www.مهاجران هندی و سهم آنان در افزایش قدرت نرم وجایگاه هند در جهان

مهاجران هندی و سهم آنان در افزایش قدرت نرم وجایگاه هند در جهان

به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی محمد علی ربانی رایزن فرهنگی کشورمان در هند در مقاله ای با عنوان (مهاجران هندی و سهم آنان در افزایش قدرت نرم وجایگاه هند در جهان) اینگونه آورده است :

چکیده :

پدیده جهانی نیروی کار و متعاقب آن حضور پرشمار مهاجران یکی از ویژگی های قابل توجه سیاست و اقتصاد معاصر بویژه در کشورهای در حال توسعه وپرجمعیتی همانند هند بشمار می رود . مطالعه در خصوص مهاجرین به دلیل ا همیت سهم مشارکت آنها در افزایش قدرت نرم ودیپلماسی فرهنگی،لابی برای تأثیرگذاری بر سیاست، مشارکت در انتخابات، و حمایت از ناسیونالیسم ستیزه جو، روابط پیچیده و چندوجهی بین دیاسپوراها و دولت وملت های آنها را بیش از گذشته حائز اهمیت نموده است . در این میان مطالعه وتحقیق در خصوص مهاجرین هندی که در صدر جدول بیشترین تعداد از مهاجران دنیا قرار دارند به دلیل تنوع گسترده حضورآنها در کشورها ونهادهای بین المللی مختلف وهمچنین سهم ونقش فعال وتاثیرگذاری که در عرصه های سیاسی ،اجتماعی واقتصادی کشورهای میزبان و هند بر عهده دارند ،بخش ضروری از مطالعات وپژوهش های مربوط به هند معاصر بشمار می رود.این مقاله سعی دارد تا با پرداختن به جنبه های مختلف موضوع مهاجران هندی ، به این پرسش که مهاجران هندی ساکن در خارج هند امروزه چه سهم ونقشی در قدرت نرم هند در تعاملات بین المللی بر عهده دارند را تا حدودی پاسخ گوید. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن بررسی موضوع مهاجرت هندی ها ، توضیح دهد که امروزه مهاجرین چگونه در استراتژی قدرت نرم سیاست خارجی دولت هند نقش مهمی را ایفا نموده ودولت چه نقشی در بسیج مهاجرین هند ی در سراسر جهان در راستای تحقق استراتژی توسعه سال 2014 بر عهده دارد.

کلیدواژه :

هند ،مهاجرین،وضعیت ،تاثیرات، قدرت نرم ،فرهنگ ،سیاست

مقدمه :

امروزه یکی از مباحث مهم در مطالعات فرهنگی و اجتماعی موضوع جوامع فراملیتی ومهاجران می باشند که با سرزمین میزبان عمیقاً به هم پیوند خورده اند، و بعد جدیدی به بحث های معاصر در مورد سیستم های اقتصادی و سیاسی، فرهنگ های ملی و روابط بین الملل اضافه نموده و توجه اقتصاددانان، جامعه شناسان، مردم شناسان، مورخان و دانشمندان علوم سیاسی را به خود جلب نموده است. هرچند ایده جهانی شدن بر حرکت فراسوی مرزهای سرمایه، کالا و خدمات متمرکز شده است ولی یکی از ابعاد مهمی که امروزه می بایستی در مطالعه مباحث مربوط به روابط بین الملل مورد توجه قرار گیرد ، تأثیر مهاجرت در شکل گیری پارادایم ها و مفهوم حکمرانی جهانی، و همچنین اشکال و پیامدهای مختلف آن برای کشور مهاجر فرست ومهاجرپذیر می باشد . پدیده جهانی نیروی کار و متعاقب آن حضور پرشمار مهاجران یکی از ویژگی های قابل توجه سیاست و اقتصاد معاصر بویژه در کشورهای در حال توسعه وپرجمعیتی همانند هند بشمار می رود . رابطه بین دولت‌ها و اتباع مهاجرش که در واقع توسط خود دولت‌ها ترسیم می گردد شکل گسترده جدید نظام فراملیتی که از طریق سیاست‌ها و ابتکارات دولتی با هدف نهادینه‌سازی رابطه بین دولت‌ها و دیاسپوراهایشان ایجاد شده است بازتعریف می گردد. اقداماتی مانند ایجاد یک وزارتخانه ویژه برای رسیدگی به امور دیاسپورا، اجازه دادن به انواع تابعیت دوگانه برای اعضای دیاسپورا و غیره را میتوان در جهت به رسمیت شناختن حقوق مهاجران و وظایف دولت در قبال آنها تبیین نمود. این امر برگسترش مرزهای ملت فراتر از مرزهای سرزمینی دولت تاکید داشته وظهور جریان‌های دیاسپوریک جدید را فراتر از منطق اقتصادی ومعیشتی تفسیر می نماید .این گستره مفهومی را می توان از اصطلاح "دیاسپورا" که از واژه یونانی "دیسپرین" یعنی "پراکندگی" گرفته شده است به خوبی درک کرد . این واژه طی یک دوره زمانی تکامل یافته و در حال حاضر به آن فرد یا گروهی از افراد که دارای سابقه و منشاء فرهنگی یکسانی هستند اما به دلایل مختلف در خارج از کشور اقامت دارند ، نسبت داده می شود.

در این پژوهش به بررسی نگرش و سیاست هند در قبال مهاجران خود می پردازد . این مقاله تلاشی است در جهت ارائه چارچوبی برای درک دیاسپورای هند و درگیر شدن با آن به عنوان مقوله ای از "مردم هند " که دارای هویت خاص می باشند . تنوع هویت‌های هندی در خارج از کشور تصویر پیچیده‌ای را ارائه می‌کند که دیدگاه سیاست‌گذاران و محققان را به موضوع مهاجرت به عنوان یک موجودیت واحد دشوار می‌نماید. این تنوع نه تنها نشان دهنده کثرت جامعه هند و ناهمگونی در مراحل و نمونه های مهاجرت است، بلکه از تغییرات کشور میزبان نیز تاثیر می پذیرد. این مقاله سعی به توضیح این امر دارد که چگونه «هندی بودن» به اشکال مختلف در میان گروه‌های مختلف هندی‌های خارج از کشور ، صرف نظر از تفاوت‌ها در مناطق، زبان‌ها، مذاهب، علل، پیامدها و دوره‌های مهاجرت و تغییرات کشور میزبان وجود دارد و آنها را به هم پیوند می‌دهد. این مقاله سعی در ارائه چارچوبی برای درک درست ترمهاجرین هند، که شامل مجموعه متنوعی از مردمی که در خارج از هند زندگی می کنند را دارد.

