به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی سایت شبکه بین المللی خبری بالکان آر تی در تاریخ 17 دی 1401 برابر 7 ژانویه 2023 مقاله ای با عنوان "کریسمس در تهران" به قلم دکتر بوریسلاو کورکودلوویچ از صاحبنظران مطرح صرب منتشر کرد در این مقاله نویسنده نوشته است:

در بخش مرکزی پایتخت ایران، کلان شهر تهران، نبش یکی از بلوارهای اصلی کریم خان زند (بنیانگذار سلسله زندیان ایرانی، 1751 تا 1779) و نجات اللهی. کلیسای جامع سنت سرکیس کلیسای حواری ارمنی است. این بنا که به نام سنت سرکیس جنگجو نامگذاری شده است، بین سال های 1964 تا 1970 بر اساس طرح های معمار ایرانی ارمنی تبار یوجین آفتاندیلیان ساخته شد و نماد مدرن مسیحیت در ایران است.

قدمت مسیحیت در ایران به سالهای اولیه آن دین یعنی در زمان حضرت عیسی (ع) برمی گردد مذهب مسیحی در ایران، در عصر ادیان رسمی - زرتشتی در ایران تاریخی، اسلام سنی در قرون وسطی پس از تسخیر اعراب، و اسلام شیعه پس از تغییر سلسله صفویان ایرانی در قرن پانزدهم، همیشه در اقلیت بوده است. در گذشته، مسیحیت در ایران بسیار بیشتر از امروز بود و اعضای آن در کلیسای شرق که به کلیسای نسطوری نیز معروف است، نقش مهمی در رسالت تاریخی مسیحیان در اواخر باستان و قرون وسطی داشتند.

به گفته منابع ایرانی، بین 150000 تا 370000 مسیحی در این کشور نزدیک به 87 میلیون نفری زندگی می کنند کشوری که 97 درصد آن را مسلمانان مسلمان تشکیل می دهند و از آزادی انجام مراسم خود و جشن گرفتن تعطیلات خود از جمله کریسمس برخوردارند. بیشتر مسیحیان ایرانی ارمنی الاصل هستند و همچنین تعداد کمی از پروتستان ها، آشوری ها، کاتولیک ها و مسیحیان ارتدوکس نیز وجود دارند که همگی در تهران کلیسا دارند.

کلیسای سنت سرکیس کلیسای جامع اسقف ارامنه تهران، یکی از سه کلیسا در ایران است و با ارتفاع 36.5 متر، بزرگترین کلیسای مسیحی تهران است. دیوارهای بیرونی و داخلی ساختمان بتنی یک شبستان با سنگ مرمر سفید پوشیده شده است. با دو برج ناقوس تزئین شده است و داخل آن یک گالری برای گروه کر کلیسا وجود دارد. ساخت این کلیسا در سال 1964 با کمک مالی نیکوکار ارمنی مارکار سرکیسیان به یاد همسرش آغاز شد که توسط پسرانش حمایت می شد. در سال 2000 و 2006 بازسازی شده است.

شنبه سرخ

در حیاط بنای یادبود نسل کشی ارامنه وجود دارد که از سنگ مرمر سفید نیز ساخته شده است. بر روی پایه کتیبه هایی به زبان فارسی و ارمنی با تاریخ 24 آوریل 1915، معروف به شنبه سرخ، وجود دارد. زمانی که مقامات ترک به تعبیر ارامنه شروع به تبعید روشنفکران ملی خود کردند.

این کلیسا به افتخار قدیس سرکیس (320-370)، یکی از محبوب ترین مقدسین کلیسای حواری ارمنی نامگذاری شده است. ژنرال سرکیس، یک قهرمان ملی در اساطیر ارمنی، فرمانده ارتش امپراتور کنستانتین کبیر، یک جنگجوی عالی، همچنین یک واعظ استثنایی و حامی قدیس عاشقان جوان بود.

مانند سایر کلیساهای ارتدکس، محراب نیم دایره ای شکل در سمت شرقی کلیسای جامع قرار دارد. در دو طرف محراب ورودی هایی وجود دارد. دیوارهای بالای محراب و دو طرف آن با نقاشی هایی با موضوعات کتاب مقدس پوشیده شده است: باکره با عیسی، معراج خداوند، سنت جان باپتیست در حال تعمید عیسی، مصلوب شدن مسیح. از نظر سبک، آنها شبیه آثار میکل آنژ در کلیسای سیستین کاخ حواری در واتیکان هستند.

لوسترهای فیروزه ای مجلل از سقف پایین می آیند. روی دیوارها و پنجره‌های کلیسا نقاشی‌های دیواری زیبا و شیشه‌های رنگی، همه با صحنه‌های کتاب مقدس و ملی ارمنی و پرتره‌های عیسی دیده می‌شود.

همکاران ایرانی می‌گویند که کلیسای جامع محل تجمع ارامنه تهران و دوستانشان یا ایرانیان کنجکاو در شب و صبح قبل از کریسمس و همچنین زودتر برای استقبال از سال نو میلادی است. قبل از تعطیلات، بر روی پنجره های رو به بلوار کریم خان زند، نقاشی های رنگارنگ و درختان کریسمس تزئین شده در جلوی کلیسا دیده می شود. برخی از مسلمانان به دوستان مسیحی خود گل می دهند. آنها با هم در کنار تزئینات کریسمس عکس می گیرند.

یکی از قدیمی ترین جوامع مسیحی

کلیسای ملی ارمنی ارتدکس یکی از قدیمی ترین جوامع مسیحی است. پادشاهی ارمنستان اولین دولتی بود که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود در سال 301 پس از میلاد در زمان پادشاهی تیرداد سوم (حکومت بین 283 و 333) پذیرفت. طبق سنت، این کلیسا در سال 46 پس از میلاد ساخته شده است.

