در این رویداد ادبی سخنرانان به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی «لیلی و مجنون نظامی و «مجنون و لیلی» در روایت‌های عربی این داستان و همچنین معرفی زندگانی و آثار حکیم نظامی، سیری در افکار نظامی، پارسایی و زهد حکیم نظامی، حکمت و همه جانبه بودن علوم در حکیم نظامی، بررسی افکار صوفیانه اشعار نظامی، توجه به فرهنگ عامیانه در اشعار نظامی و محبوبیت و علاقه عامه به آثار حکیم نظامی به ایراد سخنرانی پرداختند.

سرپرست رایزنی فرهنگی در این نشست با اشاره به اینکه روز ۲۱ اسفند مصادف است با روز گرامیداشت مقام و منزلت نظامی گنجوی اختر درخشنده و تابناک آسمان ادب پارسی ایرانی، گفت: تجلیل از شاعران و احیای اشعار و آثار آنها و همچنین مطالعه میراث ادبی و تبلیغ و انتقال اندیشه های این شخصیتهای بزرگ مشرق زمین به نسل های آتی یکی از مهم ترین وظایف رایزنی فرهنگی است، چرا که مؤلفه‌ها و آموزه های مشترک فرهنگی و ادبی از ویژگی هایی است که خداوند متعال در نهاد بشر قرار داده است تا از آن بهره ببرد، مفاهیمی که در بطن اشعار مفاخر ادبی و فرهنگی همانند نظامی گنجوی وجود دارد، مفاهیمی است قابل ستایش و تامل و نشان ‌‌دهنده عمق هویت انسانی است که باید به آن افتخار کرد.

سرپرست رایزنی فرهنگی در سوریه ضمن تشکر و قدردانی از شرکت کنندگان در این نشست، علاقه و حضور اقشار مختلف جامعه سوریه بویژه جوانان در محافل ادبی، فرهنگی و هنری رایزنی فرهنگی و مشارکت آنها را در چنین برنامه هایی مایه مباهات و زمینه ساز آشنایی بیشتر آنها با مشاهیر و مفاخر ادبی و میراث فرهنگی غنی و باشکوه ایران دانست.

خانم جمانه ربیع نیز در سخنان خود با تقدیر از تلاشهای رایزنی فرهنگی ایران در برگزاری این نشست، گفت: این اقدام گام مهمی در شناساندن اندیشه‌های عرفانی، فلسفی و ادبی نظامی به علاقه مندان بویژه دانشجویان زبان و ادب فارسی است.

 وی با تشریح ویژگی های شعر نظامی و همچنین با اشاره به برخی از ابیات و اشعار وی، توجه به عظمت ایران و عدالت ایرانی را از مهمترین عناصر محتوای شعری او عنوان کرد و اظهار داشت: نظامی چنان دلباخته ایران بود که تمام آثارش بیان فرهنگ و هنر و موسیقی و روایت های ایران کهن است و از این روست که فریاد ایران خواهی او را در ابیاتی چون «همه عالم تن است و ایران دل نیست گوینده زین قیاس خجل» به روشنی می بینیم.

خانم ربیع در ادامه گفت: با ظهور نظامی گنجوی، ادبیات فارسی در نوع داستان عاشقانه به حدّ اعلای کمال خود رسید، وی چند داستان معروف زمان خود را به نظم درآورد و هنرنمایی های این شاعر تا بدانجاست که اکثر سرایندگان منظومه های عاشقانه، دانسته یا ندانسته، تحت تأثیر سبک و شیوه داستان پردازی او قرار گرفته اند.

وی با اشاره به ادبیات تطبیقی و مقایسه سرایش عاشقانه لیلی و مجنون نظامی گنجوی و «مجنون و لیلی» در روایت‌های عربی این داستان بیان کرد: همانگونه که می دانید ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از تاریخ ادبیات است که به مطالعه پیوندهای تاریخی ادبیات ملی یک کشور یا ادبیات دیگر کشورها می‌پردازد و نشست ما امروز در خصوص یکی از منظومه های درخشان نظامی «لیلی و مجنون» است، که در آن به بررسی عشق عذری عربی تا عشق صوفیانه در ادبیات فارسی پرداخته است، عشق صوفیانه ‌گونه‌ای از عشق عذری که تحت تأثیر عوامل دینی و فلسفی دگرگون شده، قرار گرفته است، وی عشق بی تابانه ای را به تصویر می کشد که جهانی متفاوت را برای عاشق پیشه و معشوق خلق می کند؛ جهانی که در آن عاشق می پذیرد که با قدم گذاشتن در راه عشق ابتدا باید از من درونی خود بگذرد و معشوق در پایان با مرگ خود خواسته، با دنیای مادی ای وداع می کند که در آن دیگر اثری از دلدارهایش نیست.

وی درپایان سخنان خود ضمن قرائت و تحلیل گزیده‌ای از ابیات لیلی و مجنون نظامی گنجوی به بیان جذابیت‌های ادبی و محتوای عمیق نوشته‌های این شاعر پرآوازه پرداخت و سبک شعر او را نمونه و منحصر بفرد عنوان کرد.

خانم امینه بربار به عنوان سخنران بعدی این مراسم ضمن توضیح درباره زندگی نظامی گنجوی و آثار او، حاضران را با داستان ها و برخی نکات نغز در اشعار این شاعر بزرگ آشنا کرد و گفت: حکیم ابومحمد الیاس بن یوسف نظامی گنجوی شاخص ترین شاعر پارسی گو در سرایش منظومه های غنایی و ستاره درخشان ادب فارسی در سده ششم هجری و یکی از متفکران، فیلسوفان و اندیشمندان بزرگ زمانه خود بوده که آثاری شگفت انگیزی و فراموش نشدنی در تاریخ و فرهنگ مشرق زمین برجای گذاشته است.

استاد زبان فارسی دانشگاه دمشق افزود: منظومه «لیلی و مجنون» مشهورترین داستان عشقی کلاسیک در ادبیات اسلامی است که نظامی در تنظیم آن به منابع عربی توجه داشته و منظومه‌ای گرانبها و بی‌نظیر با چهار هزار بیت پدید آورده است.

وی با بیان اینکه عشق انسانی راه اصلی دستیابی به عشق الهی است، گفت: نبوغ توصیف در شعر نظامی به حدی است که از مرزهای زمان و مکان عبور کرده و طریق عاشق شدن، نقطه گذر از خویشتن و به تمامی در معشوق غرقه شدن، آزمون هایی که عشاق حقیقی باید از سر بگذرانند تا به خلوص در عشق برسند، شب های تنهایی و خلوت و رنج معشوق و مناجات و ناله او به وضوح از سوی وی طرح شده که گویی خود قیس بن الملوح بوده است.

خواندن مقالات و اشعاری از این شاعر بلند آوازه ایرانی توسط حاضران یکی دیگر از بخش های این مراسم بود که بسیار مورد استقبال قرارگرفت و مراسم به یاد ماندنی را برای آنان رقم زد. این مراسم با پرسش و پاسخ و بیان نقطه نظرات حاضران به پایان رسید.