به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی صنایع فرهنگی به ستونی از اقتصاد پکن تبدیل شده‌اند و کمک زیادی به توسعه آن کرده‌اند. به‌طوری‌که از سال 2002، ارزش افزوده صنایع فرهنگی و خلاق پکن سالانه بیش از 10درصد افزایش داشته است. با این حال بهبود ساختار صنایع فرهنگی مستلزم انتشار و ادغام فناوری‌های نوآورانه در سراسر ساختار آن‌هاست. بر همین اساس این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه انتشار فناوری‌های نوآورانه بر بهبود و ارتقای ساختار صنایع فرهنگی پکن تأثیر می‌گذارند. به طور کلی، مقاله سه بخش عمده دارد. ابتدا مروری بر اقدامات کشورهای پیشرو در استفاده از نوآوری‌های فناورانه در صنایع فرهنگی دارد. دوم، نقش استفاده از فناوری‌های نوآورانه در بهبود صنایع فرهنگی پکن برای تبدیل شدن به یکی از مرکز صنایع فرهنگی در جهان را برجسته می‌کند. و در نهایت مدلی را برای تخمین و تعیین تأثیر انتشار فناوری‌های نوآورانه در بهبود ساختار صنایع فرهنگی ارائه می‌کند.

تجربه کشورهای پیشرو در زمینه استفاده از فناوری‌های نوآورانه در صنایع فرهنگی

این مقاله ابتدا چندین نمونه از نحوه استفاده کشورهای پیشرو از فناوری‌های نوآورانه جهت بهبود صنایع فرهنگی‌شان را با روش اسنادی و به‌شکل تجربه‌نگاری بیان می‌کند. بر این اساس دولت بریتانیا برای ادغام علم، فناوری و فرهنگ گروه ویژه صنایع خلاق را به‌منظور تشویق توسعه صنایع فرهنگی و خلاق در استفاده از فناوری‌های نوآورانه ایجاد کرد. این کار در روند تبدیل بریتانیا از یک اقتصاد صنعتی به رهبری جهانی در صنایع فرهنگی و خلاق کمک شایانی کرد. در دهه 1990 ایالات متحده آمریکا از پیشرفت در شبکه اینترنت برای مدرن کردن صنعت سرگرمی استفاده کرد. در نتیجه شرکت‌هایی مانند دیزنی نوآوری‌های فناوری پیشرفته را در تولیدات فرهنگی خود گنجانده‌اند و بیان هنری را قوت بخشیده‌اند که همین امر جایگاه ایالات متحده آمریکا را به‌عنوان یک قدرت بزرگ در صنایع فرهنگی تثبیت کرده است.

دولت فرانسه سرمایه‌گذاری زیادی در بخش تحقیق و توسعه کاربرد فناوری‌ در صنایع فرهنگی انجام داده که این سیاست‌ها به همراه حمایت‌های مالی از آن‌ها، یکپارچه‌سازی علم، فناوری و فرهنگ را ارتقا داد و یک زنجیره صنایع فرهنگی نوآورانه و مدرن ایجاد کرد. همچنین دولت کانادا مشارکت گسترده اجتماعی را در توسعه صنایع فرهنگی مبتنی بر فناوری تشویق و حمایت کرده که این امر باعث شده تا کانادا علی‌رغم میراث فرهنگی کمی که دارد به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه مطرح باشد.

در میان کشورهای آسیایی هم کره جنوبی استراتژی «ساخت کشور از طریق فرهنگ» را به‌واسطه تلفیق فناوری و فرهنگ سرعت بخشیده است. سیاست‌های جدید تحقیق و توسعه و مؤسسات و شرکت‌های تأسیس شده در این زمینه، باعث رشد صنایعی مانند بازی ویدئویی که در تلاقی فناوری و فرهنگ هستند شده و این صنایع به اولویت‌های استراتژیکی ملی در کره‌جنوبی تبدیل شده‌اند. به‌علاوه ژاپن نیز از فرهنگ سنتی استفاده کرده و نوآوری در فناوری دیجیتال را ترویج کرده تا به‌وسیله آن‌ها صنایعی مانند پویانمایی و بازی ویدئویی را متحول کند. در نتیجه این اقدامات ژاپن به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان جهان در این صنایع تبدیل شده است، به‌طوری‌که اکنون انیمیشن به ستون اصلی اقتصاد ژاپن تبدیل شده است.