-پیشینه مهاجرت هندی ها ومیزان حضور آنها در سایر کشورها

ارتباطات هندی ها با سایر جوامع و مهاجرت آنان به دیگر سرزمین ها ،پیشینه وتاریخ دیرینه ای دارد .به دلیل موقعیت جغرافیایی هند وسهم تاریخی آن در تجارت بین الملل ،از دیرباز تجار و بازرگانان وهنرمندان ومبلغان هندی به دیگر سرزمین ها مهاجرت ودر آن سکنی گزیدند. صدها سال پیش تجار هندی در خلیج فارس و جنوب شرقی آسیا مشاغل تجاری مختلفی ایجاد کرده بودند. نخستین مهاجرت هندیها در طی قرن اخیر در زمان سلطه بریتانیا بر هند آغاز شد. در این زمان بود که هندیها با توجه به نیازهای کمپانی هند شرقی و استعمارانگلیس برای کار در صنایع و مزارع ویا حفاظت از منافع خود در سایر سرزمین ها ، بالاجبار به نقاط مختلف جهان همانند سریلانکا ، آفریقا ،آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین و دیگر ممالک تحت سلطه خود فرستاده شدند. کمی بعد یعنی پس از استقلال هند نیز بسیاری از کارگران غیر ماهر هندی برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر به منطقه خلیج فارس نقل مکان کردند. با افزایش روابط تجاری بین هند وسایر کشورها ، مهاجرت متقابل بین مردم از جمله کارگران ، تجار و جامعه تجاری نیز در طی یک دوره زمانی فزونی یافته است. در این روند ، افرادی از شهروندان هند نیز با انگیزه ها و دلایل مختلف اقدام به مهاجرت به نقاط مختلف جهان نمودند.هرچند نهضت ضد استعماری هند یک گسست مشخص در رویکرد نخبگان هندی به موضوع مهاجرت بشمار می آمد . از دهه 1920 به بعد، جنبش ملی گرای هند نقش هندی های خارج از کشور را در مبارزه برای آزادی تصدیق و تمجید کرده بود. گاندی، درمیان مهاجرین کاملا مشهور بود و در زمانی که در آفریقای جنوبی بود، فعالیتهای خود را با جنبش‌های نافرمانی مدنی آغاز کرد. در واقع، ناسیونالیست‌های هندی ادعای استقلال خود را با تبعیض هندی‌ها در دیگر مستعمرات بریتانیا مرتبط کرده بودند. وضعیت اسفبار هندی های خارج از کشور تا آستانه استقلال همچنان اهمیت زیادی داشت. در واقع، یکی از اولین ابتکارات دولت موقت به رهبری جواهر لعل نهرو به موقعیت هندی ها و مردم هندی الاصل در آفریقای جنوبی مربوط می شد. با این وجود، پس از استقلال، دولت هند از پذیرفتن چنین مسئولیتی برای مهاجرین خودداری کرد. نخست وزیر نهرو تصریح کرد که یا هندی های خارج از کشور باید تابعیت هند را بپذیرند و انتظاری جز رفتار مساعد با بیگانگان در خارج از کشور نداشته باشند، ویا باید ملیت کشورهایی را که در آن زندگی می کردند بپذیرند و انتظار نداشته باشند که دولت هند با آنها همکاری کند. بنابراین ، موقعیت و حقوق هندی‌ها زمانی که در مکان‌هایی مانند برمه و سریلانکا با رفتار تبعیض‌آمیز و سلب مالکیت مواجه می شدند، دهلی نو از حمایت و دادرسی آنها اجتناب می نمود. در عوض دولت هند آنها را تشویق می کرد تا رفتار شهروندی خوبی پیشه کنند و از استثمار مردم بومی خودداری نمایند. هرچند سیاست اقتصادی دولت نهرو منعکس کننده هژمونی سرمایه داری بوده است ولی با ایده‌های سرمایه‌داران هندی خارج نشین همخوانی نداشت. سیاست نهرو در قبال مهاجرین توجه ناکافی به زمینه بین‌المللی و دیگر رشته‌های سیاست خارجی هند در این دوره دارد. گاندی منعکس کننده ایدئولوژی دولت-ملت پسااستعماری بود که تاکید زیادی بر حاکمیت ملی داشت و خواستار موقعیت خاصی از هندیهای خارج از کشور بود که از نظر سیاسی از هند فاصله داشتند. برنامه سیاسی و اقتصادی دولت نهرو تأکید بر حاکمیت دولت، صنعتی سازی جایگزین واردات تحت حمایت دولت، وحفاظت از اقتصاد داخلی بود که به خوبی با ایده های اقتصادی هندی ها همگرایی داشت. این ناسیونالیسم طبقه متوسط جامعه که ایدئولوژی دولتی را معرفی می کرد ، در ایجاد تمایز بین کسانی که می‌توان آنها را هندی تلقی کرد و کسانی که نباید آنها را هندی به حساب آورد، بر جنبه حقوقی دولت تأکید می کرد. در اینجا توضیح ساختاری عمیق تری برای تغییر شدید سیاست هند مستقل نسبت به دیاسپورا وجود دارد. همه چیز با اختلال اقتصادی جهانی در دهه 1970 شروع به تغییر کرد. نوسانات نفتی آن دهه دولت هند را با یک سری بحران های ارزی و تراز پرداخت ها مواجه نمود. برای مقابله با این موارد، دولت شروع به کاهش محدودیت‌های ورود سرمایه خارجی، به‌ویژه از سوی هندی‌های مقیم خارج کرد. در این دوره بود که دولت هند توجه و اهمیت بیشتری برای دیاسپورا قایل می شد. این امر پس از بحران اقتصادی 1991، به سیاست‌هایی منتهی گردیدکه به طور فعال دیاسپورا را مورد بررسی قرار داده و آنان را ارزشمند تلقی می نمود .این تغییر سیاست نیز منعکس کننده تغییرات ایدئولوژیکی عمیق تری بوده است. بحران های اقتصادی از دهه 1970 به بعد، نمایندگان سیاسی را بر آن داشت تا مشروعیت طبقه سرمایه دار هند را زیر سوال ببرند. این بحران مشروعیت در هیاهوی تلاش یک سرمایه دار مهاجر وخارج نشین ، یعنی آقای "سواراج پل"، برای به دست آوردن سهام دو شرکت بزرگ هندی تحت طرح جدید سرمایه گذاری هندی های غیرمقیم، مشهود بود. در این شرایط بود که سیاست دولت در قبال مهاجرین دستخوش تغییری شگرف شد و منجر به نهادینه شدن وضع جدیدی شد که در حال حاضرنیز حاکم است.

هرچند به دلیل ادغام نسلی وتغییر هویت بخشی از مهاجرین ،آمارهای دقیقی در خصوص تعداد جمعیت مهاجرین هندی در سایر کشورها وجود ندارد ولی گفته می شود امروزه مهاجرین هندی در بیش از 130 کشور جهان حضور دارندو جمعیت آنها بیش از سی میلیون نفر است. بر اساس برآوردها امروزه اتباع هندی با بیش از 65 درصد از تعداد کل مهاجرین ، بیشترین گروه جمعیتی مهاجرین را در جهان تشکیل میدهند. وزارت خارجه هند تعداد اتباع خود در خارج را 31 میلیون نفر اعلام می نماید که 17.9 میلیون نفر آنها مقیم و 13.1میلیون نفر غیر مقیم هستند. . حضور هندی تبارها در کشورهای عربی قابل توجه بوده تعداد آنها در 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس به بیش از 8.5 میلیون نفر می رسد که 31% جمعیت مهاجران در این کشورها و 27% اتباع و مهاجران هندی در خارج را تشکیل می دهند.آمریکا، امارات متحده عربی ، مالزی و عربستان، به ترتیب پذیرای بیشترین تعداد اتباع هندی می‌باشند. .با این حال ، رفتن این مهاجران به کشورهای غربی روند نسبتاً جدیدی داشته است. ازسال 1960 به بعد ، این افراد برای یافتن فرصت های شغلی بهتر به آن کشورها مهاجرت کرده اند. به عنوان مثال ، در 1960سال ، فقط 12000 هندی در ایالات متحده وجود داشت که تا سال 1980 این عدد به 210000 نفر رسید و در حال حاضر گفته می شود که بیش از 3 میلیون هندی در ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند .مهاجران هندی خارج از ایالات متحده نیز سکنی گزیده اند که انگلستان با 1.5 میلیون ، کانادا با 1 میلیون ، آفریقای جنوبی با1.2 میلیون و کشورهای حوزه خلیج فارس با هشت ونیم میلیون بیشترین تراکم جمعیتی مهاجرین هندی را به خود اختصاص داده است .

