به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با همکاری مشترک رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو و مرکز میکروفیلم نور، جشنواره فرهنگی و هنری سه روزه حکیم نظامی در محل خانه فرهنگ کشورمان، برگزار شد.

در این جشنواره، نمایشگاه 20 تابلو از شاهکارهای هنر مینیاتور هنرمندان برجسته هندی و ایرانی دوره تیموری از جمله بهزاد، رونمایی از چند نسخه قدیمی از آثار نظامی گنجوی، انتشار و رونمایی از کتاب پژوهشی «نسخ‌ خطی و چاپی آثار حکیم نظامی در هند» اثر شریف قاسمی، اجرای موسیقی با استفاده از اشعار نظامی توسط گروه قوالی، شعر خوانی و برپایی محفل ادبی شبی با نظامی برپا شد. 

در مراسم افتتاحیه این جشنواره، سورو کومار سفیر سابق هند در تهران و معاون آسیای غربی وزیر امورخارجه هند، تی جی ویتکیتیش، رئیس کمیسیون فرهنگی وگردشگری پارلمان مرکزی هند، چگنی، سفیر کشورمان در دهلی، خانم نجمه رحمانی، رئیس دانشکده ادبیات و هنر دانشگاه دهلی، خانم چاندوک، معاون کالج هنر دانشگاه دهلی، راتیش ناندا، رئیس پروژه موزه همایون، ربانی، رایزن فرهنگی شریف قاسمی، استاد برجسته زبان فارسی از هند ، دکتر خاقانی استاد ایرانی از دانشگاه شیراز ، سخنرانی کردند.

سورو کومار، معاون وزیر خارجه هند در سخنانی، با اشاره تعاملات تاریخی و فرهنگی ایران و هند، شعر و ادب را یکی از ویژگی‌های مشترک و بارز دو فرهنگ ایرانی و هندی برشمرد و ضمن بیان خاطرات خود  از حضور در ایران به عنوان سفیر هند و با تأکید بر اینکه زبان فارسی حدود ششصد سال نه فقط زبان فرهنگی بلکه زبان رسمی شبه قاره هند بود، گفت: ما باید زبان فارسی را در این سرزمین حفظ کنیم.

وی افزود: واژه‌های فارسی چنان در زبان‌های رایج در هند آمیخته است که مردم نمی‌توانند به آسانی آنها را شناسایی و تشخیص دهند.

تی.جی. وینکیتیش، رئیس کمیسیون فرهنگی و گردشگری پارلمان مرکزی هند نیز در سخنانش، با اشاره به مشترکات فرهنگی دو کشور هند و ایران گفت: دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های هند تحصیل می‌کنند و دانشجویان هندی نیز در ایران مشغول تحصیل هستند و دولت هند هر سال 67 دانشجوی ایرانی را بورسیه می‌کند و دو ملت هند و ایران می‌توانند بیش از این نیز با یکدیگر همکاری کنند.

وی با اشاره به سیاست‌ها و رویکردهای دولت هند در تشویق جوانان به آشنایی با دیگر فرهنگ‌ها و معرفی فرهنگ هند، عنوان کرد: ایران و هند ظرفیت‌های گسترده‌ای جهت تعاملات فرهنگی دارند و مردم هند نیز به فرهنگ ایرانی به ویژه شاعران بزرگ آن علاقه بسیار دارند.

وینکیتیش برپایی اینگونه جشنواره‌ها را فرصت مناسبی جهت آشنایی جامعه هند با شاعران بزرگ ایرانی خواند.

پیام غلامعلی حدادعادل، رئیس بنیاد سعدی و رئیس فرهنگستان زبان نیز در سخنان خود، با اشاره  به سبک ادبی و نظامی و اهمیت آثار او اظهار بیان کرد: حکیم نظامی چند خصوصیت دارد که اولین آن زبان فصیح، شیرین، روان و دلنشین اوست و یک سبک بیان مخصوص به خود دارد. در واقع مهر و امضای خود را با زبان خاص خود حک کرده است.

وی ادامه داد: نظامی با هنرمندی داستان‌های عاشقانه را همراه با حکمت در خمسه خود به شعر در آورده است.

علی چگینی، سفیر کشورمان اظهار کرد: حکیم نظامی فارغ از  موضوعاتی مانند این که  قبرش کجاست و یا ایرانی است و یا نیست، شاعری است که بر حافظ هم تاثیر گذاشته است. آثار این شاعر مرهم تمامی زخم‌های انسانیت است.

وی افزود: دو ملت ایران و هند باید به سمت همزیستی مسالمت آمیز، دوستی ، برادری و نوع دوستی و محبت حرکت کنند، چرا که ادبیات، دانش، حکمت، فلسفه و عرفان ما مشترک است.

چگینی تأکید کرد: با مطالعه آثار سعدی، حافظ، رومی و فردوسی و دیگر شاعران فارسی آیا می‌توان خشونتی را در آن یافت پس باید به کمک این آثار ما می‌توانیم صلح و دوستی را برای جامعه بشری به  ارمغان بیاوریم.

