به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه، گروهی ١۵ نفره از متخصصان انجمن مرمت‌گران روسیه با میزبانی پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به ایران سفر کرده و در برنامه‌های بازدید از برخی سایت‌های باستان‌شناسی کشورمان و کنفرانس «تبادل تجربیات حفاظت و مرمت در ایران و روسیه» شرکت کردند.

مرمت‌گران روسیه در این سفر با هدف توسعه تعاملات با همتایان ایرانی خود، از ١٢ مهرماه برای سفری ٧ روزه به ایران سفر کردند و ضمن بازدید از برخی آثار و ابنیه تاریخی کشورمان، با روش‌های مرمت ایرانیان به استناد آثار شاخص تاریخی استان‌های اصفهان و فارس، از نزدیک آشنا شدند.

طی این بازدید، مرمتگران روسیه در کنار آشنایی ملموس با نحوه حفاظت و مراقبت از آثار معماری و محوطه‌های باستانی و بافت‌‌های تاریخی، در نشست کارگاهی در تخت جمشید شرکت و با حضور در دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان ضمن بازدید از کارگاه‌‍‌‌ها و آزمایشگاه‌های این مرکز با اساتید و دانشجویان گفت‌وگو کردند.

متخصصان انجمن مرمت‌گران روسیه در ادامه این سفر، 17 مهرماه در کنفرانس بین‌المللی «تبادل تجربیات حفاظت و مرمت در ایران و روسیه» شرکت کرده و با همتایان خود تبادل نظر و تجارب تخصصی در این عرصه را با یکدیگر به اشتراک گذاشتند.

در این رویداد علمی فرهنگی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی اظهار داشت: من به عنوان یک باستان‌شناس همواره مرمت‌گران را به عنوان پزشکانی می‌بینم که می‌توانند از میراث کهن سرزمینی خود حفاظت و صیانت کرده و آن را برای نسل آینده حفظ کنند.

وی ادامه داد: بی‌شک می‌دانید که همکاران روس‌تبار ما در گذشته تلاش‌های زیادی برای شناسایی فرهنگ و تمدن ایرانی داشته‌اند و ما ایران‌شناسان بزرگ روسی را در گذشته و امروز داشته‌ایم و امیدواریم در آینده همکاری‌های جدی در این رشته برقرار شود تا بتوانیم میراث‌فرهنگی هر 2 کشور را با کمک یکدیگر حفاظت کنیم.

مصطفی ده‌پهلوان در پایان با درود به ایران‌شناسان روسی از جمله ولادیمیر مینورسکی، ایگور میخایلوویچ دیاکونوف، میخاییل سرگیویچ ایوانف، ولادیمیر گریگوریویچ لوکونین، خطاب به هیأت مرمت‌گران روسیه گفت: امیدوارم سفر به ایران برای شما تجربه خوبی باشد و در آینده شاهد حضور همکارانمان در روسیه باشیم تا آنها هم بتوانند طی بازدید‌های میدانی تجربه‌های لازم را از مجموعه‌ها و محوطه‌های تاریخی شما بدست آورند.

راه‌اندازی مرکز مرمتی در جنوب سنت‌پترزبورگ

تاتیانا چرنیایوا، رئیس انجمن مرمتگران روسیه نیز در این نشست با اشاره به راه‌اندازی مرکز مرمتی در جنوب سنت‌پترزبورگ گفت: مرمت‌گران حاضر در این نشست از شهرهای مختلف روسیه در این کنفرانس شرکت کرده‌اند و ما امیدوار هستیم در آینده نزدیک هیاتی از مرمت‌گران ایرانی نیز جهت تعاملات و همکاری‌های بیشتر به روسیه سفر کنند.

در نخستین نشست از پنل‌های تخصصی کنفرانس بین‌المللی «تبادل تجربیات حفاظت و مرمت در ایران و روسیه»، جایگاه انجمن مرمت‌‌گران روسی در نظام حفاظت از میراث ‌فرهنگی فدراسیون روسیه، دستاوردهای حفاظتی منظر فرهنگی و ارگ تاریخی بم و سنت‌پترزبورگ به عنوان یک میراث جهانی، صاحب‌نظران به ارائه مقاله و تجارب تخصصی خود پرداختند.

تاتیانا چرنیایوا، رئیس انجمن مرمت‌گران روسیه نیز با معرفی انجمن به عنوان بستری برای تعامل بین تمام بخش‌ها و نظام مرمتی روسیه، به تشریح اهداف و کارکردهای آن پرداخت. وی با تشریح نظام حفاظت از میراث ‌فرهنگی در روسیه شامل قوانین مربوط به آن، ساختار ارگان‌های حفاظت از بناهای تاریخی، انواع اقدامات، روش‌های اجرایی آنها و تامین مالی، مسائل و چالش‌‌ها در حوزه حفاظت از میراث ‌فرهنگی پرداخت.

