حجت‌الاسلام یحیی جهانگیری در گفت‌وگو با روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درباره برگزاری نخستین رویداد جهانی جایزه شهید صدر ابراز کرد: در حال حاضر، آثار ارسال شده به این رویداد، توسط اعضای کمیته‌های هشت گانه، ارزیابی و به زودی، نفرات برتر معرفی می شوند. 

وی با تاکید بر اینکه، نوع جایزه جهانی صدر، از سنخ نخبگانی است، افزود: مخاطبان ما در این رویداد، نظریه پردازان و اندیشمندان هستند. بنابراین انتظار نمی رود که حجم ورودی آثار به دبیرخانه جایزه، رقم بسیار بالایی باشد. با توجه به محدودیت هایی که در پذیرش آثار وجود داشت، دانشجویان و طلبه های رشته های مختلف دانشی از حضور در این جایزه محروم بوده اند و همین موضوع، سبب شده است که آمار آثار ارسالی، پایین بیاید. 

جهانگیری با بیان اینکه به واسطه برگزاری جایزه جهانی صدر، به دنبال اندیشه و نظریه پردازی بوده ایم، اظهار کرد: البته این موضوع، به معنای آن نیست که دانشجویان و طلاب، نظریه پردازی نکنند و ما قصد نداریم راه اندیشه ورزی را بر آنها ببندیم. معیار ما اندیشه و نظریه مکتوب و ارائه شده بود و محدود به مدارک دانشی و دانشگاهی نبودیم. 

رئیس دفتر نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قم همچنین بیان کرد: این جایزه از جنس جشنواره ها و رویدادهای عام نیست که همه بتوانند در آن شرکت کنند. ما نیز، به دنبال کمیت و تعداد بالای شرکت کنندگان نبودیم بلکه به دنبال صاحبان نظریه بودیم که در این رویداد حاضر شوند. از طرف دیگر، تلاش کردیم فعالان علوم حوزوی در این رویداد شرکت کنند چرا که اگر می خواهیم علوم اسلامی را ارتقا دهیم و دانشگاه بین المللی در حوزه علوم اسلامی تشکیل دهیم می باید که معدن و موطن آن، حوزه های علمیه باشد و کنشگران اصلی آن نیز حوزویان باشند. 

وی در ادامه با اشاره به اینکه نظریه هایی برای برگزارکنندگان جایزه جهانی صدر اهمیت دارد که از دل اندیشه های اسلامی بیرون آمده باشد، ادامه داد: بنابراین این اندیشه ها، باید در عرصه بین المللی هم حرفی برای گفتن داشته باشد. بتواند در معادلات بین المللی اثرگذاری داشته باشد و نگاه جهانیان را به عرصه حوزه های اندیشه ای ما معطوف کند. 

حدود چهارصد اثر به دبیرخانه ارسال شد

جهانگیری درباره تعداد آثار ارسال شده به دبیرخانه جایزه جهانی صدر گفت: با اینکه پیش بینی می کردیم با توجه به محدودیت های در نظر گرفته در فراخوان جایزه، آثار کمی به دبیرخانه ارسال شود، با این حال، حدود چهارصد اثر از طریق سامانه، بارگزاری و به دبیرخانه ارسال شده است که عددی قابل توجهی برای گام نخست یک رویداد اندیشه محور محسوب می شود. 

رئیس دفتر نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قم همچنین ابراز کرد: ما در برخی موارد به سراغ اندیشمندانی که در حوزه های دینی فعالیت می کنند هم رفته ایم چرا که بسیاری از این افراد، به دنبال عرضه دستاوردها و دانش خود در چنین رویدادهایی نیستند و تمرکزشان بر روی کار پژوهش و اندیشه ورزی است و نگاه شان را معطوف به جایزه ها نمی کنند. 

وی یکی از ویژگی های جایزه جهانی صدر را در این موضوع دانست که به صورت موردی و خصوصی به افراد دانشمند و نظریه پرداز مراجعه شده است و ادامه داد: بدیل این نوع برگزاری جایزه علمی در دنیا و ایران وجود ندارد. افراد مورد نظر را از طریق کرسی های نظریه پردازی و افرادی نظریه هایشان ثبت شده بود، شناسایی کردیم و به سراغ آنان رفتیم. 

جهانگیری ادامه داد: گروه دیگری که برای حضور در جایزه به سراغ آنان رفتیم، افرادی بودند که در رویدادهای علمی کشور مثل جایزه علوم انسانی- اسلامی، جایزه کتاب سال حوزه، جشنواره علامه حلی و نظیر اینها به عنوان برگزیده معرفی شده بودند. در کنار این اشخاص، به واسطه انتشار فراخوان و تبلیغات مناسبی که در این زمینه صورت گرفت، از عموم دانشمندان و صاحبان اندیشه نیز برای حضور در این جایزه دعوت کردیم تا آثار مرتبط خود را ارسال کنند. 

