به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نشست «مخاطب شناسی ادبیات فارسی در کشورهای انگلیسی زبان» به میزبانی و همت مرکز ساماندهی ترجمه ونشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی روز جمعه 22 اردیبهشت‌ماه برگزار شد و صاحب نظران بر این موضوع توافق داشتند که برای تاثیر پذیری و بازدهی بیشتر در ترجمه اثار فارسی به انگلیسی، شناخت جغرافیای مخاطب ضروری است.

در این نشست احسان عباسلو، مدرس و مترجم، کریم شنی، کارشناس مباحث نقد و ترجمه و امیر بیک محمدی، مدیر آژانس ادبی تماس و دبیر جلسه درخصوص«مخاطب شناسی ادبیات فارسی در کشورهای انگلیسی زبان» برای علاقمندان سخنرانی کردند.

در ابتدای این نشست، امیر بیک محمدی، مدیر آژانس ادبی تماس و دبیر جلسه در سخنانی پیرامون مخاطب شناسی ادبیات فارسی در کشورهای انگلیسی زبان گفت: برقراری ارتباط با مخاطب از دیرباز مد نظر گروه‌‎ها‎ی سیاسی، فرهنگی و تجاری بوده است. در این خصوص، شناخت دقیق از مخاطب نقش مهمی را در چگونگی ارتباط با مخاطبان ایفا‎ می‎‎‌کند، زیرا به گوینده و یا ناشر و مترجم کمک‎ می‌‎‎کند تا براساس خواست، نگرش، ارزش‌‎ها‎ و علایق مخاطبان به امر انتشار محتوا بپردازد.

مدیر آژانس ادبی تماس در ادامه سخنان خود با اشاره به این که مخاطب شناسی علمی است برای تسهیل تمام مراودات روزه مره برای بازدهی بیشتر محصولات فرهنگی و غیر فرهنگی،عنوان کرد: مخاطبان همه در یک طیف و یا یک گروه خاص دسته بندی نمی‌شوند، بلکه ویژگی‌ها‎ی زیستی، ذهنی و عاطفی آنها با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل بدون آگاهی و شناخت درست از این شرایط نمی‌توان تاثیرات مورد خواست را بر ذهن مخاطب بر جای نهاد.

وی با تاکید بر مخاطب شناسی و ذائقه آنها در خارج از کشور افزود: در مناطق مختلف جهان، فرهنگ‏‌ها‎ و آداب و رسوم متفاوتی وجود دارد.یعنی باید به اقلیم و موقعیت انسانی وزندگی مخاطبان خودمان توجه ویژه نماییم. در واقع آداب و رسوم هر قومیت و یا گروه جزئی از ویژگی‌‏ها‎ی شخصیتی آنها به شمار‎ می‎‎رود. لذا شناخت این قسم اهمیت زیادی دارد.

عباسلو هم در سخنانی، ضمن تشکر از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای برگزاری این نشست ضروری در حوزه مخاطب شناسی و حمایت از طرح تاپ برای مترجمین داخلی عنوان کرد: مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یکی از مراکز مهم و حساس برای نظارت بر ترجمه های زبان فارسی به دیگر زبان های پر مخاطب دنیاست که با این مرکز همکاری می کنند.

وی ادامه داد: طرح تاپی که در مرکز ساماندهی ترجمه ونشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در چند سال اخیر برای مترجمان و ناشران مطرح شده است، توضیح روشنی برای ریل گذاری و مخاطب شناسی صحیح از ترجمه های اثر گذار برای مخاطبان در خارج از کشور است.

اهمیت مخاطب شناسی در جوامع مختلف

این مدرس و مترجم زبان انگلیسی با اشاره به اهمیت مخاطب شناسی و تهیه خوراک مناسب برای آنها در سخنانی اظهار داشت: بررسی و برگزاری این نشست ها خیلی خوب است و از مرکز ساماندهی ترجمه و نشر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای این موضوع و این نشست تشکر می کنم . ما اینجا هستیم تا با کمک یکدیگر موضوع مخاطب شناسی را آسیب‌شناسی کنیم ؛ به ویژه برای ترجمه هایی که مخاطبشان کشورهایی انگلیسی زبان است.

عباسلو در ادامه سخنان خود مطرح کرد: یکی از مشکلاتی که تا کنون وجود داشته است این است که بدون در نظر گرفتن مخاطب اقدام به نشر و تالیف کتاب ها به زبان انگلیسی کرده ایم. یعنی چرا ما باید این نوع را ترجمه ها راعرضه کنیم و به کجا عرضه کنیم؟ آیا این نیازهایی که من می خواهم انجام دهم مربوط به ضعف نیازهای داخلی است که باید انجام دهم؟ متاسفانه مترجم بررسی و تحقیق نکرده است که ترجمه‌ای که انجام می دهد برای کدام طیف از افراد جامعه است و برای کدام منظقه جغرافیایی است.

وی در عین حال، خاطرنشان کرد: امروز مسئله اصلی برای بازاریابی کتاب است. صرف نظر از این که برای ماهیت مخاطب شناسی چه کتابی را بخوانیم و تولید کنیم و برد اقتصادی و فرهنگی آن نیز برای ناشر چقدر اهمیت دارد. چه بسا می توانیم بعد فرهنگی را در دل بعد اقتصادی به وجود بیاوریم. بنابراین امروزه در بحث بازاریابی موضوع مخاطب محوری را می توانیم دنبال کنیم. این موضوع می‌تواند مخاطب شناسانه و مخاطب محور باشد و طبیعتاً به تناسب آن نیازها کالاهای خودمان را یا تولید کنیم و همین فعل و انفعالات را باید برای مخاطبان در بازار مصرف پیدا کنیم.