دلائل وانگیزه های مهاجرت هندی ها به خارج از کشور

شهروندان هندی با انگیزه ها و دلایل مختلف اقدام به مهاجرت به نقاط مختلف جهان نمودند. پس از اعمال اصلاحات در سیاست اقتصادی هند در دهه 1990 ، وتلاش برای ادغام اقتصاد هند با اقتصاد جهانی،موج مهاجرت گسترده نیروی کار ماهر هندی به کشورهای غربی تشدید گشت . این امر عمدتاً با انگیزه ارتقاء سطح زندگی ، بهره گیری ازامکانات آموزشی بهتر و فرصت های شغلی بهتر بویژه درکشورهای اروپایی وآمریکا صورت می گرفت . یافتن یک الگو برای تعریف ودرک درست از انگیزه مهاجران هندی که مجموعه متنوعی از مردم و انواع مهاجرت را در بر می گیرد کار دشواری است چرا که نقشه هویت‌های هندی در خارج از کشور تصویر پیچیده‌ای را ارائه می‌کند که اطلاق مهاجرین هندی را به عنوان یک موجودیت واحد دشوار می‌سازد . «هندی بودن» به اشکال مختلف آن تنها حلقه وصلی است در میان گروه‌های مختلف هندی‌های خارج از کشور، صرف نظر از تفاوت‌ها در مناطق، زبان‌ها، مذاهب، علل، پیامدها و دوره‌های مهاجرت و تغییرات کشور میزبان وجود دارد و آنها را به هم پیوند می‌دهد. این ویژگی موجب شده است تا مهاجرین هندی در خارج کشور علیرغم تنوع قومی ،مذهبی وسیاسی ،پیوند های محکمی بر اساس هویت ملی با یکدیگر وهمچنین با کشور خود داشته باشند. شاید به همین جهت باشد که اطلاق واژه دیاسپورا به آنها به دلیل کاربرد روزافزون آن، از معنای اصلی خود فراتر رفته و گسترش یافته است و معنی آن را با کلماتی مانند مهاجر، پناهنده، مهمان جامعه کارگری و تبعیدی، جامعه خارج از کشور، گروه قومی عجین نموده است . مهاجرت، پراکندگی و اسکان برون مرزی است که از مرزهای سرزمینی وحتی ایالتی عبور داده می شود و متعاقبا اسکان در سرزمین جدید صورت می گیرد. این حرکت فرامرزی می تواند داوطلبانه باشد اما اگر مهاجرت مجدد انجام شود، منجر به اسکان دائم یا حداقل طولانی مدت در کشور میزبان یا در کشور ثالث می شود. در چنین حالتی، چندین دسته مانند مهاجران موقت، انواع جوامع قومی، و حتی بخش‌هایی از جمعیت باقی‌مانده یک کشور تقسیم‌شده (مثلاً هند و پاکستان) خارج از حوزه‌ی دیاسپورا قرار می‌گیرند. از اینرو استقرار در سرزمین جدید نه تنها به معنای سکونت بلکه مشارکت در فرآیندهای اقتصادی و سیاسی سرزمین میزبان است.چرا که مهاجران برای خود جایگاهی ایجاد می کنند و بر حوزه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور میزبان تأثیر می گذارند. آنها همچنین با جوامع دیگر مذاکره و رقابت می‌کنند تا موجودیت خود را در کشورهای میزبان تضمین کنند. نظرسنجی از هندیها در ایالات متحده برای درک ویژگی های مهاجران و ماهیت و شدت پیوند آنها با هند حائز اهمیت است . انبوه داده های تولید شده و تجزیه و تحلیل شده نشان می‌دهد که در موج مهاجرتی که در اواخر دهه 1960 آغاز شد، مهاجران از گروه‌های اجتماعی-اقتصادی شهری، و همچنین طیف ثروتمندتر و تحصیل‌کرده‌تر از طبقه‌های بالاتر و برخوردار جامعه هند را تشکیل می دهند . به استثنای مهاجرت به خاورمیانه، آنها عمدتاً به کشورهای صنعتی رفتند. تقریباً در همه ابعاد، این موج مهاجرت با موج‌های قبلی که در اواخر قرن نوزدهم و بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم رخ داد، تفاوت داشت. یکی از ویژگی های اصلی کشورهای در حال توسعه، ضعف نهادها است. در نتیجه، رهبران و نخبگان نقش اساسی در طراحی و شکل دادن به معماری سازمانی دارند. این به نوبه خود به این معنی است که ایده هایی که ترجیحات نخبگان را شکل می دهند، اهمیت زیادی دارند. از زمان استقلال، تعداد نخبگان هندی که در خارج از کشور تحصیل کرده‌اند به طور پیوسته کاهش یافته است، اما از زمان آزادسازی اقتصاد هند، حضور بین‌المللی این نخبگان نیز افزایش یافته است. علاوه بر این، با تمرکز بر دو مقطع مهم در تاریخ اخیر هند ،یعنی عواقب فوری استقلال در سال 1947 و بحران اقتصادی 1991 ، آموزش در دانشگاههای خارج از کشور نیز از ترجیحات و دلائل مهم در شکلگیری انگیزه برای مهاجرت بوده است . همانگونه که ثروتمندان و سرمایه گذاران هندی به دلایلی چون قوانین سختگیرانه مالیاتی و لزوم گزارش دادن از درآمدها و دریافتی ها و یا نیاز به اخذ گذرنامه های معتبرتر و قوی تر، هند را به قصد کشورهای برخوردار ترک کردند . کارآفرینان جوان، از مهم ترین مهاجران بالقوه هندی هستند که زمینه های جلب درآمد بیشتر و سرمایه گذاری مناسب را در سایر کشورها جستجو می کردند .

صرف نظر از این چارچوب متنوع، هندیان دیاسپورا به دلیل منشأ هندی خود وجه اشتراکی دارند، بنابراین هویت خود را به واگرایی‌ها و شناسه همگون هند بدل می نمایند. با این حال ، در هند این واژه صرفا برای هندی هایی که در خارج ازاین کشور ساکن هستند ،کاربرد دارد. مهاجرینی که علیرغم اینکه به دنبال پیشرفت شغلی ویافتن شرایط زندگی بهتر راهی دیگر سرزمین ها شدند ولی ریشه های فرهنگی و احساس وطن پرستی خود را قطع نکرده و با خویشاوندان خود در هند از هر منطقه ای که بودند در ارتباط ماندند. در طول یک دوره زمانی ، این افراد دور از وطن از نظر اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی و در موسسات بین المللی در هر کجا که مستقر شدند مراحل ترقی را طی کرده وتبدیل به قشری ثروتمند شده اند. امروزه چهره های برجسته ای از هندی های مهاجر در کشورهای مختلف یافت می شوند که به مقامات عالی حکومتی دستیافته و از جایگاه برجسته ای برخوردارند . همین میزان از قابلیت ونقش مهاجرین هندی دولت هند را واداشته است تا تمرکز خود را بر منابع مهاجر هند برای توسعه این کشور از سرگیرد. دوبی، سنگاپور و اتحادیه اروپا، مقاصد مهم مهاجرت برای هندی ها هستند. سنگاپور به دلیل نظام حقوقی قوی و دسترسی به مشاوران مالی بین المللی، موقعیت مناسبی برای کارآفرینان دارد و دوبی به دلیل گذرنامه معتبر و سهولت در سرمایه گذاری و کسب و کار، مورد توجه قرار می گیرد.