وی درباره کمیته های هشتگانه جایزه جهانی صدر توضیح داد: این کمیته ها شامل فقه و اصول و حقوق، تفسیر و علوم قرآن و حدیث، سیره و تاریخ و تمدن اسلامی، فلسفه، کلام، عرفان و دین پژوهی، مطالعات اسلامی خانواده و جنسیت، تعلیم و تربیت، اخلاق و روانشناسی اسلامی، علوم سیاسی اسلامی و علوم اجتماعی اسلامی، مدیریت و حکمرانی اسلامی و اقتصاد اسلامی، است و آثار ارسال شده و شناسایی شده، بین اعضای این کمیته ها براساس موضوع مرتبط، تقسیم شده است تا مورد ارزیابی قرار گیرند.

رئیس دفتر نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قم در ادامه بیان کرد: رایزنان فرهنگی کشورمان در برخی کشورهای اسلامی از جمله لبنان و عراق نیز در شناسایی و ارسال آثار مرتبط مساعدت های ویژه ای داشتند. 

سهم ایران برای تولید علم در علوم انسانی افزایش می‌یابد

جهانگیری با بیان اینکه تاکنون کنش بین اندیشمندان اسلامی در عرصه بین الملل، کنش تبلیغی بوده است، گفت: اندیشه ای و دانشی و علمی نبوده است. واقعیت این است که ما در کنفرانس های علمی، ژورنال های علمی و کرسی های انسانی و اسلامی در عرصه بین الملل، غیبت جدی داشته ایم. علت اش هم این است که حضور دانشی را به مثابه یک عرصه و یک فضای جدی برای خودمان تعریف نکرده بودیم. حضور دانشی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین الملل بیشتر در حوزه های فنی و مهندسی بوده است. 

وی ادامه داد: علوم انسانی ما که مزیت هژمونی آفرین دارد حضور جدی در عرصه بین الملل نداشته است. در چنین شرایطی، جایزه جهانی شهید صدر مطمئنا یکی از شاخص هایی که جابه جا خواهد کرد شاخص تولید علم در کشور است. قطعا سهم علوم انسانی- اسلامی میزان تولید علم کشور را دستخوش تغییر خواهد کرد. 

رئیس دفتر نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قم همچنین ابراز کرد: جایزه جهانی شهید صدر اگر مسیر خود را دقیق بپیماید سهم اندیشمندان و اندیشه ورزان علوم انسانی و اسلامی در تولید قدرت علمی کشور بیشتر خواهد شد. اکنون سهم این حوزه، زیر دو درصد است و مطمئنا این سهم افزایش جدی خواهد کرد. 

وی فعالیت بین المللی در حوزه دینی و اسلامی را دارای مزیت رقابتی در جهان دانست و ادامه داد: اگر معتقدیم انقلاب اسلامی می تواند قله نظریه پردازی در جهان بشود و محدود به مرزها نماند و از مرزها فراتر رود، باید اندیشه های مربوط به آن نیز از مسیر درست به خارج از مرزها برود. جایزه صدر می تواند سکوی پرتابی باشد برای نمایان کردن این اندیشه ها و دستاوردهای اندیشه ای به جامعه بین المللی. 

جهانگیری ابراز امیدواری کرد که تعداد آثاری که برای دوره های بعد مورد بررسی قرار می گیرند، افزایش یابد و افزود: یکی از ثمرات جایزه جهانی صدر این است که عمل برندسازی دانشمندان مان را در عرصه بین الملل، بهتر انجام خواهیم داد. متاسفانه یکی از آسیب های ما این است که حوزه علوم انسانی- اسلامی مورد غفلت قرار گرفته است. وقتی دنیا بفهمد که ما در این عرصه حرف برای گفتن داریم، شخصیت های ما بیشتر شناخته خواهند شد و در واقع برندینگ هم اتفاق خواهد افتاد. 

رئیس دفتر نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قم در ادامه، خبر داد: یکی از شاخه هایی که برای جایزه صدر تعریف کردیم این است که یک شخصیت اثرگذار دانشی در عرصه بین المللی را معرفی کنیم. فارغ از حوزه اندیشه، شخصیتی را اثرگذار تعریف می کنیم که بیشترین تلاش را در عرصه دانشی در عرصه بین الملل انجام داده است. این موضوع، راه مناسبی برای الگوسازی است. اگر این اتفاق بیفتد ما یک تحول اجتماعی در عرصه بین الملل خواهیم داشت.

وی درباره معیارهای داوری آثار در جایزه جهانی صدر، بیان کرد: برای آثار رسیده به دبیرخانه جایزه، چند لایه داوری داریم. معیار ما ابتدا احراز نظریه بودگی آن اثر است. دومین هم آن است که به کار عرصه بین الملل بیاید. نو بودن و معاصرت آن نیز دارای اهمیت است و اینکه، چقدر در زیست معاصر اثربخش است. نکات دیگری که درباره داوری آثار مورد توجه قرار می گیرد این است که چقدر نگاه ها را معطوف به موضوع علوم انسانی اسلامی می کند. چه مشکلی را در عرصه بین الملل می تواند حل و برطرف کند.

نخستین جایزه جهانی شهید صدر با هدف تقدیر از نظریات و اندیشه‌های علوم انسانی اسلامی شایسته ارائه جهانی، به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بهار 1403 برگزار می‌شود.