روح الله عباسی شورشجانی دبیر علمی پیش‌همایش در سخنان خود با محوریت ریاضیات، هنر و حقوق بشر در شرق فرهنگی؛ بیان کرد که میان حوزه‌های دانشی یاد شده پیوند عمیقی وجود دارد که از تنوع ادیان، اقوام و سنت‌های فکری این منطقه الهام گرفته است.

وی ادامه داد: شرق با میراث غنی خود، همواره به احترام متقابل میان فرهنگ‌ها و ادیان شناخته شده است. این تنوع، بستر پیدایش ایده‌هایی بوده که فرد و جامعه را به‌طور همزمان در مرکز توجه قرار می‌دهد.

عباسی شورشجانی اضافه کرد: ریاضیات در شرق نه‌تنها ابزاری علمی، بلکه مفهومی فلسفی است که به بیان هماهنگی جهان می‌پردازد. این نظم ریاضی در هنرهای بصری مانند کاشی‌کاری‌های اسلامی، معماری هندی و خوشنویسی چینی به‌روشنی دیده می‌شود.

وی تأکید کرد: تقارن و تکرار الگوها، وحدت در عین کثرت را نشان می‌دهد؛ ایده‌ای که به‌خوبی تنوع فرهنگی و همزیستی مسالمت‌آمیز را نمایان می‌کند. نمونه‌هایی مانند طومار شیخ بهایی نشان‌دهنده تلاش برای ترکیب دانش ریاضی، هنر، و مهندسی با نیازهای اجتماعی است.

دبیر علمی این پیش‌همایش افزود: حقوق بشر در این بستر، ریشه در آموزه‌های دینی و فلسفی دارد که بر احترام به کرامت انسانی تأکید می‌کنند. منشور کوروش، اشعار سعدی و تعالیم کنفوسیوس همگی بازتابی از ارزش‌های مشترک عدالت، آزادی و مسئولیت اجتماعی هستند. این همگرایی میان ریاضیات، هنر، و حقوق بشر، نمونه‌ای از رویکرد جامع شرقی به زندگی است که زیبایی، عدالت و احترام به فرد و جامعه را به‌طور متعادل در هم می‌آمیزد.

طیبه پرتوی‌راد عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه(س) نیز در سخنان خود، به حقوق بشر به عنوان اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوقی که هر فرد به‌طور ذاتی، فطری، به صرف انسان بودن از آن بهره‌مند می‌شود، اشاره کرد.

وی انعکاس حقوق بشر در ادبیات فارسی از گذشته تا حال را مورد توجه شاعران و نویسندگان مختلف برشمرد و افزود: توجه به انعکاس رویکرد شرق فرهنگی به مسئله حقوق بشر از زمره موارد مهمی است که می‌تواند افق نوینی در بحث حقوق بشر گشوده و با بیان سابقه و تاریخچه این نگاه، به غنای تئوریک مباحث گفتمانی حقوق بشر شرقی یاری رساند.

پرتوی‌راد اظهار داشت: آثار باقی‌مانده از شاعران و نویسندگان بلندپایه‌ای چون مولوی، سعدی، جامی، عزالدین نسفی، شمس تبریزی و عرفایی چون ابوالحسن خرقانی و دیگر عارفان نشان از قدمت و اهمیت این مفهوم در سابقه فرهنگی ایران دارد. این مفهوم در شعر پسامشروطه و در شعر شاعرانی چون دهخدا، نسیم شمال، عارف، بهار، فرخی و عشقی، نیما، شاملو، اخوان، فروغ، صفارزاده، شفیعی کدکنی و بسیاری دیگر از شاعران و نویسندگان معاصر نیز دیده می‌شود.

سمن محوی عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه از دیگر سخنرانان این پیش نشست بود. به باور او امروزه هنر، به‌ویژه هنر اسلامی، به‌عنوان بازتابی از فرهنگ و باورهای یک جامعه، می‌تواند دریچه‌ای ارزشمند به درون آن باشد.

وی افزود: ما می‌کوشیم تا بفهمیم چگونه هنر اسلامی، که با دقتی ظریف و با الهام از آموزه‌های دینی و فلسفی شکل گرفته، چه نقش و تأثیری بر تحقق حقوق زنان در جامعه داشته است. طبیعتاً، تعریف دقیق «حقوق زنان» در طول تاریخ و در جوامع مختلف، متغیر بوده است.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی