به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ،فرا رسیدن ماه مبارک در مصر مانند بسیاری از کشورهای دیگر عربی و اسلامی رنگ و بوی خاصی به همراه دارد شاید بتوان گفت: ماه مبارک رمضان در مصر نه تنها به عنوان ماهی با ریشه های مذهبی بلکه جشن بزرگ ملی یک ماهه برای مردم مصر به شمار می آید. لذا مردم کشورهای عربی از جمله مصری ها در آستانه شروع ماه رمضان به بهانه فرا رسیدن این ماه مبارک برای یکدیگر پیام تبریک می فرستند و عبارت "رمضان کریم" بین مردم بسیار شایع است. امسال شروع ماه مبارک رمضان در مصر با شروع آن در ایران یکی شده است و دار الفتوای مصر روز پنج شنبه 3/1/1402 را اولین روز ماه مبارک اعلام نمود در زیر اشاره ی خواهم داشت به برخی آداب و سنن مصری ها در ماه مبارک رمضان-شایسته ذکر است که این گزارش همان گزارش سال گذشته با اندکی تغییرات است- 

1-آذین بندی خیابان ها و خانه ها در آستانه ماه مبارک رمضان

مردم مصر چند روز مانده به فرا رسیدن ماه مبارک اقدام به آذین بندی خیابان ها و کوچه ها می کنند این کار بصورت خود جوش و توسط مردم کوچه و بازار انجام می شود آنها از این طریق خوشحالی خودشان را بخاطر فرا رسیدن ماه مبارک رمضان نشان می دهند. 

یکی از سنت های ویژه مصریان در روزهای قبل از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان خرید فانوس است فانوس در قدیم وسیله ای برای روشنایی خانه ها بوده است اما اکنون فقط در ماه مبارک به عنوان زینت و چیزی که از نور و نورانیت حکایت دارد خریداری و در جلوی ساختمان ها و یا در بالکن آپارتمان ها نصب می شود.

 این فانوس ها در قد و اندازه ها و قیمت های مختلف در مکان های خاصی قبل از ماه مبارک عرضه می شود و هر مصری به فراخور قدرت مالی خویش یکی از آنها را تهیه می کند. -مصریان نخستین کسانى بودند که با روشن کردن آن در ماه رمضان آن را به یکى از سنت هاى دیرینه در این کشور تبدیل کردند . فانوس رمضان براى نخستین بار در زمان ( المعز لدین الله فاطمى چهارمین خلیفه فاطمى ) رایج شد ، وآن زمانى بود که المعز لدین الله در پنجمین روز ماه رمضان سال(٣٦٢ق)شبانه وارد قاهره شد-

*نظافت خانه، خرید تنقلات و خشکبار  و پخش بسته های غذایی

مصری ها قبل از شروع ماه مبارک رمضان اقدام به نظافت خانه هایشان کرده و برای سپری کردن شب های این ماه عزیز خشکبار و تنقلات تهیه میکنند. در حقیقت می توان گفت: مصری ها در مواجه با ماه مبارک رمضان همان کاری را انجام می دهند که ما در آستانه عید نوروز انجام می دهیم همچنین توزیع بسته های غذایی معروف به "بسته های رمضانیه" بین اقشار پایین دست جامعه از طرف موسسات دولتی و دینی و برخی اشخاص نیکوکار امر بسیار رایجی در آستانه ماه مبارک رمضان می باشد.

2-دار الافتای مصر مسئول اعلام شروع و پایان ماه مبارک رمضان

اعلام شروع و پایان ماه مبارک رمضان در مصر بر عهده مرکز دار الفتوای مصر می باشد این مرکز در پایان ماه شعبان گروه های را برای رصد و رؤیت هلال ماه رمضان به اقصی و نقاط کشور می فرستد و به مجرد رصد هلال، دار الفتوا آن را اعلام می کند و به همین مناسبت مراسم جشنی در این مرکز برگزار و تلویزیون رسمی مصر نیز آن را بطور مستقیم پخش می کند. ذکر این نکته ضروریست که دار الفتوای مصر گفته علماء نجوم در باره شروع ماه رمضان را بر اساس حسابات فلکی رد نمیکند اما مفتیان دار الفتوا می گویند: باید در آخرین شب ماه شعبان هلال ماه رمضان رؤیت شود تا بتوان شروع ماه مبارک رمضان را اعلام کرد.

3- نماز تروایح سنت مؤکد و اهتمام مصریان به برپایی آن

نماز تراویح در ماه مبارک رمضان در فرهنگ کشورهای عربی بویژه مصری ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است به همین خاطر مصری ها از همان شب اول ماه مبارک بشکل گسترده در مساجد حضور پیدا کرده و پس از نماز عشاء نماز تراویح را اقامه می کنند. تقریبا این نماز در همه مساجد مصر با حضور تعداد زیادی از نمازگزاران برگزار می شود و بین هر چهار رکعت، امام به مدت یک ربع به وعظ و سخنرانی می پردازد. مصری ها در طول ماه مبارک سعی می کنند یک ختم قرآن در نماز تراویح داشته باشند. 

