مسیر سال؛ «به‌کارگیری ظرفیت ایرانیان خارج از کشور برای رونق اقتصاد ملی ضروری است»
استفاده هوشمندانه از دیپلماسی فرهنگی می‌تواند زمینه را برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی، قدرت بخشی به تولید ملی و تغییر نگاه جهانی به ایران هموار سازد؛ رویکردی که به گفته رایزن فرهنگی ایران در تایلند، بیش از همه با روایت جذاب ظرفیت‌های ملی و پیوند مزایای فرهنگی با فرصت‌های اقتصادی محقق می‌شود.
مهدی زارع‌بی‌عیب رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تایلند درباره رویکردی که دستگاه دیپلماسی فرهنگی باید درباره تحقق سرمایه‌گذاری برای تولید در پیش بگیرد، گفت: دیپلماسی فرهنگی به‌عنوان یکی از ابزارهای نرم سیاست خارجی، می‌تواند نقش مؤثری در جلب توجه و اعتماد جهانی نسبت به ظرفیت‌های اقتصادی و تولیدی ایران ایفا کند.این نوع دیپلماسی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و تمدنی ایران، توانایی آن را دارد که تصویری مثبت و سازنده از کشور ارائه داده و زمینه‌ساز جذب سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف تولیدی شود.
این متولی فرهنگی با اشاره به برخی ضرورت‌هایی که دراین رابطه باید مدنظر داشت، افزود: در همین راستا، رویکرد دستگاه دیپلماسی فرهنگی ایران باید بر شناسایی و پیوند مزیت‌های فرهنگی با مزیت‌های اقتصادی کشور استوار باشد.
اهمیت به‌کار گیری دیپلماسی روایت‌محور
زارع‌بی‌عیب گفت: به‌کارگیری دیپلماسی روایت‌محور که در آن داستان موفقیت‌های ملی و توانمندی‌های بومی به شیوه‌ای جذاب و انسانی روایت می‌شود، می‌تواند در ذهن مخاطبان خارجی اثرگذار باشد. علاوه بر آن، طراحی هوشمند و هدفمند برنامه‌های فرهنگی متناسب با فرهنگ سرمایه‌پذیر کشورهای هدف، به‌ویژه در کشورهایی که با ما همراه هستند از اهمیت بسزایی برخوردار است.
او در پاسخ به این که چگونه می‌توان فعالیتهای فرهنگی خارج از کشور را در مسیر رونق سرمایه‌گذاری برای تولید قرار داد افزود: برای آنکه فعالیتهای فرهنگی ایران در خارج از کشور در مسیر رونق سرمایه‌گذاری برای تولید در داخل کشور قرار گیرند، لازم است رویکردی تلفیقی و هم‌افزا میان نهادهای فرهنگی و اقتصادی اتخاذ شود.
رایزن فرهنگی ایران در تایلند درباره راهکارهایی که دفاتر رایزنی فرهنگی کشورمان برای تحقق این شعار می‌توانند به کار بگیرند گفت:رایزنان فرهنگی می‌توانند با برقراری تعامل نزدیک با موسسات و تاثیر گذاران اقتصادی، بستر مناسبی برای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های فرهنگی، گردشگری، صنایع خلاق و دانش‌بنیان فراهم سازند.
زارع‌بی‌عیب ادامه داد: برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی ـ تجاری مشترک، که در آن تولیدات فرهنگی و صنعتی ایران به‌صورت توأمان عرضه شود، یک راهبرد مؤثر در جذب سرمایه‌گذاران خارجی به شمار می‌رود. همچنین، بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور، به‌عنوان همکاران غیررسمی فرهنگی، می‌تواند موجب اعتمادسازی در افکار عمومی جهانی و به‌تبع آن، جلب مشارکت در پروژه‌های اقتصادی و فرهنگی را تسهیل کند.
نگاهی به برخی چالش‌های پیش‌رو
رایزن فرهنگی ایران در تایلند، درباره برخی چالش‌های اصلی فعالیتهای فرهنگی بین‌المللی در رونق بخشیدن به سرمایه‌گذاری داخل کشور نیز گفت: فعالیتهای فرهنگی بین‌المللی ایران با چالش‌هایی مواجه است که مانع از نقش‌آفرینی مؤثر آن‌ها در رونق‌بخشی به تولید داخلی می‌شود. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، عدم هماهنگی ساختاری و مأموریتی میان نهادهای متولی در خارج از کشور است؛ که موجب اجرای برنامه‌هایی پراکنده و گاه متضاد می‌شود.
