فاطمه فریدی‌مجید در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به مشغول به کار شدن دانش آموختگان رشته های ایرانشناسی و نسخه شناسی در دانشگاه های مختلف کشور از جمله در جایگاه های علمی فرهنگی همچون دانشگاه ها، مراکز اسنادی و کتابخانه ها، موزه ها، آموزش و پرورش و بخش خصوصی، گفت: از آنجایی که این افراد از استان های مختلف هستند، بنیاد ایرانشناسی این افتخار را دارد که بیش از ۴۵۰ نفر را به استان ها و سازمان های مختلف هدایت کرده و با علم و تخصص کافی وارد این حوزه ها شده اند.

وی از ایجاد بنیاد ایرانشناسی به عنوان یکی از اقدام های ارزشمند جمهوری اسلامی در شناساندن هر چه بهتر و بیشتر ایران در داخل و حتی به جهانیان نام برد و اظهار داشت: یکی از حوزه هایی که بنیاد از همان ابتدا روی آن برنامه ریزی داشته، بحث آموزش بود.

فریدی مجید اضافه کرد: ایرانشناسی در کشورهای مختلف جهان از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس از مدت ها پیش شروع شده و فعالیت ایرانشناسان در جهان مطرح بوده است. تحقیقات ایرانشناسی مانند مصرشناسی و اسلام شناسی همواره بازخورد جهانی داشته است و ما به عنوان یک ایرانی به مواد و محتوای این تحقیقات و این که چه تصور و نگرشی نسبت به ایران در آنها وجود دارد، با دقت و علاقه می نگریم. دو قرن است که این تحقیقات در سراسر جهان با تمرکز در اروپا انجام می شود و این مساله، مقوله ای است که برای هر محقق بسیار مهم تلقی می شود.

این محقق ایرانشناسی گفت: فرق یک ایرانشناس با محققان حوزه علوم انسانی در این است که ایرانشناس نمی تواند به تاریخ نگاه تک بعدی داشته باشد. او همزمان به وضعیت اجتماعی، هنری، جغرافیایی و طبیعی کشور نگاه دارد و دروسی که در بنیاد تدریس می شود، بر اساس این محورها شکل گرفته اند.

وی خاطرنشان کرد: در بنیاد ایرانشناسی به تمام جنبه های جامعه ایرانی همچون هنر، معماری و جامعه شناسی توجه می شود و این جنبه ها، رئوس درس هایی است که به دانشجویانی که در این بنیاد مشغول به تحصیل هستند، آموزش داده می شود.

فریدی مجید اضافه کرد: بسیاری از تحقیقاتی که درباره ایران از سوی اندیشمندان خارجی در جهان کار شده، معمولا همراه با نگاه سیاسی بوده و یکی از دغدغه های پژوهشگران و دردمندان ایران این بوده که بهتر است ایران را یک ایرانی بشناسد؛ چرا که وقتی بیرون از ایران بر روی یکی از آداب و رسوم ایرانی کار می شود، آن را یا با جنبه اسلامی یا ایرانی یا اقتصادی می بینند اما وقتی در داخل کشور هستید، اعتقاد و جو اجتماعی در وجود محقق جریان دارد و او همه مفاهیم را توامان در نظر دارد و به می تواند به مسایل مسلط تر باشد، به شرط این که ابزار آن تحقیق فراهم باشد.

وی افزود: در گذشته این ابزار، وجود نداشته و به همین علت و با این نیاز، بنیاد ایرانشناسی شکل گرفت تا هم محققانی پرورش دهد که پژوهش کنند و هم دانش آموختگانی پرورش دهد که علم روز ایران را بشناسند و بتوانند ایران را به جهانیان بشناسانند.