ارمنی ها بیش از 1000 سال است که در ایران زندگی می کنند. چندین بار در تاریخ، نواحی شمال غربی ایران بخشی از ارمنستان بوده است. برخی از قدیمی ترین کلیساها و صومعه های ارامنه در خاک ایران هستند.

خانقاه تادئوس مقدس در رشته کوه های استان آذربایجان غربی در 20 کیلومتری شهر چالدران از این قبیل است. شهرت این شهر به خاطر نبرد چالدران در سال 1514 بین ارتش ترکیه عثمانی و ایران صفوی است که تاریخچه خاورمیانه را برای چهار قرن آینده تعیین کرد.

این صومعه همچنین به عنوان قره کلیسا "کلیسای سیاه" (Kara Kilise) شناخته می شود، زیرا قدیمی ترین بقایای آن از سنگ سیاه و سفید ساخته شده است. طبق افسانه، ساختمان اختصاص داده شده به سنت تادئوس در ابتدا در سال 68 پس از میلاد ساخته شد.

در تعطیلات بزرگداشت میلاد حضرت عیسی مسیح (ع) در نقاطی از شهرهای ایران که پیروان او زندگی می کنند، روح مسیحیت احساس می شود، نشانه ها و آثار آن دین شناخته می شود. درختان کاج قرار داده شده است و در ویترین برخی از مغازه ها جعبه های قرمز، سبز و طلایی با هدایا، تصاویر مریم مقدس، یوسف و نوزاد عیسی وجود دارد. مراکز خرید و هتل ها تزئین شده اند، مجسمه های Božić Bata، آب نبات و گلوله های برفی قابل مشاهده هستند و حال و هوای شادی تعطیلات در شبکه های اجتماعی پخش می شود. همچنین در محله مرفه شمال تهران ونک در کلوب آرارات، که به نام کوه افسانه‌ای ارمنی که اکنون در سمت ترکیه‌ای مرز است، جشن گرفته می‌شود.

اما مهم‌ترین همه در کلیسای وانک در شهر اصفهان در غرب ایران است. این کلیسای جامع که در نیمه اول قرن هفدهم با حمایت حاکمان صفوی ساخته شد، مرکز تاریخی کلیسای ارامنه در ایران است.

وانک در زبان ارمنی به معنای صومعه یا اقامتگاه است. این کلیسا به عنوان یک شاهکار بی پایان معماری شناخته می شود، زیرا به طور هماهنگ نقوش و عناصر اسلامی را با سنت ارمنی ترکیب می کند. کلیسای جامع دارای محراب گنبدی شکلی است که بسیار شبیه به مساجد ایرانی است، اما محراب نیمه هشت ضلعی و محراب برافراشته جلوه ای مسیحی به آن بخشیده است.

گفته می شود ساخت کلیسا در سال 1606 آغاز شد و بین سال های 1655 تا 1664 تغییرات قابل توجهی در طرح ایجاد شد. ، معماران و هنرمندان، در تکمیل ساخت کلیسای جامع مشارکت کردند.

سنت ارمنی

مسیحیان در ایران کریسمس را چندین روز در خانه و دیدار با اقوام و دوستان خود جشن می گیرند. این سنت ایرانیان را به یاد جشن نوروز، 21 مارس، اولین روز بهار و آغاز سال نو ایرانی می اندازد.

رئیس اسقف ارامنه ایران، اسقف سرکیس داویدیان، اشاره می کند که مسیحیان ارمنی آزادانه مراسم مذهبی، فعالیت های اجتماعی و فرهنگی را انجام می دهند. اسقف اعظم گفت: همه ادیان الهی در ایران در مجلس، مجلس، برابر با نمایندگان مردم هستند.

جمهوری اسلامی اقلیت های دینی زرتشتی، یهودی و مسیحی را به رسمیت می شناسد. قانون اساسی اعلام می کند که «تفتیش عقائد ممنوع است» و «هیچ کس را نمی توان به خاطر دین خود به هیچ وجه بازخواست یا مجازات کرد».

مسیحیان و پیروان سایر ادیان، بر اساس سنت هزاران ساله ایران، اگرچه اقلیت‌ها در کشوری تحت سلطه مسلمانان هستند، اما با برادران  وخواهران مسلمان خود روابط متقابل دارند و نماد بردباری و همزیستی مسالمت آمیز هستند

مسیحیان در مجلس سه نماینده دارند که دو نفر از آنها ارمنی هستند.

همزیستی مسالمت آمیز به گفته آبرامیان نشان دهنده پیوند تاریخی و نزدیکی ادیان در ایران است. نماینده ارمنستان مجدداً خاطرنشان می کند: «مسیحیان در طول تاریخ طولانی خود در ایران، همراه با سایر ایرانیان، همواره سعی در اعتلای ایران داشته اند.

مراسم عشای ربانی در شب کریسمس در حدود 600 کلیسا در ایران انجام می شود. توجه به عبادت در کلیسای مریم ارومیه، بزرگترین شهر استان آذربایجان غربی در 770 کیلومتری تهران جلب شده است. در ارومیه با حدود 700 هزار نفر جمعیت در ارتفاع 1300 متری از سطح دریا، کنیسه آشوریان قرار دارد که دومین کنیسه قدیمی در جهان مسیحیت پس از کلیسای میلاد مسیح در بیت لحم در کرانه باختری به شمار می رود. برخی از مورخان آشوری و مسیحی معتقد بودند که کلیسای مریم قبلاً آتشکده ای بوده است.