سهم مهاجرین در راهبرد توسعه هند

در خصوص تاثیر مهاجرت بر اقتصاد سیاسی هند نیز می بایستی بر مکانیسم‌هایی تمرکز نمود که اثرات اقتصادی دیاسپورا را بر کشور هند منتقل و تقویت می‌کنند. اینها شامل شبکه خارج از کشور دیاسپورا می شود. نقش آنها به عنوان عوامل افزایش اعتبار برای نقش آفرینان اقتصادی در داخل کشور؛ و تأثیر آنها از طریق جریان های مالی، به ویژه سرمایه گذاری مستقیم خارجی و حواله ها مهم است. چهار اثر کلیدی اقتصادی مهاجرین بر هند عبارتند از ، تاثیرشبکه مهاجرین بر توسعه بخش عمده صادرات هند بویژه در حوزه فناوری اطلاعات و تراش الماس. نقش وسهم مهاجرین در تامین بخشی از منابع ارزی برای هند . در ربع قرن از اواسط دهه 1970 به بعد، مهاجرین منبع مهم ارز خارجی برای هند بشمار می آمده اند . دیگر اینکه ؛ مهاجرت هندی ها به خارج از کشور، گرایش اقتصاد هند به سمت خدمات مبتنی بر مهارت و تولید سرمایه بر را تقویت کرده است.دولت هند به اهمیت مهاجران این کشور نه تنها برای توسعه داخلی هند ، بلکه برای ارتقای تصویر هند در سطح جهانی نیز پی برده است. چرا که مهاجرین هندی می توانند به دلیل منابع مالی ارسالی به داخل کشور ، وهمچنین سرمایه گذاری در داخل ، علاوه بر تنظیم سیاست های داخلی ، ترویج فرهنگ هندی در خارج از کشور و تصویرسازی از دستاوردهای علمی ،اطلاعاتی و صنعتی هند در کشورهای خارجی را نیز بر عهده گیرند . گفته می شود که در سال 2014 مهاجران هندی حدود 70.39 میلیارد دلار برای خانواده های خود درهند واریز کردند ، که بیشتر ازمبلغ ارسالی مهاجرین کشور چین یعنی حدود 14.4 میلیارد دلار به کشورشان می باشد. به غیر از این ، حواله های شخصی ارسال شده از خارج به هند حدود 3.5 درصد از تولید ناخالص داخلی هند را شامل می شود. در واقع ، این حواله ها از میانگین سرمایه گذاری مستقیم خارجی که در سال 2015 به هند وارد شده بود و تنها 44.9 حدود میلیارد دلار آمریکا بوده ، فراتر رفته است. علاوه بر این ، مهاجرین هندی می توانند در هر کجا که به هند سفر می کنند (در مقایسه با هندیهای داخل کشور) پول زیادی خرج کنند ، بنابراین این امر در فعال سازی اقتصادی هند نقش ویژه ای دارد. بعلاوه ، هند می تواند از مهاجرین هندی در خواست کند که به سازمان های غیردولتی و بسیاری از بخش های دیگر کمک مالی کنند. حتی این مهاجرین می توانند وضعیت روستاها علی الخصوص روستاها وشهرهای بومی خود را بهبود دهند تا سایر افراد نیز مستقیماً از مزایای این افراد بهره مند شوند. آنها از طریق علم و فناوری نیز می توانند برای جوانان هندی در روستاها یا سایر نقاط کشور فرصت های شغلی ایجاد کنند. هند قرار است در آینده نزدیک با بحرانهای زیادی از جمله جوانان بیکار وجمعیت افراد مسن رو به رشد مواجه شود. بنابراین ، از آنجا که مهاجرین از سرمایه و منابع مالی مناسبی برخوردار می باشند می توانند در برنامه های ایجاد اشتغال سرمایه گذاری کرده و خانه های سرپناه سالمندان را به عنوان بخشی ازپروژه های امور خیریه خود بسازند.کل دارایی های مهاجرین هندی در سراسر جهان نزدیک به 1 تریلیون دلار میباشد که نیمی از آن دارایی های مالی است. این بدان معناست که اگر دولت هند بتواند مهاجرین را گرد هم آورده و توجه آنها را به سرزمین اجدادیشان معطوف کند ، جهش بزرگ اقتصادی را رقم زده است که می توانند در جهت پیشرفت هند به کار گرفته شود. بر اساس آمار صندوق بین المللی پول ، تا سال 2017 ، تولید ناخالص داخلی هند 2.4 تریلیون دلار بود ، در حالی که درآمد سالانه مهاجرین هندی 400 میلیارد دلار تخمین زده می شود ، که حدود 20 درصد از تولید ناخالص داخلی هند را شامل می شود. هند با دریافت بیش از 50 میلیارد دلار در سال 2010 ، بزرگترین دریافت کننده حواله های مالی مهاجران در جهان بوده است. بعلاوه ، برآورد می شود که 15 درصد از این دریافتی ها یا این میزان تقریباً 8 میلیارد دلار از کشورهای اتحادیه اروپا روانه می شود که رقمی در حدود 0.6 درصد از تولید ناخالص داخلی هند است. اتباع هندی طی دو دهه گذشته در صدر فهرست ارسال¬ کنندگان درآمدهای ارزی میان کشورها بوده اند. طبق آمار بانک جهانی، درآمدهای ارسالی اتباع هندی مقیم خارج به کشور خود طی سال 2019 با 23% کاهش به 64 میلیارد دلار رسید. این درحالیست که رقم مزبور در سال 2018 با 5.5% افزایش به 83 میلیارد دلار رسیده بود .این رقم نشان می دهد که دولت هند باید با برنامه ریزی ، آنها را در استراتژی توسعه دولت هند مشارکت دهد. در مقابل ، مهاجرین نیز از نظر اقتصادی ، ارتباطات ، فرصت های شغلی و توسعه کلی هند از مزایای زیادی برخوردار می شوند. علاوه بر این ، دولت کنونی هند مهاجرین را تشویق می کند تا بااختصاص منابع اقتصادی و مالی خود به هند در رشد و توسعه این کشور سهیم شوند.علاوه بر اشتغال زایی و ورود ارز به کشور، از آنجا که درآمد کارگران هندی در خارج بطور مستقیم برای خانواده‌های آنان در کشورشان ارسال می‌شود، کمک مهمی‌برای بهبود وضعیت معیشتی، اقتصاد خرد و توزیع درآمد میان خانوارها محسوب می‌گردد. در آمریکا، هندی¬ تبارها کمتر از یک درصد جمعیت را تشکیل می¬دهند. اما 68% آنها دارای مدارج دانشگاهی هستند و 8% بنیانگذاران شرکتهای فنآورانه و یک سوم شرکت های نوآفرین ( استارات آپ ¬ها ) در قطب فن¬آوری انفورماتیک آمریکا در اختیار هندی-هاست. لذا هندی ¬تبارها جزو موفق ¬ترین گروه مهاجران در آمریکا محسوب می‌شوند. این گروه که از موقعیت اقتصادی و جایگاه علمی و اجتماعی بالایی برخوردارند علاوه بر ارسال درآمدهای ارزی، زمینه انتقال دانش فنی به کشورشان و امکان مشارکت نیروی کار متخصص و فعالان اقتصادی هندی در کسب و کارها در آمریکا را نیز فراهم می آورند.در کشورهای عربی طی 5 دهه گذشته، اتباع هندی نقش مهمی در تامین نیروی انسانی و توسعه کسب و کارها داشته اند. هندی تبارها حدود یک سوم جمعیت مهاجر در کشورهای این حوزه را تشکیل می دهند و نیمی از درآمد ارسالی اتباع هندی مقیم خارج برای خانواده‌هایشان از مبدا کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ماهیت رشد کند اقتصاد جهان و سرمایه گذاری مستقیم خارجی و کاهش سرمایه گذاری منجر به پایان بسیاری از پروژه های توسعه هند شد. هند برای احیای این پروژه ها باید بیشتر بر جذب دارائیهای مهاجران هندی که در سراسر جهان پراکنده شده اند و در پستهای های کلیدی می باشند ، تمرکز کند. بنابراین ، اگر هند بتواند این جامعه را به همکاری وادارد ، احتمالاً در هند سرمایه گذاری می کنند ودر رشد سریع اقتصاد در حال مبارزه هند سهیم خواهند شد . برای مشارکت آنها در پروژه های توسعه ای هند ، سیاستگذاران هند موقعیتهای مهمی را به مهاجرین هندی در سیاست گذاری به جای دریافت کمکهای مالی ارائه کرده اند. از آنجا که هند تعداد زیادی جوان بیکار دارد ، سیاست توسعه هند می تواند سود خوبی از این نوع سرمایه گذاری به همراه داشته باشد. جوانان ساکن در مناطق دور افتاده امروز هند دانش و ایده هایی دارند ، اما نمی دانند چگونه از آنها استفاده کنند. گاهی اوقات این جوانان با عدم حمایت مالی نیز روبرو هستند. بنابراین اگر دولت هند بتواند مهاجرین هند را به سرمایه گذاری در این نوع بخشها تشویق کند منجر به رشد هند شده ،این کشور به یکی از قدرتهای سیاسی اقتصادی جهان تبدل خواهد شد. علاوه بر این ، دولت هند برای تشویق مهاجران هندی ، چندین سیاست جذاب را تنظیم کرده است ، به عنوان مثال ، طرح ساخت هند ، و تشویق مهاجریه به بازدید از تحقیقات پیشرفته مشترک ، آژانس طرح توسعه با مسئولیت محدود ، پروژه "هند دیجیتال" ، پروژه "شناخت هند" و چندین طرح دیگر از جمله برنامه هایی است که برای جذب مهاجرین وسرمایه های آنان طراحی شده است. از این رو ، هند با توجه به برنامه توسعه خود با نقشی که در اقتصاد جهانی برای خود بر اساس ماهیت معمایی سیاست بین المللی تعربف کرده ، از لحاظ راهبردی در حال حرکت است تا بتواند با اقتصاد جهانی همگام شود. به منظور درک این موضوع ، هند در تلاش است تا با مهاجرین هند تماس بیشتری بگیرد زیرا آنها در بسیاری از موسسات خصوصی و دولتی بین المللی ومنطقه ای پستهای کلیدی بر عهده دارند و اغلب در کشورهایی که مستقر شده اند نقش راهبردی ایفا می کنند. به همین دلیل است که دولت مودی ، در حالی که اهداف سیاست خارجی خود را بر اساس هر کشور، جداگانه تنظیم می کند ، بر اهمیت وجود مهاجرین هندی تأکید می نماید. تمرکز مودی بر مهاجرین هندی با هدف بسیج آنها برای تبدیل شدن به بخشی از راهکار توسعه هند صورت می گیرد .

