صدای شرق؛ «اسلام بیش از سایر تمدنها بر حقوق بشر تصریح کرده است»
عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات معتقد است اگر چه آموزههایی مبتنی بر نگاه شرقی در بعد کلان و جهانی در حقوق بشر کنونی به چشم میخورد اما ساختارهای آن رویکرد غربی و سکولار دارد.

در این خصوص منصوره فصیح رامندی عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات گفت: برخلاف تسلط گفتمان حقوق بشر غربی معطوف بر «حقوق طبیعی» در سدههای هفدهم تا هجدهم میلادی در فرانسه و پس از آن آمریکا و ایجاد ساختار نوین آن در سال 1948 و پس از جنگ جهانی دوم، توسط مجمع عمومی سازمان ملل در قالب اعلامیه جهانی حقوق بشر، نمی توان و نباید نسبت به ساختار حقوق بشر در اسلام بی توجه بود.
وی افزود: حتی به جرأت می توان ادعا داشت که اسلام بیش از سایر تمدن ها براین قسم از حقوق تصریح کرده است. این ادعا از آنجا نشأت می گیرد که حقوق بشر اسلامی به طور مشخص بر ارزشهای جهانشمول همچون کرامت انسانی، آزادی، عدالت، برابری اقتصادی و اجتماعی و حتی فرهنگی تأکید میکند.
فصیح رامندی با بیان اینکه این ساختار مورد اشاره از حقوق بشر برگرفته از قرآن کریم سیره نبوی و ائمه معصوم است، اظهار داشت: به عنوان مثال تدابیر اجتماعی پیامبر اعظم(ص) پس از فتح مکه، عهدنامه مالک اشتر و تصریح حضرت علی(ع) بر حقوق اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگ افراد اعم از مسلمان و یا اقلیت.
این عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات تأکید کرد: از سوی دیگر اگرچه اصول مشترکی میان آموزههای حقوق بشر در سطح کلان و جهانی آن با نظامهای حقوق بشر منبعث از تمدن شرقی و حتی حقوق بشر اسلامی دیده میشود، اما تکیه این ساختار بر مبانی سکولار موجب شده که ارزشهای سایر جوامع به ویژه جوامع اسلامی و شرقی در این ساختار مورد بی توجهی و حتی بعضاً با اتهام واقع شوند.
وی افزود: این خلاء و نقیصه در چند دهه اخیر با توجه به مسائل مختلف پیش آمده برای جوامع اسلامی و شرقی در سطوح مختلفی همچون مسأله فلسطین، مسلمانان میانمار، پدیدآمدن داعش و ... کاملاً مشهود است. بنابراین نمیتوان نسبت به ضرروت بازبینی این اصول از سوی ملل اسلامی و ایجاد تفاهم بیشتر در برساخت این مبانی با توجه به مسائل پیش رو غافل بود.
فصیح رامندی اظهار داشت: به نظر میرسد جوامع شرقی به جهت قدمت و دیرینگی تمدن آنها در قیاس با تمدن غرب امکان تعامل نزدیک تری با جوامع اسلامی در جهت ایجاد و تثبیت حقوق بشر با اقتضائات تمدنی و دینی خویش دارند.
وی افزود: چه بسا این ساختار با توجه به ظرفیت عظیم تمدنی موجود فارغ از تکیه بر فردگردایی به عنوان عنصر اصلی حقوق بشر غربی، مؤلفههای هویتی و فرهنگی را لحاظ میکند و با توجه به این اقتضائات به سطحی از رواداری در مواجهه هویتهای مختلف با یکدیگر در جهت کم کردن آسیبها برسد.
نخستین اجلاس بینالمللی حقوق بشر در رهیافت شرقی به همت دانشگاه باقرالعلوم(ع) و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با حضور 40 میهمان بینالمللی از 22 کشور از 8 تا 12 اردیبهشتماه سال جاری در تهران، قم و اصفهان برگزار میشود.
روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی