حتی آداب ارتباط با سایر ملت ها را نمی دانند و حتی برخی مدیران ما توان ارتباط گیری در حوزه کاری خود را در عرصه بین‌المللی ندارند.

اورعی تاکید کرد: باید چهره‌های شاخص قرآنی را برجسته سازی تجلیل و برندسازی کنیم و به عنوان الگوهای مجسم سبک زندگی اسلامی و قرآنی ارائه دهیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش بر اهمیت ترویج وقف قرآنی در عرصه‌های بین‌المللی تاکید کرد و گفت: این نوع وقف در مالزی جا افتاده و مراسم وقف قرآنی دارند لذا برای قطب قرآنی شدن نیاز است که برای مساعدت خیرین در فعالیت‌های قرآنی فرهنگ سازی شود.