به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نخستین نشست تخصصی با موضوع «روش‌شناسی گفتمان بین الادیانی» معطوف به هتک حرمت ادیان و نقض کرامت انسانی، پیش از ظهر امروز (اول خردادماه) با حضور مهدی لک‌زایی، عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، علی اکبر ضیایی، رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جمعی از مدیران و کارشناسان در محل حوزه ریاست این سازمان، برگزار شد.

ضیایی در آغاز سخنان خود، شهادت شهیده «شیرین ابوعاقله» را نمونه بارز هتک حرمت انسانی نسبت به اتباع و پیروان ادیان ابراهیمی توسط رژیم صهیونیستی دانست و گفت: شهادت ابوعاقله با واکنش گسترده‌ای در سطح جهان روبرو شد و ما هر روز شاهد این فاجعه در سرزمین اشغالی فلسطین هستیم.

رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها هدف از برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی «روش‌شناسی گفتمان بین الادیانی» را دانش افزایی همکاران و اساتیدی که در  حوزه ادیان به پژوهش و مطالعه می‌پردازند، خواند.

وی ادامه داد: اساتیدی که در خارج از کشور و اجلاس‌هایی که مربوط به گفت‌وگوهای ادیان شرکت می‌کنند، قبل از حضور در این اجلاس‌ها نظریات خود را در جمع متخصصان مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها ارایه می‌کنند تا این مباحث مورد بررسی قرار گیرد و پس از ارزیابی از مقالات، نقاط ضعف و قوت آن را بیابیم که در نهایت بدون هیچ نقصی در سمینارها ارایه شود.

ضیایی با بیان اینکه شبیه سازی اجلاس‌های مرتبط با ادیان صورت می‌گیرد، گفت: در صدد آن هستیم تا این سلسله نشست‌ها را در همکاری با یکی از دانشگاه ها در قالب کرسی علمی ارائه کنیم. همچنین، به دو صورت جزوه و کتاب، جزییات ارایه شده این نشست‌ها را منتشر می‌کنیم.

وی اظهار داشت: پس از ارزیابی مثبت از مطالب ارائه شده در این نشست‌ها، از اساتید مشارکت کننده برای ارائه مقالات خود در گفتگوهای دینی و دیگر سمینارها در خارج از کشور دعوت می‌گردد.

رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها عنوان کرد: پس از بازگشت نیز، مقالات این اساتید به همراه بازخوردهای آن و نتایج حاصله توسط نویسنده در یکی از دانشگاه‌ها و یا مراکز علمی و پژوهشی کشور مطرح می‌شود. به عبارت دیگر، اساتید در سه مقطع پیش از اجلاس، خود اجلاس و پس از اجلاس فرصت ارایه مقاله و تجربیات حاصله را خواهند داشت.

ضیایی خاطرنشان کرد: به همت مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها و با همکاری مرکز آموزش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، پس از پایان این سلسله نشست‌ها به شرکت‌کنندگان گواهی اعطا می‌شود.

در ادامه، لک‌زایی، عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب مقاله خود را با موضوع «روش‌شناسی مطالعات ادیان، صلح و گفت‌وگو» ارایه داد و سخنان خود را با این تعبیر ترتولیان از پدران کلیسای اولیه که می‌گوید: «آتن را با اورشلیم چه کار: آکادمی را با کلیسا چه کار.»، آغاز کرد.

وی افزود: روشن است که این گفته ترتولیان بدین معنی است که میان عقل و دین هیچ سازگاری وجود ندارد. هر کدام به راه خود ادامه می‌دهند و البته این تعارض در دنیای مدرن نیز، خود را به شکل تعارض دین و علم نشان می‌دهد.

لک‌زایی اظهار داشت: امروزه در فلسفه علم، یکی از مباحث مهم تعارض دین و علم است که در نیمه اول قرن بیستم، محفل ارانوس در واکنش به حلقه وین پدید آمد که همان نزاع آکادمی و کلیساست.

