دیپلماسی فرهنگی دانش بنیان، رویکرد جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: دیپلماسی فرهنگی دانش بنیان، رویکرد جدید در برنامه تحولی این سازمان است و ۷۶ مرکز علمی و دانشگاهی خارجی، در شبکه گفتگوی فرهنگی دبیرخانه مرکزی این سازمان مستقر شده است.
به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقل از خبرگزاری صداوسیما، محمد علی ربانی، مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رایزن فرهنگی سابق کشورمان در کشورهای هند، اندونزی و تایلند و رئیس سابق مرکز مطالعات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: یکی از وظایف این سازمان تسهیلگری و ایجاد ارتباطات علمی و فرهنگی ظرفیتهای داخلی کشور با خارج از کشور است.
مدیر کل همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: توسعه بورسیه ها، فرصتهای مطالعاتی، مبادلات هیئتهای علمی و تامین نیازهای مراکز ایران شناسی، زبان فارسی و مجامع علمی در حوزه مطالعات ایران و اسلام از وظایف این اداره کل است.
ربانی افزود: این اداره کل بر دو حوزه زبان فارسی و ایران شناسی متمرکز بود و در دوره تحول در سال گذشته، رویکردجدیدی هم افزوده شد و آن رویکرد دانش بنیان کردن دیپلماسی فرهنگی بود؛ و اینکه سهم مجامع علمی و دانشگاهی را در مناسبات فرهنگی افزایش دهیم.
وی گفت: در سه سال اخیر، در مرکز مطالعات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گروههای تخصصی دانش بنیان شکل گرفته است و تلاش بر افزایش سهم مرجعیت این سازمان به عنوان یک نهاد مرجع در دیپلماسی فرهنگی است.
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: یکی از سازوکارهایی موثری که در این سازمان تجربه شده است بحث گفتگوهای فرهنگی گروههای مرجع و نخبگی است.
ربانی گفت:ما علاوه بر حوزههای عربی حتی با کشورهای اروپایی هم بحث گفتگوهای فرهنگی را چند دوره در «ایتالیا، اسپانیا، حوزه آسیا، شبه قاره، آسیای مرکزی و قفقاز» داشته ایم و مجموعهای از ظرفیتهای علمی و دانشگاهی کشور را در حوزه روایتگری، تصویرسازی، هم فهمی و همسویی فعال کردیم و این شبکه را خوشبختانه ساماندهی میکنیم.
وی افزود: حدود ۷۶ مرکز علمی و دانشگاهی خارجی و مجموعهای از نهادهای علمی و فرهنگی کشور در شبکه گفتگوهای فرهنگی عضو هستند و این شبکه در دبیرخانه مرکزی گفتگوهای فرهنگی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مستقر است.
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در معاونت فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز اتفاقات خیلی خوبی افتاد؛ سکوهای دماوند، صبا، از ایران بگو، فعال شده است و سازمان فرهنگ و ارتباطات تلاش میکند تا این تصویر و روایتها را از زبان عناصر موثر و مرجع خارجی مطرح کند. مانند تصویری که از زن ایرانی در جهان وجود دارد و بحث حقوق بشر یکی از موضوعات مهم و چالشهای عمده ما است.
ربانی افزود: با همکاری نهادهای علمی و نهادهایی مانند وزارت علوم بتوانیم این چالشها و مسائل را در محیطهای علمی بحث شود و برای حل آنها سازوکارهای مناسبی ارائه شود.
وی افزود: بحثی که دنبال میکنیم بحث حقوق بشر در رهیافت شرقی است ما معتقدیم این قواعدی که شکل گرفته که بر اساس بنیانهای فکری و فلسفی غرب حقوق بشری تدوین شده است و غرب همیشه در حوزه مدعی و کشورهای دیگر را در موضع متهم این قاعده دوجانبهای است که شکل گرفته است. ما معتقدیم ناقضان اصلی حقوق بشر در چند قرن اخیر اروپاییها بوده اند. جنگ جهانی اول و دوم توسط آنها اتفاق افتاد و امروز همه بحرانهای منطقهای در جهان، در آفریقا، در خاورمیانه منشاء و پشت صحنه آن اروپاییها و آمریکاییها هستند و ما باید این قوانین بازی را عوض کنیم به جهت اینکه ما معتقدیم بسیاری از ملتهای شرق از جمله هندی ها، چینی ها، روسها یک تجربه تاریخی در عرصه بحثهای حقوق بشر دارند.