نماز تهجد:در دهه آخر ماه مبارک، نماز تهجد هم به نماز تراویح اضافه می شود(تقریبا همان نماز شب در فرهنگ شیعیان است) از نظر اهل سنت میتوان نماز تهجد را نیز به جماعت خواند و آن نمازی است که از نیمه شب تا نزدیک سحر(از 1:30 تا 3:15) اقامه می کنند.

4-حضور گسترده مردم در نماز جمعه در ماه مبارک 

در ماه مبارک رمضان مردم بطور گسترده در نماز جمعه شرکت می کنند شایسته ذکر است که در مصر نماز جمعه در بیشتر مساجد برگزار می شود و اینگونه نیست که نماز جمعه فقط در یک مکان خاص در شهر اقامه شود البته مساجد بزرگ و معروف مثل مسجد الازهر و عمرو بن العاص درقاهره و مسجد قائد إبراهیم در اسکندریه نسبت به دیگر مساجد شلوغ تر می شود به نحوی که پلیس خیابان ها را برای اقامه نماز جمعه می بندد.

5-باز بودن شبانه روزی درهای مساجد در ماه مبارک و برپایی حلقه های تلاوت و آموزش قرآن 

از ابتدای ماه مبارک در بیشتر مساجد بعد از نماز صبح، امامان جماعت که منصوب از طرف وزارت اوقاف هستند اقدام به برگزاری حلقه های قرائت قرآن و تصحیح رو خوانی می کنند و بعد از نماز عصر نیز به کودکان و نوجوانان آموزش قرائت قرآن داده می شود. مردم روستا های مصر نیز  به طور معمول در این ماه شیخی را به روستا دعوت می کنند تا برای آنها روزی یک جزء قرآن تلاوت کند. و آنها را با احکام آشنا نماید. در ماه مبارک رمضان درهای مساجد در طول روز و تا بعد از نماز عشاء باز است. و در دهه آخر نیز مساجد تقریبن در طول شبانه روز باز می باشند.

6- اعلام وقت افطار و خوردنی ها و نوشیدنی های مردم مصر در ماه مبارک.

در زمان های قدیم حکومت مصر برای اینکه روزه داران متوجه وقت افطار شوند گلوله توپی شلیک می کرد اما اکنون بیش از بیست سال است که دیگر گلوله توپی شلیک نمی شود اما اعلان وقت افطار از طریق پخش صدای شلیک گلوله توپ در تمام شبکه های رادیویی و تلویزیونی انجام می شود. مصری ها به طور معمول به محض شنیدن صدای توپ روزه شان را با شربت خنکی(مثل شربت تمر هندی، خشاف، عرقسوس، کرکدیه، قمر الدین) باز می کنند زیرا آنها با استناد به حدیثی از پیامبر(ص) که می فرماید: «لا تزال امتى بخیر ما عجلت الفطور» معتقدند در باز کردن روزه باید عجله کرد سپس نماز مغرب را خوانده و بعد از نماز غذا می خورند آنها بطور معمول پس از نماز عشاء شیرینی جات می خورند. 

مصری ها عادت دارند که برای ماه مبارک خوردنی ها و آشامیدنی های بسیاری در خانه ذخیره کنند بخصوص آن قسم از خوردنی هایی که مخصوص ماه مبارک است. آجیل ،کشمش ، لواشک و  پودر نارگیل از جمله چیزهایی هستند که تقریبن در خانه همه مصری ها در این ماه موجود است. برخی از مردم مصر، لواشک را قبل از افطار، چند ساعت در آب میگذارند و چند دقیقه قبل از افطار از آن یک نوع نوشیدنی درست می‌کنند و بعد افطار می نوشند.

7- رونق دید و بازدید در ماه مبارک رمضان

مردم مصر در ماه مبارک رمضان به صله رحم اهمیت زیادی می دهند و در این ماه بسیار به خانه یکدیگر می روند. خانواده های بزرگ در این ماه بر سر یک سفره جمع می شوند و تا پاسی از شب بیدار می مانند. روز اول ماه مبارک، روز خانواده هاست ، یعنی بزرگ خانواده افراد خانواده اش را به افطار دعوت میکند، لذا به این ماه (شهر اللمة) میگویند یعنی ماهی که همه را دور هم جمع می کند. خانواده های مصری گاهی در این شب ها به صورت دسته جمعی از خانه خارج شده و به تفریح گاه ها و یا رستوران ها برای صرف شام می روند در ماه مبارک خیلی از مردم تا سحر بیدار هستند و مراسم سحری خوری در رستوران ها و هتل ها انجام می شود. مصری ها عادت دارند که سحرها "فول(باقالی)" بخورند زیرا معتقدند باقالی سنگین و دیر هضم است لذا جلوی احساس گرسنگی در طول روز را می گیرد.

9- سفره های افطاری(موائد الرحمان) در ماه مبارک رایج است

نیکو کاران مصری عادت دارند که در ماه مبارک سفره های افطاری(موائد الرحمان) در خیابان ها و مکان های مشخص و گاهی در خانه هایشان پهن کنند و از روزه داران پذیرایی نمایند انجام این کار به اندازه ای مورد اهتمام است که گاهی در یک خیابان چندین سفره افطار پهن می شود و با برنج و گوشت و دیگر غذاها از روزه داران پذیرایی می شود گاهی تعداد روزه دارانی که بر سر یک سفره می نشینند به بیش از هزار نفر می رسد. 