-سهم مهاجرین هندی در سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی دولت هند

دولت ها روش ها وسیاست های خاصی را در قبال مهاجرین دنبال می کنند .پیامدهای اقتصادی و سیاسی مهاجرت عمده ترین دلیل وانگیزه برای توجه دولت ها به موضوع مهاجرین بوده است . چرا که در مورد جامعه چند قومیتی مانند هند، مهاجرت می تواند بر تعادل قومی در این کشور تأثیر بگذارد و پیامدهای اجتماعی و سیاسی در پی داشته باشد. علاوه بر این، عدم وجود نیروی کار پیامدهای مهم اقتصادی سیاسی مانند افزایش نابرابری و کاهش ظرفیت ایجاد نهادهای داخلی خواهد داشت.همانگونه که مهاجران می توانند در افزایش جریان تجارت، سرمایه گذاری مالی، فناوری و انتقال تجربه و ایده ها به کشور خود کمک کنند. فعالیت های آنها همچنین می تواند تأثیر سیاسی وفرهنگی بر کشور خود داشته باشد. همانگونه که مهاجران بازگشته می‌توانند بیش از افرادی که مهاجرت نکردند تأثیر متفاوتی بر اقتصاد سیاسی داخلی داشته باشند . اینها معمولاً دارای ثروت بیشتر، افزایش سرمایه انسانی و دسترسی به شبکه های جهانی هستند. به طور کلی، تجربه زندگی در خارج از کشور می تواند ترجیحات و انتظارات را تغییر دهد.از این رو دولت هند بویژه طی چند دهه گذشته تلاش نموده است تا از طریق برخی سیاست ها وراهبردها ،از ظرفیت مهاجرین هندی در مسیر اهداف وسیاست های خود بهره گیرد.دولت هند بویژه در سه دهه گذشته در تلاش بوده است تا میراث فرهنگی غنی هند را از طریق مهاجران هندی به سایر ملت ها معرفی نماید. نخست وزیر مودی غالباً بر سه اصل دموکراسی ، جمعیت شناسی و توجه به تقاضا ونیازهای هند در حال توسعه تأکید می کند.اما طی سال های اخیر اصل دیگری نیز تحت عنوان مهاجرین هندی به این لیست اضافه شده است . این امر در دکترین سیاست خارجی مودی نیز منعکس شده است زیرا مهاجرین هند دارای موقعیت های زیادی بوده که برای این کشورمفید است. وزیر امور خارجه وقت هند آقای وی کی سینگ در 11 دسامبر 2014 ، در پارلمان اعلام کرد که همه هندیهای خارج از کشور که واجد شرایط قانونی باشند ، حق دارند که به عنوان رای دهندگان خارج از کشور ثبت نام کرده و رای خود را بدهند. دولت هند برای تسهیل ارتباط خود با مهاجرین هند ، وزارت امور هندیان مقیم خارج را به وزارت امور خارجه این کشور ادغام کرده است. دولت مودی همچنین تصمیم گرفته است که به همه مهاجران هندی یک کارت هویت واحد بدهد تا در صورت تمایل به تابعیت هند راحت تر بتوانند با سرزمین مادری خود در تماس باشند و ویزای مادام العمرهند را دریافت کنند. دولت مودی همچنین به گردشگرانی که دارای ریشه فرهنگی هندی از چهارکشور جهان هستند اجازه داده است که بتوانند ویزای هنگام ورود به هند دریافت کنند. در سال 2004، هند یک وزارتخانه جداگانه برای امور هندی‌های خارج از کشور ) که در ابتدا وزارت امور هندی‌های غیر شهروند نامیده می‌شد) ایجاد کرد. به گفته وب سایت این وزارتخانه، دستورالعمل آن به این شرح است: «مرکزی که هندی‌های خارج از کشور، انجمن‌های خارج از کشور، تجار و صنعتگران، قانونگذاران، اندیشکده ها و صاحبنظران، ذینفعان اصلی جامعه و حاکمیت و دولت‌های ایالتی برای کسب اطلاعات، همکاری و تسهیل در کلیه امور مربوط به هندی‌های خارج از کشور به آن مراجعه می‌کنند». هدف از تأسیس این وزارتخانه این است که بتواند به نیازهای مهاجرین سریع پاسخگو باشد. این وزراتخانه وعده اجرای نوعی رویکرد حکومتی «متحد» همانند آژانس‌های اروپای غربی را نیز داده است. وزرات امور هندی‌های خارج نه تنها برای حمایت از منافع هندی‌های خارج از کشور بلکه برای نشان دادن هند جدید به آنها و دیگران تأسیس شده است: توقع می‌رود که این وزراتخانه «پویا، جوان و تعاملی» و همچنین «مدرن، حمایتگر و کارآمد» باشد. از سال 2004، دولت فدرال هند سرمایه گذاری قابل توجهی در این بخش انجام داده است. بودجه آن از 7 کرور روپیه (1.6 میلیون دلار در نرخ ارز ژوئن 2005) در سال‌های 2004-2005 به 80 کرور روپیه (17 میلیون دلار در نرخ‌های ژوئن 2010) در سال‌های 10-2009 افزایش یافته است. در مقابل، در سال‌های 10-2009 بودجه وزارت امور خارجه در حدود 630 کرور روپیه (134.5 میلیون دلار) و وزارت اطلاعات و فناوری نیز در حدود 800 کرور روپیه (170.8 میلیون دلار) بوده است. بخش عمده‌ای از این بودجه خرج هزینه‌های تبلیغاتی، سمینارها و کنفرانس ها، از جمله گردهمایی‌های سالانه "روز هندی‌های خارج از کشور" می‌شود که این وزارتخانه همراه با شهرداری دهلی و کنفدراسیون صنایع هند برگزاری آن را بر عهده دارد. این گردهمایی‌ها به منظور ایجاد پیوند بین سیاستمداران فدرال و ایالتی با نمایندگان جوامع مهم هندی‌های خارج، از جمله تجار، رهبران فرهنگی و دانشمندان برگزار می‌شود. این گردهمایی شامل بحث در مورد طیف وسیعی از مسائل از فناوری نانو گرفته تا مهاجران هندی در مناطق مختلف می شود . وزارت امور هندی‌های خارج چند ابتکار کلیدی دیگر را نیز رهبری می‌کند. این وزارتخانه مجری برنامه طرح شهروندی هندی‌های خارج از کشور است که در سال 2006 برای اعطای ویزای دائم به افراد اصالتاً هندی جهت ورود به هند تأسیس شد. این طرح در تحقق هدف اصلی خود یعنی ارتباط مجدد افراد اصالتاً هندی با کشور خود بسیار موفق بوده است. طبق گزارش‌ها تا اوایل سال 2009 حدود 400000 کارت OCI برای این افراد صادر شده است. به همین منظور، این وزارتخانه در سال 2008 خدمات «ردیابی اصل و نسب شما» را ایجاد کرد. هدف این برنامه کمک به هندی‌های خارج از کشور است که ممکن است به شجره نامه خود و یافتن بستگان خود در هند علاقه مند باشند. وزرات امور هندی‌های خارج طرح‌های مختلفی را برای هندی‌های جوان مهاجر پیش بینی کرده است. طرح‌هایی مانند «برنامه هند را بشناسید» که شامل تور سه هفته‌ای برای افراد 18 تا 26 ساله و بورسیه تحصیلی برای 100 دانشجوی هندی الاصل برای حضور در دانشگاه‌های هند است. در حال حاضر، وزارت امور هندی‌ها در خارج در حال تأسیس دانشگاهی برای «افراد با اصالت هندی» در بنگلور است و در سال 2009 برای ایجاد چهار دانشگاه مشابه دیگر در سایر شهرهای هند آگهی داد. از سال 2006 وزارت امور هندی‌های خارج مسئولیت رفاه هندی‌های غیر مقیم که در خارج از کشور زندگی و کار می‌کنند و بسیاری از آنها به طور بالقوه در معرض سوء استفاده قرار دارند را به عهده گرفته است.این وزارتخانه اکنون علاوه بر مأموریت‌های خارج از کشور، توزیع بودجه برای کمک به هندی‌هایی که نیاز به درمان فوری پزشکی، اسکان موقت یا سفرهای هوایی به هند دارند را هماهنگ می‌کند. این وزارتخانه همچنین یک خط امدادی در امارات متحده عربی به افرادی که دچار مشکل هستند و یا در مورد حقوق کاری خود سؤال دارند اختصاص داده است و به دنبال ایجاد مراکزی در خارج از کشور برای خدمات به هندی‌ها در مناطقی با جمعیت قابل توجه کارگران مهاجر است. این تلاش‌ها با دیگر تلاش‌های متمرکز هند برای نشان دادن خود به عنوان حامی مؤثر شهروندان خود در خارج و حتی هندی‌های شهروند دیگر کشورها، اعم از کانادا، آفریقای جنوبی، فیجی یا مالزی در یک سو قرار می‌گیرد. این اقدامات هند به «تهاجم جذاب» چین شباهت دارد و واضح است که اهداف مشابهی را نیز دنبال می‌کند. هند مانند چین امیدوار است که با دستیابی به اتباع مهاجرش بتواند هم به دولت‌های میزبان آنها فشار آورد و هم دانش، مهارت و بودجه لازم برای سرمایه گذاری مورد نیاز خود را فراهم کند. این تلاش‌ها عمدتا معطوف به دیپلماسی عمومی متمرکز بر روی کشورهای منطقه و آفریقا است که عمدتاً مختص کمک‌های خارجی جدید هند، وبرنامه‌های کمکی در زمینه توسعه و مسائل فنی است. علیرغم تلاش دولت هند برای دستیابی به منابع مالی وتوان علمی ونفوذ مهاجرین هند ، نتایج اقدامات چندان در جذب این منابع رضایت بخش نبوده و سیاستگذاران هندی در صددند تا راهبردهای جدیدی برای جذب دارایی های مهاجرین هند اعم از مالی و دانش آنان به سمت این کشور طراحی نمایند. تشویق و استقبال از سرمایه گذاران هندی خارج از کشوربرای سرمایه گذاری در پروژه های توسعه مناطق روستایی در هند ،از جمله این برنامه هاست . دولت هند می کوشد تا از تغییر ایجادبرخی تسهیلات و تغییر در مقررات وشرایط سرمایه گذاری ،توجه بیشتر هندیهای مقیم خارج از هند را به داخل معطوف دارد .از جمله این طرح ها ، یک برنامه جدید با استفاده از ارز خارجی است، که در آن هر فرد می تواند 100000 دلار با کاهش نرخ بهره سرمایه گذاری کند. همچنین دولت هند چند پروژه مهم را برای استفاده از منابع مالی و دانش این گروه راه اندازی نموده است و مهاجرین می توانند تخصص فنی و حوزه ای را برای استارت آپ های داخلی به ارمغان آورند. اعضای هیات علمی مهاجر خارج از کشور نیز می توانند به طور داوطلبانه فعالیت های آموزشی و فرصت های مطالعاتی و پروژه های خود را به دانشگاههای هندی منتقل نمایند تا تا کیفیت آموزش را در این دانشگاهها ارتقا بخشند. این مشوق ها از طریق پروژه های دولتی و خصوصی Made in India ، Skill India ، Digital India و Start up India و همچنین بسیاری از پروژه های دیگر که با هدف بهبود توسعه زیرساخت های هند طراحی شده است پیش برد. تأثیر مهاجرین بر سیاست خارجی هند نیز موضوع مهم دیگر می باشد .همانگونه که مهاجران هندی در ایالات متحده نقش مهمی در مناسبات استراتژیک هند وآمریکا بر عهده دارند. "ترکیب سه گانه" موفقیت اقتصادی در کشور محل سکونت، نزدیکی زمانی، و پیوندهای نزدیک با نخبگان هندی، به هندیهای آمریکا در ایالات متحده "توانایی، تمایل و دسترسی به مکانیسم هایی برای تأثیرگذاری بر سیاست ها درکشورهای مبدأ وکشورهای مستقر» می دهد. این بدان معنا نیست که آنها می توانند دستور کار سیاست را تعیین کنند. بلکه تأثیر آنها بر سرعت تغییر بوده است نه جهت آن. لابی های دیاسپوریک فقط بر روی تأثیرگذاری بر سیاست های کشورهای میزبان خود متمرکز هستند. همانگونه که لابی اسرائیل در ایالات متحده نقش مهمی را در شکل‌دهی همسویی آمریکا با سیاست های اسرائیل یویژه در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین بازی کرده است.