الکسی میخائیلوف، نایب رئیس کمیته کنترل دولتی استفاده و حفاظت از بناهای تاریخی و فرهنگی سنت پترزبورگ با اشاره به محیط تاریخی سنت‌پترزبورگ گفت: سنت‌پترزبورگ بیانگر تعاریف زیادی از جمله یک شهر نمونه، یک پایتخت فرهنگی، بزرگترین مجموعه برنامه‌ریزی شهری تاریخی روسیه، یک شهر-بنای تاریخی و یک کلان شهر مدرن است.

میخائیلوف با اشاره به اینکه وظیفه متخصصان؛ حفظ ویژگی‌های برجسته تاریخی سنت‌پترزبورگ و انتقال آن به نسل‌های بعدی است افزود: دستیابی به این هدف نه تنها از طریق مرمت آثار، بلکه از طریق حفظ کل و یکپارگی چشم‌انداز تاریخی امکان‌پذیر است که برای این منظور محدودیت‌های قانونی و برنامه‌های دولتی متعددی در سنت‌پترزبورگ به تصویب رسیده است.

در ادامه، دستاوردهای حفاظتی منظر فرهنگی و ارگ تاریخی بم بعد از زلزله 1382 شهر بم توسط اسکندر مختاری پژوهشگر و عضو هیات علمی بازنشسته پژوهشگاه و ملیحه نوروزی دکترای مرمت و حفاظت شهری و عضو هیات راهبری پایگاه میراث جهانی بم تشریح شد.

اسکندر مختاری با اشاره به دستاوردهای حفاظتی منظر فرهنگی و ارگ تاریخی بم بعد از زلزله سال 1382 شهر بم افزود: بم پیش از زلزله تعریف یک شهر باستانی و ایرانی را در خود داشت اما پس از وقوع زلزله، با کمک یونسکو شهر و منظر فرهنگی بم و نه ارگ، همزمان در میراث جهانی و میراث در خطر به ثبت رسید بنابراین نه تنها بعد از زلزله مسئول نگه داشتن شهر کهن بم شدیم بلکه کل شهر و منظر را باید حین بازسازی حفظ می‌کردیم.

ملیحه نوروزی نیز در ادامه گفت: با وقوع زلزله بم علاوه بر مرمت‌های صورت گرفته در سال‌های پیش از زلزله، تمام آنچه به ما به ارث رسیده بود تخریب شد، ولی در عین اینکه ما یک اثر ارزشمند را تقریبا از دست دادیم، فرصت‌های مطالعاتی بیشتری برایمان فراهم شد. او با اشاره به اینکه بعد از وقوع زلزله بم، فرصت‌های باستان‌شناسی این امکان را فراهم کرد لایه‌های تاریخی ناشناخته و روش‌های اجرایی جدید بررسی و شناسایی شوند تصریح‌کرد: در این 20 سال که از وقوع زلزله بم می‌گذرد حفاظت، مرمت و بازسازی را بر اساس آنچه که به عنوان دانشی نو، زلزله برایمان فراهم کرد انجام دادیم و گویی زلزله کمک کرد که تکنیک‌ها را بشناسیم و اصول را بهینه‌سازی کنیم.

در دومین نشست از پنل‌های تخصصی کنفرانس بین‌المللی«تبادل تجربیات حفاظت و مرمت در ایران و روسیه»، حفاظت و معرفی یادمان‌های معماری و باستان‌شناسی دوره گلدن هورد/ حفاظت و باززنده‌سازی میراث تاریخی و معماری مجموعه برج‌های جمهوری چچن فدراسیون روسیه/ پژوهش، مستندنگاری و حفاظت از میراث سنگی در پارسه به بحث گذاشته شد.

سوتلانا پرسووا، مدیر مرکز تحقیقات معماری و مرمت، دانشیار گروه مرمت، بازسازی میراث معماری و مبانی معماری دانشگاه دولتی معماری و مهندسی کازان با تشریح موضوع حفاظت و معرفی یادمان‌های معماری و باستان‌شناسی دوره گلدن هورد گفت: معماری شهرهای گلدن هورد که در مدت زمان کوتاهی پدید آمد و با فروپاشی دولت به همان سرعت از بین رفت، منعکس کننده فرآیندهای فرهنگی جهانی است.

وی افزود: یک بنای تاریخی منحصر به فرد، که شامل سازه‌های معماری حفظ شده این دوران است، مجموعه تاریخی و باستان شناسی بولگار است که در فهرست میراث‌فرهنگی و طبیعی جهانی یونسکو گنجانده شده است.

پرسووا تصریح کرد: این سایت شاهدی استثنایی بر قدرت و کیفیت تمدن بولگار است که در قرن 10-15 بر منطقه رودخانه ولگا تسلط داشت و این گزارش به معرفی ویژگی‌های بناهای دوره گلدن هورد در قرن 13 تا 14میلادی در قلمرو شهرک بولگار، روش‌های حفاظت از آنها و رویکردهای ارائه پرداخته است.