10- برگزار نکردن مراسم ازدواج و خودداری از درگیری و نزاع در ماه مبارک

مصری ها در ماه مبارک مراسم ازدواج برگزار نمی کنند همچنین آنها بخاطر حرمت ماه مبارک تلاش میکنند در این ماه با یکدیگر درگیر نشوند و در توجیه اینکار به حدیثی که می گوید: «إذا سبّک أحد أو شتمک فی رمضان فقل إنی امرء صائم» اگر کسی تو را در این ماه سب و شتم کرد و ناسزا گفت: بگو که من روزه هستم و از درگیری و نزاع با او بپرهیز. استناد میکنند. مصری ها در طول ماه مبارک این دعا را « اللهم انک عفو کریم تحب العفو فاعف عنی» -خداوندا تو بخشنده و کریم هستی و گذشت و عفو را دوست داری پس از من درگذر – بسیار می خوانند.

11-"مسحراتی "

وجود"مسحراتی"(کسی که سحرها جار می زند تا مردم برای خوردن سحری خواب نمانند) از دیگر سنت های قدیمی مصری ها در ماه مبارک بود که دیگر کمتر به آن توجه می شود حضور مسحراتی در سحر ها برای بیدار کردن روزه داران است در روزگاران نه چندان دور به هنگام سحر، شخصی که در میان عموم مردم مصر به "مسحراتی" معروف بود هنگام سحر با کوبیدن بر طبلی که بر دوش انداخته و در خیابان ها و کوچه های شهر پرسه می زد مردم را برای خوردن سحری از خواب بیدار می کرد البته حضور مسحراتی در کوچه و خیابان اگر چه دیگر در شهرهای بزرگ رواج ندارد اما در شهرهای کوچک و روستا های مصر هنوز این سنت پا برجاست.

12-درست کردن بیسکویت خانگی، کحک، فایش،بى تى فور، غوریبة 

از بیستم ماه مبارک رمضان به تدریج میهمانی دادن و به میهمانی رفتن کم می شود زیرا خانم ها شروع به درست کردن شیرینی هاى عید فطر در خانه می کنند. البته درست کردن شیرینی در منزل متعلق به طبقات ضعیف و متوسط جامعه مصر است. در روزهای پایانی ماه مبارک خانم هاى فامیل و همسایه‌ها دور هم جمع میشوند و به کمک یکدیگر شیرینی های خوشمزه مانند بیسکویت ، کحک، فایش،بى تى فور، غوریبة برای عید فطر درست می کنند. وقتی کار پخت شیرینی به پایان رسید بطور معمول از این شیرینی‌ها برای دخترانی که تازه ازدواج کرده و به خانه بخت رفته اند، و همچنین برای همسایه‌هایی که امکان درست کردن شیرینی را نداشته اند فرستاده می شود. بیشتر ثروتمندان به جای پخت شیرینی در منزل، این نوع شیرینی‌ها را برای عید فطر از قنادی‌ها می خرند.

 پس از درست کردن شیرینی، نوبت به خانه تکانى ، و خریدن لوازم خانه و لباسهاى جدید برای عید سعید فطر می‌رسد.

13-پرداخت زکات فطره

مصری ها در شب آخر ماه بر اساس اعلام دارالفتوا زکات فطره خود را می پردازند و از این محل مقدار زیادی مواد غذایی خریداری و جمع آوری می شود مردم مصر زکات خودشان را به جمعیت های خیریه و یا به اشخاصی مانند شیخ الازهر پرداخت می کنند تا آنها آن را دربین فقرا تقسیم کنند. 

14-پخش سریال های تلویزیونی در ماه مبارک 

در دهه های اخیر شروع ماه مبارک رمضان مصادف است با پخش سریال های جذاب تلویزیونی، کشور مصر از دیر باز یکی از کشورهای پیشرو عربی در ساخت و تولید فیلم بوده است لذا بسیاری از کانال های تلویزیونی مصر در این ماه در رقابت با یکدیگر با پخش سریال های جذاب تلاش دارند تا تماشاگران بیشتری را جذب نمایند. امسال نیز بیش از 25 سریال تلویزیونی برای ماه مبارک ساخته شده و پخش آنها از ابتدای ماه مبارک شروع می شود

اهمیت دادن به حرمت ماه مبارک رمضان: 

در مصر در ایام ماه مبارک خبری از گشت ارشاد و یا صدور اطلاعیه های تند و تیز از جانب دستگاه قضایی در موضوع برخورد با روزه داران نیست و بیشتر رستوران ها نیز در طول روز باز است اما مردم مصر حتی آنها که روزه نیستند تلاش میکنند حرمت این ماه را حفظ کرده و از روزه خواری علنی بپرهیزند. به همین خاطر به ندرت می توان در روزهای ماه مبارک فردی را در خیابان مشاهده کرد که اقدام به روزه خواری کند.