-جایگاه مهاجرین هندی در دیپلماسی فرهنگی هند

هند دارای کهن ترین فرهنگ وتمدن بشری است که میراث آن در سراسر آسیای جنوب شرقی گسترش یافته است. سیستم دانش هند در طول قرن ها تاثیر قابل توجهی را در سراسر جهان ایجاد کرده است.آیورودا از مرزهای هند فراتر رفته و در بسیاری از کشورها طرفداران زیادی را پیدا کرده است. یوگا ،سنت دیگر هندی است که منطبق با اصول رایج جهانی پیش رفت کرده است .ارزش های دموکراتیک هند ومشارکت مهاجرین هندی در انتخابات از دیگردستاورد هایی است که به تصویرسازی از هند در رسانه های بین المللی کمک کرده است .بخشی از سیاست خارجی هند به عملکرد فزاینده آنها در تعامل وحمایت از مهاجرین هندی در سایر کشورها وبهره گیری از ظرفیت تاثیرگذار آنان در توسعه تعاملات با کشورها وافزایش و بهره گیری از نفوذ کارگزاران هندی شاغل در نهادهای بین المللی معطوف گشته است .این پشتوانه خارجی هند امروزه بخشی جدایی ناپذیر از رویکرد قدرت نرم این کشور بشمار می آید .نقش مهم دیاسپورای هندی به عنوان ابزار قدرت نرم زمانی مورد توجه قرار می گیرد که دولت هند از ظرفیت مهاجرین هندی در ایجاد و تقویت روابط بین کشور خود و کشورهای میزبان بهره می برد. تدوین سازوکارهای لازم برای تعامل فعالانه با مهاجران هندی در مأموریت‌ وسفر مقامات توصیه شده است . همچنین برگزاری رویدادهای مشترک برای تعامل منظم بهتر با کشور میزبان از طریق واسطه گری مهاجران مورد توجه می باشد . گردشگری را می توان به عنوان یک شاخص کلیدی از سرمایه قدرت نرم هند برشمرد. افزایش دفاتر گردشگری در خارج از هند و اتخاذ یک رویکرد برای ترویج گردشگری مهاجرین هندی جهت سفر به هند از دیگر برنامه های پیش بینی شده دولت می باشد .

از نظر تاریخی ، هند در طی قرن ها ، کانون ذوب تعداد بیشماری از ادیان ، جوامع ، زبان ها ، فرهنگ ها و شیوه های آن بوده است. یوگا ، آیورودا و صنعت سینمای بالی وود پایه و اساس ارتقای قدرت نرم سیاست خارجی هند در عصر حاضر را بنا گذاشته اند. هند از زمان استقلال خود شروع به ایجاد روابط با قدرتهای جهانی و منطقه ای کرد. دولت هند همچنین برای پیگیری و توسعه روابط با کشورها ی خارجی و مهاجرین هند ، دو نهاد ایجاد کرد. این دو نهاد یعنی شورای روابط فرهنگی هند در سال 1950 و شورای امور بین الملل هند در سال 1943 برای رسیدگی به امور تعاملات فرهنگی از جمله با بهره گیری از ظرفیت مهاجرین هندی تاسیس شد. در سال 2001 ، شورای امور بین الملل مطابق قانون پارلمان از اهمیت یک نهاد ملی برخوردار گشت . در این قانون آمده است که شورای امور بین الملل هند عمدتا برای ارتقاء روابط هند با جامعه بین الملل و ارتقاء روابط هند با سایر کشورها از طریق مطالعه ، تحقیق ، گفتگو، سخنرانی ، تبادل ایده ها و اطلاعات با سایر سازمانهای درگیر امور خارجی در داخل و خارج از هند می باشد. هدف شورای روابط فرهنگی هند نیز مشارکت و اجرای سیاست ها و برنامه های مربوط به روابط فرهنگی خارجی هند و ارتقای تبادل فرهنگی با سایر کشورها و جوامع می باشد.

اخیراً ، رهبران هند به طور فزاینده ای بر مهاجرین هند ، فرهنگ چند بعدی و علوم عملی قدیمی مانند یوگا تمرکز کرده اند. در حقیقت ، هندی های مهاجر نقش مهمی در سازماندهی روز بین المللی یوگا درسازمان ملل متحد در 21 ژوئن هر سال بر عهده داشته اند . این روند درست پس از به قدرت رسیدن نارندرا مودی در سال 2014 تشدید شد. به عنوان بخشی از ارتقاء سیاست خارجی هند ، فعالیت های زیادی برای جلب توجه و بکارگیری قدرت نرم هند در امور بین المللی افزایش یافته است. او بر خلاف پیشینیان خود ، از ابتدای تصدی گری خود تلاش کرده است که مهاجرین هند را تحت تأثیر قرار داده و نقش آنها را در اهداف سیاست خارجی خود برجسته نماید . نخست وزیر مودی در هر سفر خارجی خود سعی کرد تا تعامل خود را با گروههای مهاجر هند در آن کشورها تحکیم بخشد .وی همواره بخشی از موفقیت هند را منوط به ایفاء نقش مهاجرین هندی ساکن در خارج از کشور می داند . در 2 اکتبر سال 2016 ، مودی در مراسم سالروز تولد مهاتماگاندی ،مرکز "دیاسپوراسی هند" را افتتاح کرد و در سخنانش اظهار داشت:

"به گروه مهاجر هندی نه تنها باید از نظر تعداد ، بلکه از نظر قدرت و اهمیت نیز نگاه ویژه ای نمود. سالهاست اصطلاح "فرار مغزها" رواج دارد. اما اگر به مهاجرین هند به عنوان قدرت خود نگاه کنیم ، می توانیم این را به "سرمایه مغزها " تبدیل کنیم.

