به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، همایش بین‌‌المللی هزاره ابوسعید ابوالخیر با حضور «علی مجتبی روزبهانی» سفیر و نوید رسولی رایزن فرهنگی ایران در ترکمنستان، «اسماعیل اورزف» نماینده وزارت فرهنگ ترکمنستان، «مراد آتایوویچ چاری یف» رئیس موزه دولتی ترکمنستان، «محمد دوردی محمداف» رئیس میراث فرهنگی و مرمت آثار تاریخی ترکمنستان، دیپلمات‌ها و برخی پژوهشگران و محققان دو کشور دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان در سالن اجتماعات موزه دولتی ترکمنستان در شهر عشق‌آباد برگزار شد.

در این همایش، «محمد دوردی محمداف» رئیس میراث فرهنگی و مرمت آثار تاریخی ترکمنستان در سخنانی، گفت: در کشور ما فعالیت‌های مهمی برای حفظ میراث فرهنگی صورت می‌گیرد.

«سردار بردی محمداف» رئیس جمهوری ترکمنستان در سال 2022 مصوبه‌ای را در خصوص حفظ میراث فرهنگی تصویب کرد که هم اکنون در حال اجرا است. 

وی گفت: در نسخه خطی «تذکره الاولیا» عطار نیشابوری که یافت شده اطلاعاتی در خصوص ابوسعید ابوالخیر وجود دارد که در قرن 12 زندگی می‌کرد. همچنین، از «کمال الدین رئوفی» از نوادگان ابوسعید ابوالخیر، اطلاعات جالبی را بدست آوردیم. آثار عبدالرحمان جامی در قرن 19 منتشر شد و دانشمندان اروپایی با آثار ابوسعید ابوالخیر آشنا شدند. یکی از پژوهشگران در «سن پیترزبورگ» که توجهش به آثار او جلب شد «ژوکوفسکی» بود. ژوکوفسکی همچنین؛ اثر «محمد منوری» را در روسیه منتشر کرد و پروفسور نیکلسون نیز آن را ترجمه کرد. این کتاب ها هم اکنون در کتابخانه‌های جهان نگهداری می‌شود.

رئیس میراث فرهنگی و مرمت آثار تاریخی ترکمنستان افزود: ما می دانیم محققان و پژوهشگران ایرانی، تحقیقات برجسته‌ای را درباره ابوسعید ابوالخیر انجام می‌دهند، امیدوارم در این همایش، تبادلات علمی صورت گیرد که برای هر دو کشور مفید خواهد بود.

«علی مجتبی روزبهانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان ضمن ابراز خرسندی از برگزاری دومین برنامه مشترک فرهنگی بین دو کشور در سال 2024 گفت: شیخ ابوسعید ابوالخیر صوفی، عارف و شاعر بزرگ فارسی زبان از شاگردان ابوالفضل سرخسی مولود منطقه کنونی میهنه ابیورد در ترکمنستان است. این عارف بزرگ میراث مشترک تمدن اسلامی در این منطقه است ولی تأثیر فکری و عرفانی وی در سراسر منطقه غرب آسیا و حتی شمال آفریقا امتداد داشته است.

وی با اشاره به آرامگاه ابوسعید ابوالخیر گفت: وجود مزار این عارف بزرگ در ترکمنستان مایه افتخار مردمان این منطقه بویژه ملت و دولت ترکمنستان است، چرا که مزار ابوسعید ابوالخیر طی سده‌های متمادی مقصد بسیاری از مریدان و مجبانش بوده و کماکان نیز مورد توجه آنها است.

سفیر ایران در ترکمنستان با اشاره به حضور اندیشمندانی از کشورمان و ترکمنستان در این همایش و پرداختن آنها به ابعاد مختلف شخصیتی آن عارف بزرگ، اظهار امیدواری کرد برگزاری چنین همایشی مطلع خوبی برای استمرار همکاری‌های علمی و فرهنگی مشترک بین استادان و دانشگاه های در کشور در موضوعات مختلف باشد.

«احمد خالمرادف» مدیر بخش میراث فرهنگی و تاریخی «ابیورد» با اشاره به آرامگاه ابوسعید ابوالخیر در منطقه مهنه شهر ابیورد گفت: مدت زیادی است که درخصوص میراث فرهنگی و ادبی این شخصیت بزرگ، تحقیق می‌کنیم. مهنه بابا در سن 83 سالگی دار فانی را وداع گفت.

علی اصغر میرباقری فرد، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان در مقاله خود با اشاره به جایگاه و نقش ابوسعید ابوالخیر در سیر تطور عرفان اسلامی، گفت: سده چهارم هجری آغاز دوران تثبیت ساختار مبانی و تعالیم عرفان اسلامی است. شکل گیری حلقه‌های شاگردی و استادی، افزایش تألیفات عرفانی و به ویژه آغاز تألیف عرفانی به زبان فارسی از مهم‌ترین عواملی به شمار می روند که در این حوزه موجب تشخص یافتن هویت تصوف و عرفان اسلامی شد.

