به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این نشست خامه یار رایزن فرهنگی اسبق کشورمان در برخی کشورهای عربی از جمله کویت و از فعالان رسانه ای و فرهنگی آغاز شد و به شرح و بررسی دیدگاه ها و علل و زمینه های علاقه اندیشمندان مختلف عرب زبان مسیحی و علل گرایش ایشان به اهل بیت علیهم السلام پرداختند.

ایشان در ابتدا با اشاره به شخصیت آنتوان بارا نویسنده مسیحی سوری الاصل مقیم کویت ، وی را شخصی دارای ویژگی های اخلاقی برجسته و ویژه و زیبنده برای نگاشتن در خصوص شخصیت اهل بیت و امام حسین و حضرت زینب ، توصیف نمودند؛ با این توضیح که آنتوان بارا بسیار شیفته امام رضا (ع) و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام است. وقتی ایشان را برای زیارت بارگاه امام رضا(ع) همراهی کردم،  هنگام خداحافظی با حرم ، حاضر به ترک حرم نمی شد و چندین بار درب حرم را بوسه باران نمود. به دلیل ارادت ویژه به اهل بیت علیهم السلام ، تا کنون 8 الی 10 بار به صورت کاملا ناشناس به پیاده روی اربعین مشرف شده است.

گفتنی است ادیبان بزرگ عرب عموما مسیحی اند و بسیاری از شخصیت های فاخر و برجسته عرب که به شخصیت اهل بیت علیهم السلام  پرداخته اند مسیحی هستند و هر یک از آنها پدیده هایی خاص در این زمینه هستند.

در ادامه، با توجه به تجربیات زندگی و فعالیت های فرهنگی خود در برخی کشورهای عربی و معاشرت و موانست با ادباء و شعرای عرب زبان در کشورهای مختلف از جمله جرج جرداق  و برادرش فؤاد جرداق و جرج شکور و ژوزف هاشم و برخی ادبای دیگر، در خصوص دلائل گرایش شعراء و ادبای عرب زبان به فرهنگ اهل بیت و به ویژه نگارش در باره نهضت عاشوراء و کربلا اشاره نمود. با این شرح که بزرگترین علت گرایش این مسیحیان به اهل بیت را محیط چندگانه بخصوص در کشور لبنان بیان کردند و اینکه در واقع در این کشور نوعی همزیستی مسالمت آمیز بین ادیان مختلف و شیعه و سنی و... برقرار است.

 خامه یار بزرگترین دریچه ورود مسیحیان عرب به فرهنگ اهل بیت را نهج البلاغه توصیف نموده و به کتابی از میشل کعدی با عنوان « آلام مشترک » اشاره نمود که در این کتاب دردهای مشترک حضرت مسیح و امام حسین علیه السلام بیان شده است؛ در همین کتاب حضرت مریم و حضرت فاطمه سلام الله علیها نیز مقایسه شده و ویژگی های مشترک و خصوصیات اخلاقی مشترک ایشان بیان شده است.

 خامه یار با اشاره به این که در زمان حضورشان در لبنان به عنوان رایزن فرهنگی، همیشه مراسم تاسوعا و عاشورا را در کلیساها برگزار می کردند و تنها سخنران مسلمان ایشان بودند و بقیه مسیحی بودند. با این اوصاف، یک راهکار خوب برای معرفی اهل بیت به جهان این است که از زبان ادیان دیگر امام حسین به جهان معرفی شود.

خلاصه اینکه در علل گرایش به ادبیات اهل بیت علیهم السلام متفکران و ادبای عرب زبان مسیحی چهار عامل اساسی را می توان برشمرد:

1. -    تاثیر  مطالعه ی هج البلاغه بر نگاه مسیحیان عربی
2. -    عامل محیط
3. -    عامل چندگانگی فرهنگی و گفتمانی
4. -    وجود شخصیت های برجسته و فاخر اندیشمند و آزاده و آگاه به شخصیت اهل بیت

در ادامه این نشست، آقای دکتر محمد رضا سنگری نویسنده،عاشورا پژوه،ادیب و شاعر کشورمان در باره کتاب آنتوان بارا « زینب فریاد فرمند » اظهار داشتند:  اینکه چرا امام حسین علیه السلام به اسوه بودن خود در عرصه فردی و اجتماعی اشاره کرده جای اندیشیدن و تعمق دارد.

وی اشاره کردند ما با نام های بانوان حاضر در واقعه کربلا چندان آشنا نیستیم زنانی همچون بحریه، قمر،هانیه و... در حالی که تعداد زنان در کربلا تقریبا یک سوم افراد حاضر در کربلا بوده است.

در باب حضور زن های حماسه ساز در کربلا گفتند با نام بردن برخی زنان حماسه ساز کربلا از جمله ام کلثوم و فاطمه صغری و سکینه بنت الحسین که خطبه خوانی کرده اند در کربلا و همچون سترگانی در کنار خورشید وجود حضرت زینب سلام الله علیها به زنی به نام هانیه که در صحنه نبرد در کربلا به شهادت رسیده و حماسه آفرینی کرده است .بسیاری از این زنان در کربلا بوده و در کنار حضرت زینب سلام الله علیها بوده اند که اصلا شناخته شده نیستند و حتی نامی از ایشان بیان نمی شود.