مدیر تحصیلات تکمیلی بنیاد ایرانشناسی ادامه داد: بحث آموزش از اولویت های بنیاد بوده و در زمان شکل گیری مدت زمان طولانی صرف طراحی سرفصل ها شده است. در سال ۱۳۸۲ مجوز تشکیل دوره کارشناسی ارشد ایرانشناسی با همکاری دانشگاه شهید بهشتی در این بنیاد ایجاد شد و سال تحصیلی ۸۳ – ۸۴، در سه گرایش تاریخ، ایرانشناسی عمومی و آداب و رسوم و میراث فرهنگی ۲۳ دانشجو مشغول به تحصیل شدند.

فریدی مجید ادامه داد: با توجه به اهمیت نسخه شناسی و نسخه در مطالعات ایرانشناسی مقدمات ایجاد این رشته هم در بنیاد فراهم شد و نخستین گروه نسخه پژوهشی و نسخه شناسی و نسخه پردازی ایرانشناسی را در مقطع کارشناسی ارشد گرفت و از ۸۸-۸۹ دانشجویانی در این رشته مشغول به تحصیل شدند. از سال ۸۲ تا ۹۰ دانش آموختگان کارشناسی ارشد در این رشته ها در چندین دوره وارد جامعه شدند و از سال ۹۰ توانستیم مجوز برگزاری رشته ایرانشناسی عمومی در مقطع دکتری را بگیریم.

وی گفت: از همان سال دانشجویانی در این رشته مشغول به تحصیل شدند و تاکنون ۴۴۰ نفر دانش آموخته رشته ایرانشناسی در گرایش های مختلف و ۱۶ نفر دانش آموخته دکترا و ۸۰ نفر دانشجو مشغول به تحصیل داریم که از داخل و خارج از کشور مشغول آموزش هستند و برنامه داریم با توجه به نیازهای کشور در حوزه ایرانشناسی بتوانیم گرایش ها و رشته هایی دیگر در مقطع دکترا را گسترش داده و ایرانشناسان ایرانی را پرورش دهیم.

وی افزود: طبق تفاهم نامه ای که با دانشگاه شهید بهشتی داریم از خارج از کشور هم دانشجویانی در بنیاد ایرانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا مشغول به تحصیل هستند.

فریدی مجید اظهار داشت: از بعد شکل گیری رشته ایرانشناسی در بنیاد، چند دانشگاه از جمله دانشگاه تهران، میبد یزد و گیلان و...هم توانستند با گرفتن سرفصل ها رشته های ایرانشناسی و نسخه شناسی را در مقاطع ارشد و دکترا دایر کنند.

فریدی مجید اظهار داشت: از آنجایی که رشته ایرانشناسی در بنیاد، یک رشته بین رشته ای است، بنا بر این بود که از ظرفیت تمام دانشگاه ها استفاده کنیم و از متخصصان هر حوزه برای تدریس به بنیاد دعوت می شوند.

وی در این باره که دولت در جلوگیری از فرار مغزها چه نقشی دارد، گفت: فرار مغزها یک موضوع جامع الاطراف است و موضعی نیست که یک سازمان و نهاد مانع و یا موجب اشاعه آن شود و در عین حال باید به تاثیر عوامل خانوادگی، تحصیلی، شغلی و اقتصادی در این امر اشاره کرد. یکی از اهداف ما این بود که احساس می کردیم بسیاری از علاقه‌مندان به تحقیق درباره ایران برای تحصیل به موسسات ایرانشناسی و یا مطالعات شرق شناسی سایر کشورها مراجعه می کنند که بنیاد زمینه آن را فراهم کرده و این افراد به جای مهاجرت می توانند در داخل کشور در این زمینه مشغول به تحصیل شوند.

وی افزود: فرصت های شغلی در بنیاد ایرانشناسی وجود دارد و کسانی که با توجه به تخصص خود می توانند شغل به دست بیاورند و این مساله از عوامل بازدارنده مهاجرت است. لذا یکی از مراکزی که به این امر کمک می کند، بنیاد ایرانشناسی است که حدود ۲۰ شعبه در استان ها دارد و بسترهای شغلی خوبی را نیز فراهم کرده است.