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به اینکه دیپلماسی فرهنگی دانش بنیان، رویکرد جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در برنامه تحولی این سازمان گفت: از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همکاری برخی از نهادهای علمی و دانشگاهی یک کرسی حقوق بشر شرقی را راه اندازی میکنیم و بحثهای علمی آن شکل بگیرد.
ربانی افزود: بزودی اجلاسی با عنوان «نخستین اجلاس حقوق بشر در رهیافت شرقی» با دعوت از مجموعهای از کنشگران و فعالان بین المللی و صاحبنظران در عرصههای حقوقی، فرهنگ و تمدن و مطالعات اجتماعی و فلسفی خواهیم داشت.
وی گفت: بحث گفتمان مقاومت میتواند بر اساس بنیادهای علمی تحلیل شود. موضوعاتی مانند عدالت خواهی، مبارزه با ظلم و تبدیل به یک گفتمان بشری و جهانی شود.
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: دانش بنیان کردن ارتباطات فرهنگی به معنای علمی کردن قواعد مناسبات فرهنگی با کشورها و تبدیل آن به یک فرآیند علمی و نه سلیقهای است.
ربانی گفت: اینکه اهل علم و اساتید متخصص را دخالت بیشتری در فهم و تحلیل مسائل بین المللی و در پی ریزی قواعد نسبت به گذشته بیشتر اتفاق افتاده است.
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: در سه سال اخیر تردد عناصر علمی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بیش از گذشته شده است. مجموعهای از اندیشکدهها و افراد متخصص در حوزه مطالعات و روابط بین الملل و مطالعات منطقهای و مطالعات کشوری، ارتباطات و حضورهای بیشتری دارند. تحلیلهای بیشتری میکنند، نشستهای علمی بیشتری اتفاق افتاده است. وقتی ارتباطات بیشتری شکل بگیرد تحلیلها از حالت سلیقهای بیرون میآید و تحلیل فرایندی میشود.
ربانی گفت: زبان فارسی برای ما یک اولویت است و سیاستگذاری مناسب و صحیح میخواهد و باید بر اساس یک فهم علمی از مساله صورت بگیرد. زبان فارسی در شبه قاره چه وضعیتی دارد؟ و اگر آسیبها و چالشهایی دارد. راهکارهای عالمانه قوی این چالشها چگونه است؟
وی افزود: راه اندازی شبکه دانشگاههای معین ایرانی و دانشگاههای همکار در کشورها بوده است. هر دانشگاه ایرانی که در حوزه زبان فارسی فعال است؛ دو یا سه دانشگاه خارجی را که دپارتمان زبان فارسی دارد مجموعهای از همکاریهای علمی، آموزشی و پژوهشی را ساماندهی کند.
مدیر کل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: بحث ایرانیان و ایران شناسی مساله ما است و همچنین پس از انقلاب اسلامی تحولات عمدهای در حوزه مطالعات اسلامی شکل گرفته است.
مدیر کل همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در شهریور همایشی را با حضور مسئولان مراکز و دانشگاههایی که در زبان فارسی فعال هستند در نیشابور خواهیم داشت.
ربانی افزود: در حوزههای منطقهای به ویژه با کشورهای عربی و آسیایی در اواخر امسال، نشستهایی را با حضور مجموعهای از نهادهای علمی دانشگاهی کشورهای عربی در تهران برگزار خواهیم کرد.
مدیر کل همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در بهمن ماه نخستین اجلاس مسئولین مراکز و نهادهای فعال در حوزه علوم اسلامی و مطالعات اسلامی کشورهای مختلف را در ایران خواهیم داشت و به توافقاتی برای شکل دهی و ساماندهی مجموعهای از همکاریهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی خواهیم رسید.
ربانی افزود: در حوزههایی مثل ایران شناسی، با همکاری «بنیاد ایران شناسی»، مجموعهای از نهادهای علمی خارج از کشور که در حوزه مطالعات ایران فعال هستند را دعوت میکنیم.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که امروز وجود دارد رویکرد ایران شناسی عمدتا رویکردهای تاریخی است. در این زمینه نخستین اجلاس را در حوزه ایران شناسی خواهیم داشت.