به منظور استفاده از منابع مهاجرین ، برگزاری جلسات با مهاجرین هندی تبدیل به یک روند در مناسبت ها وفعالیت های وزارت خارجه هند شده است. بهارات دارشان ،طرحی برای بازدید مهاجرین هندی از مراکز غنی میراث فرهنگی این کشوراست. این امر نشان می دهد که دولت چقدر به جامعه مهاجر اهمیت می دهد.نخست وزیر مودی علاوه بر یادآوری جایگاه مهاجرین هندی ، همچنین در تلاش است تا میراث فرهنگی غنی هند را برای رهبران خارجی که از هند دیدن می کنند به نمایش بگذارد. این نوعی راهبرد برای تحت تأثیرقرار دادن مهاجرین هندی است تا ریشه های فرهنگی خود را به خاطر بسپارند و همیشه هند را مد نظر داشته باشند. این نشان می دهد که چگونه دولت هند تلاش می کند فرهنگ و میراث غنی هند را به متحدان خود معرفی کند. دولت هند همچنین بازیگران بالیوود را تشویق می کند تا سفیر بسیاری از موسسات مشهور جهانی شوند ، برای مثال ، پریانکا چوپرا سفیر حسن نیت صندوق کودکان ملل متحد است. مهاجرین هندی نقش وسهم مهمی درتصویرسازی از هند در دیگر سرزمین ها برعهده دارند . آنها با حفظ وپایبندی به باورها وارزش های دینی فرهنگی سرزمین خود ی ، نمایندگان فرهنگ هند در میان مردم دیگر کشورها هستند.این عناصر علاوه برالهام بخشی در خارج از کشور در تلاش اند تا به عوامل موثر در توسعه وترقی اقتصادی هند نیز تبدیل گردند.پیش بینی اعطاء جوایز Pravasi Bharatiya Divas با حسن نیت و جوایز Pravasi Bharatiya Samman گام هایی در مسیر تقویت تلاش های هندیان مقیم خارج به عنوان نمایندگان فرهنگ هند بشمار می آید. بخش فعال جامعه دیاسپورای هند را می توان در هنگام برپایی رویدادهای فرهنگی هند در دیگر کشورهای خارجی مشاهده نمود .برنامه هایی که با حمایت دولت هند و مشارکت فعال مهاجران هر ساله در کشورهای مختلف برگزار می گردد.

مهاجران هندی در ایران

سابقه مهاجرت اقوام هندی به ایران به واپسین قرون قبل از میلاد باز می گردد .یعنی زمانی که مردمانی از شمال هــنـد که کشاورزان و دامداران پیشرفته زمان خود بودند، به بخش های شمالی ایران مهاجرت کرده در این دیار ساکن می شوند . مهاجرت تاریخی آن ها ، همزمان با آغاز روابط بسیار نزدیک سلوکیان با امپراتور وقت هند است و تا دوران اشکانیان نیزادامه پیدا می کند . در آن دوران کشور هـند در اوج شکوفایی فرهنگی و قدرت اقتصادی بی نظیرخود بود . کشاورزان هندو ، احیای زمین و استفاده از آب و خاک را برای تولید محصولات کشاورزی و دامی، ازعبادات خود می دانستند .در شاهنامه فردوسی ودر داستان بهرام گور نیز به مهاجرت گروهی از نوازندگان هندی که به لوریان شهرت داشتند اشاره می کند که بنا بر درخواست بهرام گور از پادشاه هند این گروه به ایران اعزام شده ودر مناطق مختلف ایران ساکن گشتند. گذشته از این رویکرد تاریخی وباستانی، پیوند فرهنگی و تاریخی، بین ایران و هند، عمدتا محصول مهاجرت اتباع دو کشور بویژه حضور ایرانیان در هند بوده است . جمعیت برآمده از این مهاجران از دیرباز بویژه در دوره عباسیان وگورکانیان نقشی بی بدیل در پی ریزی فرهنگ ومیراث مشترک بر عهده داشته اند .ایران وایرانیان چه از طریق بنادر و سواحل خلیج فارس و چه به وسیله راههای زمینی از زمان های بسیار دور با ساکنان شبه قاره هند ارتباط داشته اند. این امر از یک طرف ناشی از ضرورت و نیازهای اقتصادی و از طرف دیگر اشتراک فرهنگی و تاریخی دو ملت بوده است. بسیاری از ساکنان و اقوام شبه قاره به ایران مهاجرت کرده واسکان دائمی یافته بودند. در دوره سلطه انگلیسی ها و قبل از ظهور پاکستان که ایران از طریق سیستان و بلوچستان با هندوستان هم‌مرز بود خط راه‌آهن میرجاوه تا زاهدان به هندوستان وصل شده بود و بسیاری از کارگران هندی در این منطقه حضور یافتند . طی صد سال گذشته،از جمله گروههایی که به ایران مهاجرت نمودند سیک‌ها بودند که در شهرهایی مانند زاهدان، تهران و آبادان سکنی گزیده‌اند. این افراد که عمدتا به قصد تجارت به ایران مهاجرت نموده بودند علی‌رغم گذشت بیش از صد سال، همچنان آیین‌ها و رسوم خود را حفظ کرده‌ و در تهران و زاهدان معابد خود را دایر نمودند . معبد گرونانک در تهران، در سال ۱۹۶۵ ساخته شد. در دوران پیش از انقلاب و در آبادان نیز برخی از سیک‌ها برای یافتن شغل آمده بودند و در آن‌جا زندگی می‌کردند. خیابان «سیکلین» در این شهر، یادگار همان دوران است. سیک‌ها علی‌رغم این‌که تابعیت هند یا ایرانی دارند، با نگاهی جهان‌وطنی، خود را متعلق به جامعه جهانی سیک می‌دانند و ایران را سرزمینی مقدس می‌دانند و معتقدند که گورو ناناک، مؤسس مذهب سیکیسم در مسیر خود به سوی مکه، از کشورهای ایران، افغانستان و عراق عبور کرده است. اوج وتراکم جمعیتی سیک ها درایران مربوط به دهه چهل و پنجاه شمسی قمری بود که قریب به پانصد خانوار در ایران ساکن بودند که به مرور از تعداد آنها به دلیل بازگشت به هند و یا مهاجرت به دیگر کشورها کاسته وامروزه گفته می‌شود حدود صد خانوار در ایران در شهرهای زاهدان، تهران و اصفهان زندگی می‌کنند. وزیر خارجه هند در جریان سفر سال گذشته خود به تهران علاوه بر پیگیری موضوعات اقتصادی،‌ خواستار حل مشکلات مربوط به ثبت ازدواج برای جامعه ۱۰۰۰ نفری سیک‌ها در ایران شد.حدود 3 هزار نفر با اصلیت هندی در ایران زندگی می‌کنند که یک سوم از آنها متعلق به جامعه سیک‌ها هستند.هندی های مهاجر وساکن در ایران وکشورهای منطقه خلیج فارس امروزه سهم مهمی در مراودات تجاری هند با ایران بر عهده دارند .آنها علاوه بر فعالیت در حوزه تجاری ،در معرفی فرهنگ هند به مردم ایران ،انتقال برخی سنت های فرهنگی از ایران به هند وهمچنین حفظ میراث مشترک دو کشور سهم مهمی بر عهده دارند.

نتیجه گیری :

-امروزه حضور پرشمار مهاجران هندی در دیگر کشورها یکی از ویژگی های قابل توجه فرهنگ ، سیاست و اقتصاد در هند معاصر بشمار آمده و علاوه بر سهم اقتصادی ،نقش حیاتی ومهمی در تقویت ساختار مناسبات دولت هند با سایر ملت ها بر عهده دارند .در سیاست دولت هند مهاجرت نه تنها فرار سرمایه وفرار مغزها تلقی نمی گردد بله سرمایه مغزها وفرصتی است جهت بهره گیری در اقتصاد ، افزایش سرمایه انسانی و دسترسی به شبکه های جهانی .از این رو دولت هند بویژه طی چند دهه گذشته تلاش نموده است تا از طریق برخی سیاست ها وراهبردها ،از ظرفیت مهاجرین هندی در مسیر اهداف وسیاست های خود بهره گیرد.دولت هند بویژه در سه دهه گذشته در تلاش بوده است تا میراث فرهنگی غنی هند را از طریق مهاجران هندی به سایر ملت ها معرفی نماید.