این استاد دانشگاه مطرح کرد: در اثری از ساموئل ‌هانتینگتون، نزاع بین فرهنگ‌ها آمده است. او معتقد است که قرن جدید، قرن جنگ و نزاع است نه صلح.

وی به بازبینی نقش دین در دنیای مدرن امروزی پرداخت و گفت: هدف از روش تاریخی در مطالعات ادیان، شناخت خاستگاه و منشأ پیدایش دین، چگونگی و چرایی تحول و پویایی آن، با استناد به متون و استفاده از اسناد تاریخی و مقایسه آنها با یکدیگر به منظور درک و تبیین آن است.

لک‌زایی با تأکید بر اینکه مطالعات ادیان می‌تواند نقش مهمی در صلح جهانی ایفا کند، گفت: نگاه از بالا به دین یک تحول محسوس روش‌شناختی در مطالعات ادیان را نشان می‌دهد. مطالعات ادیان از عصر قدیم تا عصر حاضر به لحاظ روش‌شناختی دچار تحول بنیادین شده‌ است.

وی افزود: در حوزه مطالعات ادیان، مسائل روش‌شناسی هنگامی پدید آمد که راه‌های رسمی و شیوه‌های معهود آموزش و تحقیق در دین، یعنی روش‌ها و رویکردهای الهیاتی ایجاد شد.

عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب عنوان کرد: در دنیای قدیم از رویکرد الهیاتی به دین نگاه می‌کردند. متعلقان هر دین از آموزه‌های همان دین دفاع می‌کردند، بنابراین مخاطبانشان قومی و نژادی هستند.

وی در ادامه سخنانش، گفتمان الهیاتی را گفتمانی بومی در فضای بین‌المللی خواند و نکاتی را در خصوص جنگ‌های صلیبی و منافع دین داران مطرح کرد.

این استاد دانشگاه اظهار داشت:  الهیات هر دینی DNA آن دین را تشکیل می‌دهد. به این معنا که هویت هر دینی تا حد زیادی بدان بستگی دارد. الهیات نقش محوری در شکل دهی به تجارب دینی و انتظارات مؤمنانه آن دین دارد.

لک‌زایی اضافه کرد: مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی با کوشش مکس مولر آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملا با آنچه که دین داران در باره دین خود آموختند و یا آموزش دادند، متفاوت بود. او با نزاع‌ها آشنا بود و مباحث ادیانی را می‌دانست.

وی در ادامه سخنانش، به آشنایی مکس مولر با زبان سنسکریت و متون دینی شرق اشاره کرد و گفت: او زبان شناسی برجسته بود که ویراستار ترجمه 50 جلدی موسوم به کتاب‌های مقدس شرق را در کارنامه فعالیت خود دارد و به خوبی با مطالعات تطبیقی آشنا بود.

این استاد دانشگاه افزود: مطالعات ادیان به ما کمک خواهد کرد تا بر قرن‌ها پیش‌داوری فائق آمده و آنها را کنار بگذاریم. اولین باوری که در نتیجة مطالعات ادیان به آن خواهیم رسید، غنای حیرت‌آور ادیان گوناگون است و دومین ثمره و محصول آن هم، احترام به ادیان دیگر است.

وی تصریح کرد: مطالعات تطبیقی باعث می‌شود تا اختلافات میان ادیان برداشته شود و بیشتر با یکدیگر گفت‌وگو کنیم که در امتداد آن صلح و دوستی رواج می‌یابد.

در ادامه، حجت‌الاسلام مصطفی رنجبرشیرازی، کارشناس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها و دبیر علمی این نشست، به بیان نکاتی پیرامون روش‌شناسی گفتمان بین الادیانی پرداخت و گفت: این سلسله نشست‌های تخصصی، هر 15 روز یک بار طی روزهای سه‌شنبه به میزبانی مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها برگزار می‌شود.

این نشست با طرح پرسش از سوی شرکت‌کنندگان نشست و پاسخ سخنران به پایان رسید.

انتهای پیام/ص