در نتیجه می‌توان گفت که کشورهای پیشرو در صنایع فرهنگی با موفقیت از فناوری‌های نوظهور برای افزایش ظرفیت تولید، بهبود توزیع و مصرف صنایع فرهنگی و تقویت رقابت استفاده کرده‌اند. آغوش باز این کشورها برای فناوری‌های نوآورانه یکی از دلایل مهم تبدیل شدن‌ آن‌ها به رهبران جهانی صنایع فرهنگی و خلاق بوده است.

نقش فناوری‌های نوآورانه در تقویت صنایع فرهنگی پکن

فناوری و فرهنگ همچون دو چرخ محرک هم‌افزایی دارند و به رشد و رقابت صنایع فرهنگی نیرو می‌دهند. پکن بیشترین زیرساخت‌ها، شرکت‌ها، سرمایه و نیروی انسانی مرتبط با صنایع فرهنگی و خلاق را در چین دارد و تلاش می‌کند به یکی از مراکز مهم این حوزه در سطح جهانی تبدیل شود. در این بخش از مقاله، چگونگی استفاده پکن از نوآوری‌های تکنولوژیکی برای رسیدن به هدف خود برای تبدیل شدن به یک مرکز فرهنگی پیشرو در چین و در سطح جهان مورد بحث قرار می‌گیرد. فناوری‌های دیجیتالی مانند: هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ، 5G، اینترنت اشیا، بلاک‌چین و... با بهبود کارایی در برنامه‌ریزی، تولید، توزیع، فروش و سایر پیوندها، صنایع فرهنگی را متحول می‌کنند. برای مثال دیجیتالی شدن، تولید و فروش کالاهای فرهنگی را به فعالیت‌های با ارزش ارتقا می‌دهد، فناوری‌هایی مانند VR، AR، AI تجربیات و مصرف فرهنگی تعاملی را تقویت می‌کنند و کانال‌های دیجیتال، توزیع و ارتباط محتوای فرهنگی را بهبود می بخشند. همچنین این فناوری‌ها می‌توانند باعث افزایش تولید محتوای خلاقانه، نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار، بهبود کیفیت و... شوند.

پس به طور خلاصه، فناوری‌های نوآورانه در حال متحول کردن اکوسیستم صنایع فرهنگی پکن هستند و منجر به افزایش بهره‌وری و قابلیت رقابت در زنجیره ارزش صنایع فرهنگی و خلاق از مرحله تولید تا مصرف می‌شوند، که این امر به تثبیت موقعیت پکن به‌عنوان یک مرکز فرهنگی پیشرو در جهان منجر خواهد شد.

سنجش اقتصادی تأثیر فناوری‌های نوآورانه در صنایع فرهنگی

این مقاله مدل‌هایی را برای تجزیه و تحلیل تأثیر انتشار فناوری‌های نوآورانه بر بهینه‌سازی ساختار صنعتی در دو سطح کلان و خرد ارائه می‌دهد. در هر دو سطح کلان و خرد مدل خروجی با عوامل کلیدی ظرفیت نوآوری، سرمایه و نیروی کار مرتبط است. بنا به این مدل‌ها انتشار فناوری‌های نوآورانه بر بهینه‌سازی ساختار صنایع فرهنگی -از طریق تأثیرات بر تولید سرانه و نسبت سرمایه به نیروی کار- تأثیر می‌گذارد. با این مدل‌ها به‌طور تجربی می‌توان چگونگی ارتقای نوآوری در زنجیره ارزش صنایع فرهنگی را تحلیل کرد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که هم‌افزایی بین فناوری‌های نوظهور و صنایع فرهنگی برای تثبیت موقعیت پکن به‌عنوان یک مرکز فرهنگی تأثیرگذار جهانی ضروری است. بر این اساس پکن برای دستیابی به موفقیت باید فناوری‌های نوآرانه را در سراسر اکوسیستم صنایع فرهنگی خود در اولویت قرار دهد. در این مسیر دیجیتالی کردن فرآیندهای برنامه‌ریزی، تولید، توزیع و مصرف محتوا الزامی است. همچنین سیاست‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها باید بر انتشار و استفاده از فناوری‌های نوظهور در بخش‌های مختلف صنایع فرهنگی جهت بهبود کیفیت و کارایی متمرکز شوند. در این مسیر مدل‌سازی برای سنجش اقتصادی می‌تواند توسط محققان و سیاست‌گذاران برای هدایت استراتژی‌ها و اعمال نفوذ فناوری و بهینه‌سازی ساختار صنایع فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.

ارسلان ویسی

اندیشکده حکمروایی فرهنگ و صنایع خلاق