میرباقری فرد افزود: ابوسعید ابوالخیر نیز از جمله مشایخ عرفانی است که با فراگرفتن قرآن، علوم قرآنی، ادبیات عرب، فقه و علم اصول، تفسیر و استماع حدیث، مقامی شامخ در میان اهل علم حاصل کرد و در ضمن تعلم این علوم با طریقت آشنا شد و از آن پس خود با مشی و شیوه ای خاص به تربیت شاگردان و مریدان پرداخت.

«گلدی مراد محمداف» پژوهشگر انستیتو نسخ خطی با اشاره به فعالیت علمی بسیار در ترکمنستان گفت: مردم ترکمنستان از بدو استقلال این کشور، فعالیت علمی بسیاری را انجام داده‌اند و آثار تعدادی از دانشمندان که اثری ماندگار در تاریخ از خود به جای گذاشته‌اند را مورد بررسی قرار داده اند که یکی از آنها ابوسعید ابوالخیر است که در بین مردم ترکمن به «مهنه بابا» معروف است.

پژوهشگر انستیتو نسخ خطی در ادامه، افزود: ابوسعید ابوالخیر، استاد بزرگی است که به زبان فارسی شعر می‌سرود. در آثار مهنه بابا می‌توان حس وطن دوستی و انسان دوستی را دریافت کرد. در انستیتو نسخ خطی در این زمینه کارهای بزرگی شده است. رباعیات مهنه بابا و اسرارالتوحید نیز به زبان ترکمنی ترجمه شده است.

گلدی مراد محمداف با اشاره به کتاب «ترکمنستان قلب جاده ابریشم» «قربانقلی بردی محمداف» رهبر ملی مردم ترکمنستان و رئیس مصلحت خلق گفت: رهبر ملی مردم ترکمنستان و رئیس مصلحت خلق در این کتاب اطلاعات تاریخی جالبی را ارائه می‌دهد  و اشاره می‌کند که بنای یادبود شیخ الو در بین مسلمانان از جایگاه بالایی برخوردار است که مقبره شیخ علی دقّاق است.

پژوهشگر انستیتو نسخ خطی سخنان خود را با ابراز امیدواری نسبت به ارتقای روابط بین دانشگاه های دو کشور ایران و ترکمنستان و اهمیت این موضوع به پایان می‌رساند.

ابراهیم خدایار، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس در مقاله خود با عنوان «وحی دل در میراث اندیشگانی عارف میهنه، ابوسعید ابوالخیر» گفت: خراسان در تاریخ عرفان، ادب، فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی جایگاه شناخته شده و ممتازی دارد. یکی از معماران این فرهنگ جهانی، ابوسعید ابوالخیر است. میراث اندیشگانی این عارف میهنه، قرن های متمادی در جان و دل مردم این منطقه، حضوری پررنگ داشته و با فراز و نشیب ویژه خود تا به امروز ادامه یافته است.

وی اظهار داشت: آن گونه که در سنت عرفان اسلامی و ایرانی دیده می شود شمار قابل توجهی از عرفای اسلامی در برابر باز بودن گفتگوی انسان با خداوند ذیل دعا و نیایش که دستور مستقیم رب العالمین در قرآن مجید است باب گفتگوی خداوند با بشر را نیز تا پایان زندگی وی باز دیده اند. این اصطلاح با ورود به حوزه ادبیات عرفانی با ویژگی های خاص خود در میراث عارفانی نظیر ابوسعید ابوالخیر، سنایی غزنوی، مولانا و... نمود ادبی یافته است.

«آنوراز عبدی یف» مدیر بخش تاریخ موزه دولتی ترکمنستان به عنوان پژوهشگر آخر به برخی ویژگی های ظاهری آرامگاه مهنه بابا اشاره کرد و گفت: گنبد آرامگاه ابوسعید ابوالخیر از بناهای تاریخی است که جایگاه آن تا به حال حفظ شده است و از اهمیت بسزایی برخوردار است. گنبد در قرن 11 به دستور سلجوق بیک و تسط معماران سرخسی بر روی مقبره ایشان بنا شده است. مرمت این بنا در قرن 14 انجام شده است. نمای ظاهری با گذر زمان، تغییر کرده است. داخل آرامگاه با آیات قرآن، کتیبه های عربی و نقوش زیبا تزئین شده است که در هیچ آرامگاه دیگری به چشم نمی خورد.   

«محمد دوردی محمداف» رئیس میراث فرهنگی و مرمت آثار تاریخی ترکمنستان و دبیر همایش بین المللی هزاره ابوسعید ابوالخیر اظهار امیدواری کرد که همایش‌هایی از این دست بتواند به تعامل بیشتر محققان و پژوهشگران دو کشور در موضوعات مختلف کمک بسزایی کند. 

همچنین، در موزه دولتی ترکمنستان به مناسبت برگزاری این همایش، نمایشگاهی از آثار تاریخی یافت شده در نزدیکی آرامگاه ابوسعید ابوالخیر، برپا شده بود که مورد بازدید شرکت کنندگان قرار گرفت. 

انتهای پیام/