او به ضرورت ارائه تصویر واقعی از کشورمان اشاره کرد و افزود: همچنین، تصویرسازی منفی از ایران در رسانه‌های بین‌المللی و فضای مجازی، نیازمند یک سیاست رسانه‌ای و فرهنگی هوشمندانه و مبتنی بر شناخت مخاطب است تا از طریق آن، تصویر واقعی ایران به‌عنوان کشوری با ثبات، فرهنگی و دارای ظرفیت‌های تولیدی نشان داده شود.
این متولی فرهنگی ادامه داد: نکته بعد اینکه با وجود غنای فرهنگی ایران، محصولات فرهنگی و هنری این کشور به دلیل عدم معرفی مؤثر در بازارهای جهانی کمتر شناخته شده و نتوانسته‌اند سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کنند و در این زمینه محدودیت‌های مالی، کمبود نیروی انسانی متخصص و نبود امکانات اجرایی به اقتضای برنامه ، مانع اجرای برنامه‌های تأثیرگذار بین‌المللی شده است.
زارع‌بی‌عیب با تاکید برآنکه برای تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید»، نباید تنها به صادرات محصولات فرهنگی بسنده کرد افزود: هرچند این صادرات می‌تواند درآمدزا و تصویرساز باشد، اما دیپلماسی فرهنگی از پتانسیل‌های بسیار گسترده‌تری برخوردار است. فعالیتهای فرهنگی قادر است با ترسیم چهره‌ای مثبت و متمدن از ایران، دیدگاه مخاطبان خارجی درباره سرمایه‌گذاری را بهبود بخشیده و حس امنیت و اطمینان را تقویت کند.
پیش‌زمینه‌‌ای برای موفقیت در دیگر عرصه‌ها
او با اشاره به برخی رهاوردهای همکاری‌هایی که از طریق فعالیتهای دفاتر رایزنی و وابستگی‌های فرهنگی کشورمان صورت می‌گیرند گفت: همکاری‌های فرهنگی می‌تواند بستری برای تعاملات دانشگاهی ، تبادلات علمی و طرح‌های پژوهشی مشترک فراهم و به نوبه خود به پیشرفت فناوری‌های بومی و ارتقای تولید کمک کند. دیپلماسی فرهنگی می‌تواند با معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های فرهنگی مانند صنایع دستی، گردشگری فرهنگی، گسترش موزه‌ها و تولید فیلم‌های مشترک، به جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک کند.
زارع بی‌عیب افزود: علاوه بر این، استفاده از پتانسیل شبکه‌های اجتماعی، تولیدمحتواهای چندرسانه‌ای و حضور فعال در نشست های فرهنگی، می تواند نگاه جهانیان را به ایران جلب و بستری برای تعاملات اقتصادی ایجاد کند. اگر دیپلماسی فرهنگی با راهبردی مناسب ، هماهنگ و مبتنی بر توانمندی‌های داخلی و آگاهی از نیازهای مخاطبان خارجی طراحی و پیاده‌سازی شود، می‌تواند به ابزاری مؤثر برای دستیابی به اهداف اقتصادی کشور و تحقق شعار سال تبدیل شود.
او با تاکید بر آن که نیازمند تعریف دوباره‌ای از کارکردهای فرهنگ و تعاملات فرهنگی هستیم گفت: با تعامل و تقویت ارتباط با ایرانیان مقیم خارج از کشور، بهره‌گیری از ابزارهای نوین رسانه‌ای و دیجیتال، و ایجاد همکاری‌های پایدار با نهادهای فرهنگی و اقتصادی بین‌المللی، این امکان وجود داد که با این تدابیر، تلقی صرفا فرعی از فعالیتهای فرهنگی زدوده شود و آن به عنوان مولفه‌های موثر در پیشبرد توسعه اقتصادی نیز مورد توجه قرار گیرد.
روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