- گذشته از بخشی از جابجایی وانتقال هندی ها در دوره استعمار انگلیس که در چارچوب منافع وسیاست استعماری آن در سایر کشورها صورت گرفته بود ، انگیزه و ماهیت اصلی وحاکم بر مهاجرت هندی ها به خارج از کشور برخاسته از نارضایتی های سیاسی ویا تعارضات ایدئولوژیکی نبوده وعمدتا هندی ها برای یافتن شرایط معیشتی وکاری بهتربه سایر سرزمین ها مهاجرت می نمایند.از اینرو بخش اعظم از مهاجرین هندی ،پیوستگی های عمیق هویتی ،ملی وحتی سیاسی با کشور خود داشته ودر جهت منافع فرهنگی اقتصادی وسیاسی کشور خود گام برمی دارند. لذا این ویژگی برخلاف برخی مهاجرین از سایرکشورها که دچار انقطاع هویتی و ملی شدند ،نوعی هژمونی جهت ایجاد تعادل بین اجبار به مهاجرت و رضایت به آن را شکل داده که امکان همسویی هویت محور با اصل هندی بودن وهمچنین توانایی برای اعمال رهبری فکری، فرهنگی و اخلاقی را برای گروههای مرجع و دولت فراهم ساخته و وابستگی مهاجرین به هویت وارزش های دینی فرهنگی وملی خود را نیز حفظ نموده است . پیکربندی موجود هژمونی در درون مهاجرین هندی خارج از کشور آنها را قادرساخته تا علاوه بر جلب نظر در پذیرش آنان توسط جامعه میزبان ،تداوم ارتباطات آنان را با جامعه و دولت در داخل هند نیز تضمین نماید .

-هر چند بخش اعظم از مهاجران هندی را گروههای متوسط و فعالان تجاری تشکیل می دهد ولی از زمان آزادسازی اقتصاد هند، حضور بین‌المللی نخبگان هندی نیز افزایش داشته است وامروزه برخی از چهره های تاثیرگذاردر نهادهای علمی ،بین المللی و دولت ها را نهاجرین هندی تشکیل می دهند.

-دولت هند با توجه به سهم درآمدی بالا ی مهاجرین هند در منابع ارزی و سرمایه ای این کشور ، وهمچنین حضور گسترده مهاجرین هندی در بسیاری از کشورها ،از مهاجرت ولابی مهاجرین هندی به عنوان فرصتی برای توسعه سرمایه گذاری و همچنین گسترش مناسبات خود با سایر کشورها بهره می برد.

-علیرغم اینکه در قرون گذشته مهاجرت اتباع ایران وهند به کشورهای یکدیگر رونق بیشتری داشته است امروزه تعداد کمی از اتباع هند که عمدتا از سیک ها می باشند در ایران ساکن می باشند.طی سال های اخیر به دلیل شرایط اقتصادی و محدودیت های مربوط به قوانین اقامت در ایران بسیاری از جامعه سیک ساکن ایران به هند وبرخی کشورهای حوزه خلیج فارس مهاجرت کردند. هندی ها بویژه سیک های مقیم ایران به دلیل پیوستگی و علاقمندی به ایران ،ظرفیت مناسبی جهت توسعه تعاملات اقتصادی وفرهنگی با هند بشمار می روند .

منابع :

- Ajay Kamalakaran When a small Sikh community thrived in an Iranian border town.

- Amit Kumar Mishra, 2016, Diaspora, Development and the Indian State

- ain, Prakash, C (1982). ̳Indians Abroad: A Current Population Estimate‘,Economic and Political Weekly, 17 (8(

- Baumann, Martin. (1995), ̳Conceptualising Diaspora: The Preservation of Religious Identity in Foreign Parts, Exemplified by Hindu Communities Outside India‘, Temenos, Vol, 31.

- Culture and Economy in the Indian Diaspora. London: Routledge.,

-Chota Bharat, Mauritius: The Myth and the Reality‘, in Bhikhu Parekh, urharpal Singh, and Steven Vertovec (eds),Culture and Economy in the Indian Diaspora. London: Routledge,.

- Dhaliwal, Amarpal K. (1994) ̳Introduction: the traveling nation: India and its Diaspora‘, Socialist Review.

-David Singh Grewal,Network Power: The Social Dynamics of Globalization (New Delhi: Oxford University Press, 2009).

--Robin Cohen (ed.) The Cambridge survey of world migration, Cambridge:Cambridge University Press.

-Mishra, Vijay (2007). The Literature of the Indian Diaspora: Theorizing the Diasporic Imaginary. New Delhi: Routledge.

-Jain, Prakash, C(1999). Indians in South Africa: Political Economy of Race ,Relations. New Delhi: Kalinga Publications.

-Rudrappa, Sharmila. (2004), Ethnic Routes to Becoming American: Indian Immigrants and the Cultures of Citizenship. Princeton, NJ: Rutgers University Press.

-Reprinted in 2004, N. Jayaram (ed.), The Indian Diaspora: Dynamics of Migration, New Delhi: Sage Publications, India Review, vol. 11, no. 1, 2012,

-Hookoomsing, Vinesh Y. (2003), ̳Chota Bharat, Mauritius: The Myth and the Reality‘, in Bhikhu Parekh, urharpal Singh, and Steven Vertovec (eds).

-Maira, Sunaina. (2002), Desis in the House: Indian American Youth Culture in New York City. Philadelphia: Temple University Press.

-Sahay, Anjali. (2009). Indian Diaspora in the United States: Brain Drain Or Gain? Lanham: Lexington Books.

-Saran, P (1985). Asian Indian Experience in the United States. New Delhi: Vikas Publishing House

-India, Diaspora and Migration: An Overview. . Mark Mazower, No Enchanted Palace: The End of Empire and th-Ideological Origins of the United Nations (Princeton: Princeton University Press, 2009

-Silicon Valley Anne-Marie Slaughter, A New World Order (Princeton: Princeton University Press, 2004).

-Jain, Ravindra K. (1993), Indian Communities Abroad. New Delhi: Manohar.

- Jain, Prakash, C(1999). Indians in South Africa: Political Economy of Race

Relations. New Delhi: Kalinga PublicationsBaumann, Martin

-Fisher, Maxine. (1980), The Indians of New York City: A Study of Immigrants from India and Pakistan. Colombia, MO: South Asia Books.

-Vertovec, Steven (1995) ̳Indian indentured migration to the Caribbean‘ in Robin Cohen (ed.) The Cambridge survey of world migration, Cambridge:Cambridge University Press, 57–62

-India Review, vol. 11, no. 1, 2012, pp. 65–72.l Indian Diaspora ,John Mathew Chandi John, Philanthropist, Author and Entrepreneur.

-N. Jayaram and Yogesh Atal (eds), The Indian Diaspora: Dynamics of Migration, pp.15-43. Delhi: Sage Publications

-Khadria, Binod. 2009. India Migration Report 2009: Past, Present and the Future. New Delhi: Cambridge University Press.

-Maira, Sunaina. (2002), Desis in the House: Indian American Youth Culture in New York City. Philadelphia: Temple University Press. Title: Mediated Cultures, Political Discourses, and the Celebrity: Perspectives from India

Edited by Swapna Gopinath, Ramna Walia, and Rutuja Deshmukh

-Koshy, Susan and S. Radhakrishnan. 2008. Transnational South Asians: The Making of a Neo-Diaspora. New Delhi: Oxford University Press.

-N. Jayaram and Yogesh Atal (eds), The Indian Diaspora: Dynamics of Migration, pp.15-43. Delhi: Sage Publications

-Ministry of Overseas Indian Affairs (MOIA)• Establishment.

-Jayaram, N. (2000(The Dynamics of Language in Indian Diaspora‘, Sociological Bulletin, 49(1):41-62 (Reprinted in 2004,

- N. Jayaram (ed.), The Indian Diaspora: Dynamics of Migration, New Delhi: Sage Publications, pp. 147-71)

-Jain, Prakash, C (2001). Indian Diaspora in West Asia : A Reader. New Delhi :Manohar Publication

https://joshuaproject.net/punjabi in Iran https://pixabay.com/pl/photos/m%c4%99%c5%bcczy%c5%bani-turban-portret-facet-2146800news/international/social-media-bollywood-and-yoga-todominate- modis-china-visit/article7194559.ece

http://pib.nic.in/newsite. Hookoomsing, Vinesh Y. (2003), ̳Chota Bharat, Mauritius: The Myth and the Reality‘, in Bhikhu Parekh, urharpal Singh, and Steven Vertovec (eds),Culture and Economy in the Indian Diaspora. London: Routledge, pp. 13-32.

https://scroll.in/ https://scroll.in/2023.World Grudwarass ,Gurudwaras in Iran.

http://pib.nic.in/newsite.

http://pib.nic.in/newsite. Hookoomsing, Vinesh Y. (2003), ̳

https://books.google.co.in/books/about/Indian_communities_abroad.