به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مهدی زارع در ابتدای همایش نقش سادات علوی در گسترش صلح و زندگی مسالمت آمیز در جنوب شرق آسیا گفت:

اسلام نه از طریق شمشیر و جهاد، بلکه در فرایندی صلح‌آمیز و در بستر مراودات تجاری و فرهنگی جوامع آسیای جنوب شرقی با دیگر ملت‌های مسلمان وارد منطقه شد. در این خصوص نیز ذکر چند نکته ضروری است: اولاً، مدخل و مسیر فعالیت‌های تجاری و ارتباطات فرهنگی و سیاسی مردمان آسیای جنوب شرقی، که حوزة جغرافیایی گسترده‌ای را شامل فیلیپین، تایلند، مالزی، اندونزی، کامبوج، برمه وویتنام تشکیل می‌داد، یکی نبود، بلکه همزمان بنادر فعّالی همانند «ملاکا» و «پاسای» در اندونزی و مالزی و «آیوتایا» در تایلند، و برخی دیگر از بنادر تجاری در منطقه فعّال بوده و محلی برای تردّد کشتی‌های تجاری خارجی، از جمله مسلمانان به شمار می‌آمد.

وی ادامه داد هیچ ادلّه‌ای نیز مبنی بر اینکه در این بنادر تجاری صرفاً گروه خاصی از کشوری مشخص حق رفت وآمد و فعالیت‌های تجاری داشتند، وجود ندارد. از این­رو، تاریخ بر حضور تجّار مسلمانی از سرزمین‌های گوناگون همانند ایران، چین، هند و برخی کشورهای عربی اشاره دارد. 

وی اظهار کرد:تنوّع تاریخی مربوط به تماس اولین گروه‌های مسلمان خارجی با ساکنان منطقه نیز یادآور، این نکته است که در این فرضیه نیز تعیین دقیق اولین تماس تجّار مسلمان با ساکنان منطقه و اینکه اولین تماس‌ها از کدامین مدخل ورودی و توسط تجّار کدام کشور اتفاق افتاده دشوار است. نکتة اساسی قابل توجه دیگر اینکه با وجود یکدستی موجود در ساختار مذهبی مسلمانان این منطقه، که عموماً پیرو مذهب شافعی هستند، ولی وجود آموزه‌های فرهنگی و حتی بعضاً مذهبی موجود در میان اهل‌سنّت منطقه، به‌ویژه در اندونزی و تایلند، که امروزه نیز با گذشت قرن‌ها از ورود اسلام در مناطق گوناگون مشاهده می‌شود، گواهی می‌دهد که برخی دیگر از جریان‌های فکری اسلامی همانند شیعه نیز در فرایند اسلامی‌سازی این منطقه نقش داشته‌اند. برای تبیین این موضوع، نقش عامل شیعه و منشأ اولیة ورود و گسترش اسلام در آسیای جنوب شرقی - یعنی منشأ عربی، هندی، چینی، ایرانی - بررسی می شود:

 وی تصریح کرد: بررسی عامل شیعی در خاستگاه و منشأ خارجی ورود اسلام به آسیای جنوب شرقی ودر منطقة مالایو، شامل اندونزی، مالزی، فیلیپین و تایلند را، که مربوط به قرون سیزده تا شانزده میلادی است بر اساس اجماع، برگرفته از مستندات تاریخی مربوط به سنگ نوشته‌ها، سفرنامه‌ها و تواریخ بومی است.

 رایزن فرهنگی کشورمان در تایلند در ادامه گفت:پیشینة آشنایی مردم آسیای جنوب شرقی با تشیّع، قدیمی و تاریخی است و اگرچه مسلمانان آسیای جنوب شرقی عمدتاً بر مذهب شافعی هستند که مذهب غالب بر هند، ایران پیش از صفویه و همچنین یمن بوده، ولی مستندات و شواهدی از حضور و نقش تاریخی مذهب شیعه در ورود و گسترش اسلام به این منطقه وجود دارد و جریان‌های تأثیرگذار در نشر اسلام، که از حضرموت یمن، هند و ایران وارد این منطقه شده‌اند، برخی آموزه‌های مذهبی و فرهنگی شیعه را نیز با خود به ارمغان آورده‌اند.

وی اظهار کرد :بر فرض اینکه اعراب و سادات حضرموت پیرو مذهب اهل‌سنّت بوده‌اند، ولی این حقیقت که آنان فرزندان امام جعفر صادق7 بنیانگذار مکتب جعفری و متأثر از این مکتب نیز بوده‌اند، غیر قابل انکار است.

وی در پایان گفت :تصوّف، که نقش اساسی در فرایند اسلامی‌سازی در آسیای جنوب شرقی ایفا نموده، متأثر از آموزه‌های صوفیانه شیعی است و بسیاری از سنّت‌های فرهنگی و آثار ادبی و عرفانی مالایی بیش از آنکه با آراء و دیدگاه‌های صوفیان سنّی مذهب سازگار باشد، از آموزه‌های شیعی تأثیر پذیرفته است.

تعامل و سازگاری مذهبی میان شیعه و سنّی در منطقة آسیای جنوب شرقی به سبب محبت مردم این منطقه به خاندان اهل بیت پیامبر و همچنین آشنایی آنان با فرهنگ شیعی، از دیرباز وجود داشته و سابقة تعارض­های مذهبی شیعه و سنّی در این منطقه مربوط به دورة معاصر و در پی ظهور و رشد گرایش‌های افراطی اسلامی در آن است.