این مدرس با اشاره به اینکه در موضوعی که اکنون برای این نشست در نظر گرفته شده است کلمه ترجمه وجود ندارد، یعنی ما می توانیم آثار فارسی خودمان را برای مخاطب، هرکس باشد و در هر مکانی که باشد عرضه و توزیع کنیم، گفت: یعنی ما در خارج از کشور مخاطبانی داریم که ایرانی هستند؛ پس بازار هدف شما میتواند ایرانی ها نیز باشند که به زبان فارسی صحبت می‌کنند آنها هم مهاجر هستند. مهمترین قشری که می‌تواند از کالاهای ما استفاده کند و موضوع مورد مخاطب ما باشد نسلی است که از دل مهاجرین ایرانی در خارج از کشور به وجود می‌آید. چون آنها تغییرات زبانی را در داخل خودشان و در کشوری دیگر انجام می‌دهند. آنها در فرهنگی دیگری به دنیا آمده اند و در آن فرهنگ نیز رشد می کنند و به بالندگی می رسند طبیعتاً نباید موضوعات فرهنگی آنها با سرزمین مادری‌شان تفاوت داشته باشد. لذا ما می‌توانیم در خارج از کشور آثار فرهنگی برای مخاطبان خودمان داشته باشیم که متناسب با ذائقه فرهنگی آنها باشد.

وی افزود: فرزندان مهاجرین در خارج از کشور فرصتی هستند برای ما که از طریق ترجمه آثار فارسی به زبان انگلیسی فرهنگ ما را نیز در جامعه خارج از کشور بسط وتوسعه دهند و این موضوع بسیار مهم وجود دارد که نسبت به نسل دوم مهاجرین در خارج از کشور احتمالا آنچه زبان مادری شان را فراموش کنند، بسیار وجود دارد و این کتاب‌هایی که از زبان فارسی به زبان انگلیسی و آن هم مفید می تواند ترجمه توزیع و تولید شود، در خارج از کشور برای این مهاجرین نسل دوم می‌تواند بسیار اهمیت و مورد استفاده قرار گیرد.

عباسلو عنوان کرد: موضوع بسیار مهمی وجود دارد که نسل دوم مهاجرین در خارج از کشور احتمالا آنچه زبان مادری شان را فراموش کنند بسیار وجود دارد و این کتاب هایی که از زبان فارسی به زبان انگلیسی ترجمه و توزیع می شود در خارج از کشور برای این مهاجرین نسل دوم می‌تواند بسیار بااهمیت و مورد استفاده قرار گیرد. طبیعتاً این مهاجرین نسل دوم می توانند بسیاری از کلمات و لغاتی که در زبان فارسی به کار می رود و در زندگی روزمره استفاده می شود به زبان انگلیسی ترجمه شود و همین کلمات می تواند در آن فرهنگی که مهاجرین در آن زندگی می کنند گسترش پیدا کند و به نوعی این ترجمه ها به مخاطب شناسی ما در خارج از کشور کمک می‌کند.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت ربان انگلیسی در جهان گفت: باز هم در خارج از کشور افراد دیگری وجود دارند که به عنوان نسل سوم ما قلمداد می‌شوند ودانشجویان ایرانی هستند که در دانشگاه‌های خارج از کشور مشغول به تحصیل هستند. اکنون موضوعی که برای ما بسیار اهمیت دارد موضوع ترجمه و مخاطب‌شناسی است.

این مدرس و مترجم زبان انگلیسی تاکید کرد: برای دسترسی به این مخاطبان باید مخاطب شناسی خودمان را بیشتر کنیم که چه موضوعات و نیازهایی را برای آنها در نظر بگیریم تا بتوانیم تولید و ترجمه خود را به آن سمت هدایت کنیم. در دنیا چندین مخاطب داریم. مخاطب محاوره ای ، مخاطب مشاوره ای و مخاطب موضوعی و موردی داریم و اینها مخاطبانی هستند که ما با آنها سر و کار داریم و اصطلاحاً در جامعه بین الملل به آن مخاطب موردی میگویند .یعنی ما می توانیم با مخاطبان موردی و ثبت نامی به دادوستد موردی و محاوره ای بپردازیم و می‌توانیم نیازهایشان را برآورده سازیم .

وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم امروزه در ترجمه آثار خودمان به مسائل روحانی روانی و عرفان اسلامی روی بیاوریم برای مخاطبان خودمان در خارج از کشور بسیار کارمهم و موردی انجام داده ایم.زیرا سرگشتگی انسان معاصر در این قرن را به طور وضوح می بینیم می توانیم به مخاطب جامعه خود را در خارج از کشور بشناسیم و متناسب با نیاز و خوراک ذهنی که الان وجود دارد آثار عرفانی اسلامی و آثاری که بتواند مخاطب را برای ما جذب کند بسیار مهم خواهد بود.

شایان ذکر است، غرفه مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سالن ملل، طبقه همکف، راهرو اصلی، مجموعاً با 200 عنوان کتاب ترجمه شده در دوسال اخیر، آماده پذیرایی از بازدید کنندگان و مخاطبان در حوزه نشر بین‌الملل است.

انتهای پیام/