در ادامه، تامیرلان سولتاگیرف مرمتگر ارشد بنا، حفاظت و باززنده‌سازی میراث تاریخی و معماری مجموعه برج‌های جمهوری چچن فدراسیون روسیه را به بحث گذاشت و به ارائه آمار اشیاء مجموعه‌ برج‌های تاریخی و معماری جمهوری چچن و همچنین، نتایج کارهای انجام شده توسط شرکت «میر» در خصوص حفظ آثار میراث‌ فرهنگی مجموعه‌ برج‌های جمهوری چچن پرداخت.

در سومین نشست از پنل‌های تخصصی کنفرانس، مرمت برج چخوف رودخانه اوکا، فنون مدرن طراحی داخلی در روند مرمت میراث‌فرهنگی و مرمت آرایه‌های معماری بقعه سید رکن‌الدین یزد از موارد مورد بحث بودند.

آندری فیلیپوف، مهندس مرکز توسعه جامع (فراگیر) JSC در این نشست مبحث فنون مدرن طراحی داخلی در روند مرمت میراث ‌فرهنگی را عنوان کرد و گفت: امروزه، انجام اقدامات مرمتی صرف بر روی محوطه‌های میراث‌فرهنگی کافی نیست، بلکه باید یک تابع مدرن برای استفاده فعال از چنین آثاری به آنها اضافه شود، تنها بهره‌مندی و بهره‌برداری دائمی است که می‌تواند طول عمر این مکان‌ها را برای چندین سال تضمین کند و اجازه ندهد پس از انجام اقدامات مرمتی به حالت متروکه درآیند. او افزود: استفاده ایمن و کارشناسی شده از سیستم‌های مهندسی مدرن و طراحی داخلی، در صورتی که باعث ایجاد آسیب و یا تغییرات اساسی در بناها نشود، می‌تواند اسباب افزایش پتانسیل سرمایه‌گذاری در چنین مکان‌هایی را افزایش دهد.

فیلیپوف با بیان اینکه ما از تکنیک‌هایی مانند وسایل نورپردازی مدرن، تزیینات داخلی، مبلمان و منسوجات استفاده می‌کنیم تا نمای جدیدی به اشیاء تاریخی در خوانش مدرن آنها بدهیم تصریح کرد: مرمتگران باید بتوانند در مرمت بناهای تاریخی از علم و فناوری که امروزه با سرعت بسیار بالایی در حال توسعه است کمک بگیرند، به عنوان مثال؛ استفاده از فناوری‌های مدرن مانند اسکن لیزری، مدل‌سازی سه بعدی و استفاده از چاپگرهای سه بعدی در کار بازسازی مجسمه‌ها که در اینجا نشان داده خواهد شد.

در ادامه، یاسر حمزوی، عضو هیأت علمی پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی-فرهنگی با اشاره به تحقیق و مرمت آرایه‌های معماری بقعه سید رکن‌الدین یزد،  به معرفی شهر تاریخی یزد و بقعه سید رکن‌الدین و دوره‌های تاریخی مرمت این بنا پرداخت و آرایه‌های معماری و تکنیک ساخت آنها را تشریح کرد.

در ادامه این نشست، ولادیمیر مولوکانوف به بحث در خصوص مرمت برج چخوف در رودخانه اوکا پرداخت و گفت: پشتیبانی خط انتقال برق پنج بخش هایپربولوئید در منطقه نیژنی نووگورود با توجه به طراحی مهندس برجسته روسی V.G. شوخوف (1927-1929) انجام گرفت. از پایان قرن نوزدهم تا دهه 30 قرن بیستم، وی دستاوردهای بسیاری در طیف گسترده‌ای از زمینه های مهندسی روسیه و اولویت‌های جهانی داشت.

وی افزود: کار خلاقانه V.G. شوخوف به طرز شگفت‌انگیزی گسترده بود؛ پالایش نفت، مهندسی حرارت، هیدرولیک، کشتی‌سازی، ساخت پل، امور نظامی و مرمت. وی در تمام این زمینه‌ها اختراعات اساسی داشته، فناوری‌ها و طرح‌هایی را ایجاد کرد که به پیشرفتی شگرف در توسعه مهندسی برای مدتی طولانی در آینده تبدیل شد. در حال حاضر سایت میراث فرهنگی «پشتیبانی خط انتقال برق NiGRES طراحی شده توسط مهندس V.G. شوخوف» به مکانی جذاب و مورد تحسین بازدیدکنندگان متعدد تبدیل شده که گواه ارزش جهانی ماندگار آن است.

گفتنی ا‌ست، این سفر که پس از ملاقات رئیس انجمن مذکور در فروردین ماه سال جاری با رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه و امضای توافق‌نامه همکاری‌ کلید خورد، اولین تجربه مشترک ایران و روسیه در حوزه ارتباط نهادی میان متخصصان مرمت‌گری دو کشور محسوب می‌شود.

انجمن مرمت‌گران روسیه یک نهاد صنفی غیردولتی با بیش از ١٠٠ عضو حقوقی شامل شرکت‌ها، آموزشگاه‌ها و نهادهایی از عرصه‌های مختلف این حرفه مانند آموزش، پژوهش، تولید ملزومات ترمیم، مرمت ابنیه، ترمیم اسناد، کتب و ... است.

انتهای پیام/