وی در ادامه، بیان کرد: بشر علم و دانش را در خدمت نابودی بشریت به کار گرفته است، پس باید ادبیات فارسی و فکر حکیم در تمدن ایرانی و هندی تجلی کند و بشر امروزی را از جاهلیت مدرن نجات دهد. 

سفیر  کشورمان در هند گفت: دو ملت ایران و هند باید به سمت همزیستی مسالمت آمیز، دوستی، برادری و نوع دوستی و محبت حرکت کنند چرا که ادبیات، دانش، حکمت، فلسفه و عرفان ما مشترک است.

خانم امریت چندوپ، از کالج هنر دهلی، حکیم نظامی را بزرگترین شاعر رمانتیک ادبیات فارسی خواند و افزود: مطالعه اشعار این شاعر ایرانی نشان می‌دهد که وی نه صرف با انواع علوم ادبی و موسیقی آشنایی داشت بلکه در علوم دیگر مانند طب، نجوم، گیاه شناسی، علوم اسلامی، اخلاق، فلسفه و هنرهای تجسمی نیز مهارت تام داشت.

این استاد هندی حکیم نظامی را پل ارتباطی بین ایران قبل از اسلام و ایران بعد از اسلام دانست و افزود: برای مایه مباهات است که من در بزرگداشت چنین شاعر مشهور ایرانی در رایزنی فرهنگی ایران در دهلی نو شرکت کرده‌ام.

در ادامه این مراسم نیز، خانم نجمه رحمانی، رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه دهلی نیز در سخنان خود با تاکید بر اینکه زبان اردو به مثابه جسم و زبان فارسی روح آن است، گفت: حذف واژه‌های فارسی از زبان اردو یا دیگر زبان‌های رایج در هند مانند بنگالی، مراتهی، پنجابی ممکن نیست و مردم واژه‌های فارسی را در این زبان‌ها استفاده می‌کنند؛ بدون این که بدانند این واژه‌ها در اصل فارسی هستند.

وی  بیان کرد: مفهوم جهانی شدن مفهومی جدید است اما قرن‌ها  پیش از آن فرهنگ‌های مختلف از یک منطقه به مناطق دیگر رفتند و با یکدیگر امتزاج پیدا کردند و فرهنگ مشترکی را تشکیل دادند.

محمدعلی ربانی، رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی‌نو با اشاره به تحولات جاری بین‌المللی و بلند شدن شیپور جنگ و نفرت در جهان خاطرنشان کرد: ادبیات فارسی همیشه منبع و ظرفیتی الهام بخش برای گسترش گفت‌وگو و همکاری میان دو ملت ایران و هند بوده است.

وی تأکید کرد: امروزه فرهنگ، ادبیات و هنر به ویژه شعر فارسی که همواره بر نوع دوستی، انسان دوستی و محبت تاکید داشته نیز می‌تواند در راستای گسترش صلح و نوع دوستی نقش مهمی ایفا کند.

خاقانی ایرانی از دانشگاه شیراز در سخنرانی خود، حکیم نظامی را نماینده فرهنگ و تمدن عصر خود دانست و افزود: شهرت این شاعر خمسه سرا مرزهای ایران را درنوردیده و به شبه قاره هند هم رسیده است و شاعران هندی سعی کرده اند به تاسی از وی خمسه سرایی نمایند و نمونه بارز این تاثیر پذیری آثار امیر خسرو دهلوی است.وی در ادامه به معرفی و مقایسه تطبیقی اسکندرنامه حکیم نظامی و آینه اسکندری  امیر خسرو پرداخت و محاسن ادبی و زبانی آن را تشریح کرد.

شریف حسین  قاسمی در سخنان خود  ضمن شرح نسخه های خطی آثار حکیم نظامی  موجود در هند گفت: با جستجوی بیش از چهل و هشت کتابخانه در هند، بیش از سی  نسخه خطی آثار این شاعر به دست آمد که برخی از آنها   مصور است و نقاشی های نقاش مشهور بهزاد نیز  در برخی از نسخ موجود است.

وی افزود: فقط یک شاعر هندی جرات تقلید از خمسه نظامی را پیدا کرد و او کسی نیست جز امیر خسرو دهلوی معروف به طوطی هند. وی در ادامه به اثر اشعار حکیم نظامی  بر خوانندگان هندی در خانقاه ها و  مجالس عرفا و صوفیان  اشاره کرد.

در این برنامه، یک گروه قوالی هندی چهار اجرا فارسی با استفاده از اشعار نظامی اجرا کردند.

برپایی نمایشگاه صنایع دستی، نمایشگاه 20 اثر از شاهکارهای مینیاتور در نسخه خمسه، رونمایی از نسخه‌های نفیس‌ خمسه در هند و اثر پژوهشی فهرست نسخ خطی و چاپی از آثار حکیم نظامی در هند و برگزاری محفل ادبی از دیگر برنامه‌های این مراسم بودند.

انتهای پیام/ص