سنگری در ادامه با اشاره به این مطلب که ما اگر 344 روز سال قمری را صرف وقت برای شناساندن امام حسین در 10 روز منتهی به اربعین ، به جهانیان نمائیم کم است. او به برخی از آثار تألیفی خود در خصوص واقعه کربلا و شناساندن و معرفی یاران امام حسین و حضرت زینب سلام الله علیها از جمله « آئینه داران آفتاب » که حدود 7 سال تالیف و نگارش آن به طول انجامیده و کتاب « آینه در کربلاست » اشاره نمودند و همچنین کتاب « آفتاب در حجاب » از آقای سیدمهدی شجاعی در خصوص شخصیت حضرت زینب را برای مطالعه توصیه نمودند.

وی در ادامه سخن خود در باره حماسه کربلا، آن را در چهار بعد توصیف کردند:

1. -    بعد تراژدی
2. -    بعد حماسی
3. -    بعد عرفانی
4. -    بعد پیام رسانی و درس های حماسه کربلا

و اینکه به چهارمین قسمت این ابعاد، کمتر توجه شده و شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی به بعد پیام رسانی و یادگیری درس های کربلا به درستی توجه داده اند.

از نکات قابل ذکر دیگر باید گفت امروزه در جهان، بزرگتر از هر بحرانی ، بحران عاطفی است و حماسه کربلا در واقع مکتبی برای تربیت عاطفی انسان هاست و یادآوری آن با جاری شدن اشک ها.

ایشان در ادامه با اشاره به اینکه درخشان ترین عصر ادبیات عاشورائی، عصر کنونی ماست گفتند برخی اشعار و کتاب های نگاشته شده در خصوص وقائع کربلا از جمله اشعار وحشی بافقی و ترکیب بند معروف محتشم کاشانی که به وقائع کربلا پرداخته است اما این کتاب ها بیشتر به  سوگ پرداخته اند و پیام روشنی از کربلا را ذکر نکرده اند،  اما کتاب « گنجینه الأسرار عمان سامانی » که بهترین و زیباترین کتاب نگاشته شده در خصوص وقایع کربلاست به هر چهار بعد ذکر شده به خوبی پرداخته است و به مشتاقان توصیه می شود حتما این کتاب را مطالعه کنند.

در خصوص کتاب ترجمه شده « زینب فریاد فرمند » باید گفت، متن این کتاب با قلم استاد انصاری بسیار خوب ترجمه شده و متن کتاب مانند گنجینه الأسرار عمان سامانی، بسیار کامل و دارای هر چهار بعد تراژدی ، حماسه ، عرفان و پیام رسانی واقعه کربلاست .

این نویسنده و عاشورا پژوه در باره اهمیت خطبه حضرت زینب با توجه به روایات وارده مطالبی را ارائه کردند به شرحی که این خطبه در آسمان ها توسط امام عصر خوانده می شود و توسط فرشتگان تکرار می شود و همچنین به برگزاری مجالس تفسیر توسط حضرت زینب سلام الله علیها در مسجد کوفه گفتند حضرت هنگامی که به آیات صبر در سوره آل عمران رسیدند ، حضرت علی علیه السلام به ایشان گفتند می خواهی من برای تو این آیات را شرح دهم و حضرت زینب ابراز علاقه کردند و وقتی امیر المؤمنین کم کم با تفسیر این آیات، به وقایع کربلا رسیدند ، حضرت زینب گفت « یا أبت أعرف ذلک أخبرتنی به أمی کی تهیئنی لغد  یعنی پدر، اینها را می دانستم ، مادرم به من خبر داده بود از این وقایع...

در زمانی که حضرت زینب پنج ساله بودند حضرت فاطمه سلام الله علیها ایشان را برای وقایع کربلا آماده نمودند و این خود نشانگر این است که ما باید تربیت نسل های آینده را از همین اکنون آغاز کنیم و برای چالش های آینده آماده کنیم  و  بهترین تکیه گاه ما برای تربیت نسل های آینده، نهضت کربلاست.

باید اضافه کرد انسان های بزرگ همیشه رنجهای بزرگ دارند، و به نوشته آنتوان بارا اشاره کردند که حضرت زینب تنها در حادثه کربلا نبوده است که اینطور حماسه آفرینی کرده است ، بلکه در تمام زندگی حماسه آفرینی کرده است و رنج های حضرت زینب در کربلا چکیده و جمع شده رنجهایی است که ایشان در زندگی متحمل شده اند.

وی در پایان مختصری از فصل های کتاب زینب فریاد فرمند را ذکر  و این کتاب را به عنوان کتابی شاخص برای معرفی حضرت زینب سلام الله علیها در جامعه بین الملل معرفی نمودند.

محمد صادق امینی دبیر نشست،در ابتدای جلسه به معرفی سخنرانان پرداخت و در باره فعالیت های علمی و بین المللی ایشان نکاتی را یاد آور شد و همچنین سوالاتی را مطرح کرد از جمله شخصیت های مسیحی شیفته اهل بیت و نویسندگانی که در این باره کتاب و مقاله و شعر نوشته اند تحث تاثیر کدام شرایط و بستر فکری و فرهنگی و اجتماعی قلم شان را به این جهت کشانده اند. وی با استفاده از یک مقاله تحقیقی به نام های تعدادی از مسیحیان اشاره کردند که به دلیل گرایش معنوی به اهل بیت علیهم السلام در این زمینه قلم زده از از جمله جرج جرداق،جرجی زیدان،جبران خلیل جبران،میخائیل نعیمه، پولس سلامه،سلیمان کتانی،نصری سهلب و میشل کعدی .

در پایان خانم رستم آبادی ، مدیر گروه مسیحیت کاتولیک مرکز گفتگوی ادیان با اشاره به یکی از جملات دکتر آنتوان بارا گفتند حقیقتا اربعین تجلی گوهر بودن امام حسین علیه السلام است .

تهیه و تنظیم : مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها