موسيقي دستگاهي رديف

اين موسيقي بهترين مرجع براي شناسايي ساختمان علمي و ريشه‌هاي تاريخي موسيقي و هنر اصيل و ارزشمند ايران است . برخي از استادان موسيقي سنتي ايران ، از اين موسيقي به سبب ساختار علمي و منظم ، با عنوان « موسيقي كلاسيك ايران » ياد مي‌كنند . موسيقي دستگاهي رديف همواره براي تمامي موسيقيدانان ايراني از هر قشر و گروهي ، از احترامي خاص برخوردار است . امروزه مراكز اصلي آموزش موسيقي دستگاهي رديف در ايران به ترتيب اهميت عبارتند از :

ب‌. دانشگاهها ؛ 2. هنرستان موسيقي ؛ 3. كلاسهاي خصوصي استادان بزرگ . ب)

موسيقي سنتي عامه پسند

ساختار موسيقي عامه پسند معمولاً بسيار ساده است . اركسترهاي اين گونه موسيقيها ، معمولاً از سازهايي چون تار ، سه تار ، سنتور ، ني ، رباب ، كمانچه ، عود ، قانون ، تنبك ، دف ، ويولن ، پيانو ، فلوت و كلارينت تشكيل شده است . ورود سازهاي غير ايراني در اين موسيقي ، بيشتر ارزش رنگ آميزي اركستري دارد و معمولاً اين سازها ، داراي نقش چنداني در بافت قطعه نيستند . موسيقي سنتي عامه پسند خود مي‌تواند به دو گونة « شيرين نوازي » و « تصنيفها و ترانه‌هاي روز » تقسيم شود .

« موسيقي سنتي شيرين نوازي حال در حال و تخديري است و به هر صورت انديشه‌هاي موسيقايي آن سطحي و عامه پسند است . . . در اين شيوه ، موسيقي سنتي ايران كاملاً تغيير يافته و تأثير اين تغييرها در نحوة بيان به خوبي آشكار است . اجرا مي‌تواند تكنوازي يا همنوازي باشد و معمولاً به صورت بديهه سرائي صورت مي‌گيرد . قطعات مورد اجراء شامل پيش درآمد ، چهار مضراب ، گوشه‌ها ، تصنيفها و ترانه‌ها و رِنگها هستند كه گاهي قديمي‌اند و گاهي به وسيلة هنرمندان و نوازندگان في البداهه نواخته مي‌شوند . »

گونة دوم موسيقي سنتي عامه پسند « تصنيفها و ترانه‌هاي روز » هستند . اين گونة موسيقي سنتي ، مي‌تواند به صورت تكنوازي و يا گروه نوازي با سازهاي ايراني و غير ايراني ( و يا تلفيقي از هر دو ) اجراء شود .

هدف اصلي در غالب اين موسيقيها ، القاء نوعي زيبايي عامه پسندانه است و در اين جهت ، معمولاً توجه به اصالتهاي موسيقي سنتي رديف از سوي آهنگساز و نوازنده در درجة اوّل اهميت قرار نمي‌گيرد .

با توجه به محوريت اصل « زيبايي عامه پسندانه » ، آهنگساز يا نوازنده در اين گونه موسيقيها هر گاه كه لازم بداند ، از تكنيكها يا به طور كلّي از ساختار موجود در موسيقي ساير كشورها نيز ياري مي‌گيرد . امروزه در ايران ، مي‌توان به آساني ، ردپاي موسيقيهاي سبك ( = لايت ) و پاپِ ، تركي ، هندي ، عربي ، اسپانيولي و آمريكايي را در اين نوع از انواع موسيقي رايج ايران ديد . اشعار در اين گونه موسيقيها با احساس گرايي شديد سعي در ايجاد حالتهايي كاذب از ‎غم ، افسردگي و يا شادي دارند .